دست پر ایران برای تحقق حکمرانی نوین/ چه امکاناتی برای قانونمندشدن فضای مجازی در اختیار داریم؟

در این گزارش فارغ از بدبینی به داخل و نگرانی از غرب، با همین امکانات موجود و شرایط فعلی، نقاط قوتی که برای رسیدن به حکمرانی فضای مجازی در کشور داریم را می شماریم. به گزارش خبرنگار گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، فضای مجازی با شتاب زیادی در حال بسط و گسترش است و تمام ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی زندگی بشر را دست خوش تغییر کرده است و هر روز هم بخش بزرگی از زندگی واقعی را در خود فرو می برد و حیات متفاوت و جدیدی به آن می دهد. به گزارش خبرنگار گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارسبه گزارش خبرنگار گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارساز این رو دو نگاه کلان به فضای مجازی وجود دارد: نگاه اول که به ویژه در ابتدای رشد فضای مجازی مسلط شده بود و آن را ابزاری در کنار سایر ابزارهای بشری می دید و نگاه دوم که در نتیجه گسترش فضای مجازی در همه حوزه ها و شئون زندگی بشر در یک دهه اخیر است و آن را مانند وسیله ای می داند که فراتر از ابزار صرف است و زندگی انسان ها را سامان جدیدی داده و حتی ادعای ساخت تمدن جدیدی را دارد. گسترشدیدگاه دوم، با ایجاد نقش فعالانه، شان بالاتری را برای کشورها و حاکمیت ها ایجاد می کند که البته رسیدن به آن آسان نیست. نگاه مطلوب ما به فضای مجازی چیست؟ نگاه مطلوب ما به فضای مجازی چیست؟نگاه مطلوب ما به فضای مجازی چیست؟هدف مطلوب در ایران، رسیدن به نگاه دوم است؛ یعنی نه تنها به این فضا فقط به چشم وسیله نگاه نکنیم با به ابزاری در این فضا تبدیل نشویم؛ بلکه بتوانیم تمدن ساز شویم و بر آن حکمرانی کنیم. حکمرانیدر ابتدای امر که این هدف، نه تنها ساخت بلکه غیر قابل دسترس به نظر می رسد؛ زیرا اساسا همه چیز در فضای مجازی در اختیار چند کشور و چند شرکت و به ویژه آمریکایی ها است. اما حتما راه هایی وجود دارد که بتواند اهداف کشوری مانند جمهوری اسلامی ایران را برای تحقق حکمرانی فضای مجازی پوشش دهد. ما نمی خواهیم در فضای مجازی و اینترنت فقط استفاده کننده و ابزار باشیم ما نمی خواهیم در فضای مجازی و اینترنت فقط استفاده کننده و ابزار باشیم در ادامه فارغ از بدبینی به داخل و نگرانی از غرب، با همین امکانات و شرایط فعلی و نقاط قوتی که در کشور داریم، امکان رسیدن به حکمرانی فضای مجازی را مرور می کنیم و می بینیم که در این راه چه ظرفیت هایی داریم که قابل استفاده است. اصلاح شورای عالی فضای مجازی، پیش نیاز اساسی تحقق حکمرانی فضای مجازی اصلاح شورای عالی فضای مجازی، پیش نیاز اساسی تحقق حکمرانی فضای مجازیدر سال های اخیر با وجود تاسیس شورای عالی فضای مجازی، بسیاری از مباحث مربوط به این فضا چاره اندیشی شده است و از این رو تاسیس این شورا، قدم مهمی در رسیدن به هدف حکمرانی فضای مجازی است. اما اشکال کار در این بوده که در این سال ها با وجود تاسیس شورا، رویکرد انفعالی به فضای مجازی به رویکرد فعال و مبتکرانه تبدیل نشده است و در نتیجه کشور ما در سال های قبل به یک ایده جامع درباره حکمرانی نرسیده است؛ اما این مشکل غیرقابل حل نیست. غیرقابلباید توجه داشته باشیم که تحقق ایده جامع در هر زمینه ای نیازمند عزم و اراده قوی، هدایت، هماهنگی، مانع برداری و هم افزایی جدی است که در عرصه حکمرانی فضای مجازی هم، وظیفه اراده و هدایت و هماهنگی بر عهده شورای عالی فضای مجازی است. نجات شورای عالی فضای مجازی از سطحی گرایی و جناح زدگی  پیش نیاز اساسی تحقق حکمرانی فضای مجازی است تا هر دولتی هم که سر کار می آید، بداند که باید در مسیر تحقق این ایده گام بردارد نجات شورای عالی فضای مجازی از سطحی گرایی و جناح زدگی  پیش نیاز اساسی تحقق حکمرانی فضای مجازی است تا هر دولتی هم که سر کار می آید، بداند که باید در مسیر تحقق این ایده گام بردارد بنابراین، یکی از پیش نیازهای اصلی برای دست یابی به حکمرانی قوی و پیشتازانه در فضای مجازی، اصلاح و تقویت شورای عالی فضای مجازی و نجات آن از دو آفت مهم سطحی گرایی و جناح زدگی است تا هر دولتی هم که سر کار می آید، بداند که باید در مسیر تحقق این ایده گام بردارد. راه اندازی شبکه ملی اطلاعات راه اندازی شبکه ملی اطلاعاتراه اندازی شبکه ملی اطلاعات اگرچه یک پروژه طولانی شده است اما همین پروژه با همین سطح از پیشرفت و سرعت کار، ما را در برابر بسیاری از کشورها دارای مزیت کرده است؛ زیرا تصمیمی که سال ها پیش در کشور ما برای راه اندازی این پروژه گرفته شد، در برخی از کشورها به تازگی هدف گذاری شده است. اگرچهبر اساس طراحی کلان شورای عالی فضای مجازی، شبکه ملی اطلاعات از سه لایه زیرساخت، محتوا و خدمات تشکیل شده است که تاکنون بیشترین پیشرفت این پروژه در لایه اول، یعنی لایه زیرساخت بوده است. لازم است که دو لایه دیگر نیز تکمیل شود و باید سرمایه گذاری همه جانبه و شروع عملیات شکل گیری لایه دوم و سوم در دستور کار شورای عالی فضای مجازی قرار گیرد. لایه زیرساخت به تنهایی می تواند علاوه بر تأمین سطح خوبی از امنیت ملی و کاربران، در حوزه های فنی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، فرصت برخورداری از سرعت بالا و قیمت مناسب را فراهم کند. علاوه بر این، شبکه ملی اطلاعات از مرزهای ملی و دینی ما در فضای مجازی صیانت می کند و به سالم سازی فضای مجازی و آسوده خاطری خانواده ها هم کمک خواهد کرد. کاربران فارس من هم با ثبت سوژه ای اعلام کرده اند: راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات اصلی‌ترین مطالبه مردم هم است. راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات اصلی‌ترین مطالبه مردم هم استترینمشارکت با کشورهای هم سو در شبکه های اطلاعاتی فراملی مشارکت با کشورهای هم سو در شبکه های اطلاعاتی فراملیمشارکت با کشورهای هم سو در شبکه های اطلاعاتی فراملیحتی علاوه بر راه اندازی شبکه ملی می توانیم نگاه فراملی هم داشته باشیم. چند وقتی است که بحث هایی برای راه اندازی یک شبکه بزرگ مانند اینترنت توسط برخی کشورها مطرح می شود. برخی کشورها به دلایل خاص خود انگیزه لازم برای ورود به این میدان را دارند و ایران هم می تواند بر کسب منافع مشترک خود با دیگران در این پروژه ها مشارکت کند. می توانیم در کنار شبکه ملی اطلاعات، در پروژه های فراملی برای راه اندازی شبکه های مشترک اطلاعاتی سهیم شویم و به اندازه خود در کاهش نقش آمریکا در شبکه های جهانی سهیم شویم. فضای مجازی پویا است؛ در ماجرای کرونا ورود پلتفرم های آموزشی بومی کمی دیرتر شده بود خارجی ها صاحب بازار ایران شده بودند کروناراه اندازی شرکت های بزرگ غیردولتی با رویکرد فراملی راه اندازی شرکت های بزرگ غیردولتی با رویکرد فراملیراه اندازی شرکت های بزرگ غیردولتی با رویکرد فراملییکی از مزیت هایی که در اختیار داریم وجود جمعیت جوان، تحصیل کرده و متخصصان بسیار در حوزه های مرتبط با صنعت ICT و البته شهروندان علاقه مند به فناوری های جدید است. این شرایط برای ما یک فرصت مناسب برای بازیگری فعال در فضای مجازی را رقم می زند. لازمه بازیگری در میدان و قرارگرفتن در مقام قانون گذاری، این است که اساسا باید شرکت های دانش بنیان استارت آپی بزرگ داشته باشیم که بتوانیم نقشی در حکمرانی برای خود تعریف کنیم. آپیلازمه داشتن شرکت های دانش بنیان بزرگ از درون فضاهای استارت آپی هم ایجاد بسترهای مساعد برای شکل گیری آنها است. یعنی باید از طریق صندوق های مالی قوی و ارائه تسهیلات درشت، زمینه شکل گیری شرکت های دانش بنیان حول طرح های خلاقانه را فراهم کنیم تا فضاهای استارتاپی شکل بگیرند. این شرکت ها در ابتدا در محیط های کوچک و محلی شکل می گیرند بعد فرامحلی می شوند و سپس ملی و فراملی خواهند شد. همچنین در صورت نیاز ادغام این شرکت ها با هدف ایجاد شرکت های بزرگ تر و تواناتر هم کمک کننده خواهد بود. در نهایت شرکت های بزرگ غیردولتی با رویکرد فراملی خواهیم داشت که به ما در تحقق حکمرانی فضای مجازی یاری خواهند رساند. آپیاستارتاپیفرامحلیداشتن شرکت های قدرتمند ICT می تواند قدرت چانه زنی حاکمیت ها در فضای مجازی را افزایش دهند داشتن شرکت های قدرتمند ICT می تواند قدرت چانه زنی حاکمیت ها در فضای مجازی را افزایش دهند در این باره الگویی به نام Gongo در برخی از کشورها تجربه شده است؛ Gongo به معنی مجموعه های مردم نهادی است که ارتباط معناداری با دولت دارند. در نهایت اینکه استفاده از همه این ظرفیت های موجود در حالی ممکن است که حکمرانی فضای مجازی برای کشور برنامه اولویت دار پیوسته باشد و سرمایه بزرگ و طولانی مدتی برای آن انجام شود. مطالبه جهانی برای ایجاد نظام حقوق بین الملل برای فضای مجازی مطالبه جهانی برای ایجاد نظام حقوق بین الملل برای فضای مجازیمطالبه جهانی برای ایجاد نظام حقوق بین الملل برای فضای مجازیدر حال حاضر فضای مجازی در سیطره آمریکا است و آمریکا خود را کدخدای این دهکده جهانی می داند. از چند سال پیش کشورهای مختلفی تلاش هایی را برای تغییر این شرایط انجام داده اند. آنها مایل هستند که مسائل مربوط به اینترنت و فضای مجازی از انحصار آمریکا و سازمان های آمریکایی خارج شود و مانند دیگر موضوعات بین المللی در مجامع جهانی مانند سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن پیگیری شود. البته که این تلاش ها خوشایند آمریکا نبوده است و با مخالفت و کارشکنی امریکایی ها روبرو شده است. فقط ایران نیست که تفکر خروج اینترنت از سیطره آمریکا را دارد؛ بلکه کشورهای دیگری هم می خواهند اینترنت هم مانند دیگر امور تحت مدیریت مجامع جهانی باشد. فقط ایران نیست که تفکر خروج اینترنت از سیطره آمریکا را دارد؛ بلکه کشورهای دیگری هم می خواهند اینترنت هم مانند دیگر امور تحت مدیریت مجامع جهانی باشد. این تفکر و تلاش ها همسو با نظرات ما است و می توانیم از آنها بهره ببریم یا آنها را تقویت کنیم و لازم است که در مسیر تحقق حکمرانی فضای مجازی خودمان، این راهبرد را دنبال کنیم. به نظر می رسد در این مسیر وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی بتواند از طریق تربیت دیپلمات های متخصص رایزنی هایی را با کشورهای همسو برای ایجاد ائتلاف های خواستار کاهش اختیارات امریکایی ها در فضای مجازی انجام دهد و این راهبرد را ادامه دهد. انتهای پیام/ انتهای