ضرورت بازنگری مصر در روابط با ایران
ازسرگیری روابط ایران و عربستان با واکنش‌های متفاوتی همراه بوده، اما بدون تردید سوال‌های زیادی پیرامون توافق وجود دارد که یکی از آنها به مصر بازمی‌گردد.
فارس پلاس، دیگر رسانه‌ها- صبح نو نوشت: اتفاق اخیر در ازسرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان با واکنش‌ها و البته تفسیرهای متفاوتی همراه بوده، بعضی از چهره‌های سیاسی از این خبر متعجب و شگفت‌زده شدند و برخی خشمگین اما بدون تردید سوال‌های زیادی پیرامون توافق وجود دارد که یکی از آنها به مصر بازمی‌گردد. آیا مصر هم به این پیمان تازه ملحق خواهد شد و اگر این‌طور است چه زمانی؟
مسیر روابط عربستان و امارات در پی این توافق چگونه پیش می‌رود و واکنش واشنگتن و تل‌اویو چه خواهد بود؟
محمد مرسی، سفیر سابق مصر در دوحه درخصوص توافق ایران و عربستان با میانجی‌گری چین می‌گوید: «این یک تصمیم مهم است که تأثیر قابل‌توجهی در موضوعات منطقه‌ای خواهد داشت که شاید مهمترین آنها توازن در پرونده‌ای هسته‌ای ایران و رفع بسیاری از مشکلات و پیامدهای مرتبط با این پرونده خواهد بود. این توافق حتی در نقش ایران و معادلات پیش روی لبنان، سوریه و مقاومت فلسطین هم تأثیرگذار است.»
مرسی اضافه کرد: «یکی از بخش‌های مهم مرتبط با توافق ایران و عربستان، جنگ یمن و پروژه صلح در این کشور است که با نقش‌آفرینی حوثی‌ها دنبال می‌شود و امارات نیز در این معادله تأثیرگذار خواهد بود. یکی از سوال‌های موجود درخصوص ازسرگیری روابط ایران و عربستان، تأثیر این توافق بر رابطه سعودی با امارات است خصوصا با توجه به پیشرفت جدی ارتباط امارات با اسرائیل در منطقه، آن هم در شرایطی که تصمیمات عربستان تبعاتی برای این کشور به همراه خواهد داشت و ایالات متحده با هرگونه نزدیک‌شدن ارتباط میان کشورهای عربی و ایران به شدت مخالف است.»
محمد مرسی، تصمیم عربستان در از سرگیری رابطه با ایران را تصمیمی بسیار مهم، سرنوشت‌ساز، شجاعانه و در عین حال هوشمندانه توصیف کرد که ضامن منافع منطقه‌ای عربستان در خاورمیانه و همچنین مصالح برخی دیگر از کشورهای مجاور در حوزه بین‌الملل خواهد بود.
وی همچنین بر ضرورت ازسرگیری رابطه مصر با ایران تاکید کرده و گفت: «من همواره یکی از طرفداران ضرورت بازنگری جدی در روابط با ایران، همچنین روابط با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بوده، هستم و باور دارم بدون توجه به محدودیت‌ها و فشارهای خارجی، این روابط ضامن منافع و مصالح مصر در منطقه خواهد بود و نباید منافع خودمان را بیش از این قربانی معادلات سیاسی و فشار برخی کشورهای دیگر کنیم.»
فوزی العشماوی یکی دیگر از دیپلمات‌های باسابقه مصر هم توافق ایران و عربستان را یک زلزله سیاسی توصیف می‌کند که لرزش‌های آن در خاورمیانه احساس خواهد شد. العشماوی معتقد است سعودی در سایه سیاست‌های ملک سلمان و ولیعهدش، محمد بن‌سلمان از ارتباط همیشگی و استراتژیک خودش با آمریکا فاصله گرفته و باید این‌گونه تفسیر کرد که عربستان به سمت سازش با اسرائیل حرکت نمی‌کند. این اتفاق همچنین به سود مصر خواهد بود و نشان می‌دهد که عربستان می‌تواند یکی از حامیان سیاسی و اقتصادی مصر در منطقه باشد.
وی اضافه کرد: «توافق ایران و عربستان با وساطت چین همچنین نقطه مثبتی برای روسیه به شمار می‌رود، چرا که همواره ارتباطات استراتژیک و راهبردی با تهران داشته و در حال تقویت روابط خودش با عربستان خصوصا همکاری در موضوع اوپک‌پلاس و تعیین قیمت نفت است. توافق تهران و ریاض بخش قابل‌توجهی از فشارها و محاصره اقتصادی ایران را کاهش می‌دهد و نشانه موفقیت ایران در ایستادگی و پیشرفت هم‌زمان با تحریم و فشارهای خارجی است. ایران با رهبری متمایز خودش در پایبندی بر اصولی که داشته، حتی در سخت‌ترین شرایط ایستادگی کرده و حالا نتیجه آن را می‌بیند.»
الشعماوی در پاسخ به این سوال که واکنش و پاسخ احتمالی واشنگتن و تل‌آویو به این اتفاق چه خواهد بود گفت: «بدون تردید آمریکا و اسرائیل بزرگ‌ترین زیان‌کاران در این توافق هستند و نمی‌توان انتظار داشت که در این مورد ساکت باشند، مگر اینکه بخواهیم تصور کنیم عربستان با هماهنگی واشنگتن دست به این اقدام زده که این مسئله بعید است؛ چرا که چین واسطه این توافق بوده و پکن به عنوان عامل اصلی این توافق شناخته می‌شود.»
دکتر علیا مهدی، استاد اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه مصر نیز در واکنش به خبر توافق ایران و عربستان می‌گوید: «من نمی‌فهمم چرا مصر به سمت برقراری ارتباط دیپلماتیک با ایران گام بر نمی‌دارد؟ آیا به خاطر دوستان عرب‌مان در منطقه تاکنون از این کار خودداری کرده‌ایم؟ هنوز نمی‌دانیم که آنها تنها به فکر مصالح و منافع خودشان هستند و سرنوشت مصر برای‌شان اهمیتی ندارد؟»
وی با تاکید بر اهمیت توجه دولت مصر به منافع خودش گفت: «قبل از هرچیز باید از منافع خودمان در صحنه جهانی دفاع کنیم و به فکر بازنگری در ارتباط با کشورهایی مانند ایران و ترکیه باشیم که تاکنون روابط ضعیفی با آنها داشته‌ایم. مصلحت مردم مصر در این است که با توجه به منافع کشور، روابط بین‌المللی و برون‌مرزی خودمان را تعریف کنیم.»
در نهایت به نظر می‌رسد بر اساس دیدگاه کارشناسان و تحلیل‌گران، ازسرگیری روابط ایران و عربستان با حمایت و وساطت چین نشانه شکل‌گیری معادلات بین‌المللی و منطقه‌ای تازه‌ای در جهان است.
پایان پیام/غ