«دلواری» الگویی برای بازدارندگی است
بوشهر- معرفی الگوی ارزشمندی همچون شهید رئیسعلی دلواری برای بازدارندگی در مقابل همه جریان‌های مخالف تاثیرگذار است.
خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها، حسین نامور*؛ استان بوشهر در جنوب غربی ایران و در ساحل نیلگون خلیج فارس قرار دارد و جدا از مشخصات جغرافیایی آنکه موضوع این نگاشته نیست، از پیشینه تاریخی پر افتخاری برخوردار است و همواره مردان و زنان این نقطه از میهن عزیزمان در شمار مدافعان و حافظان مرزهای ایران بوده‌اند، اگر متجاوزان به آب و خاک ما نفوذ می‌کردند و یا از آب‌های ساحلی خلیج فارس در شمال و جنوب این آبراه سوق الجیشی تحرکاتی انجام می‌دادند حضور چشمگیر بوشهری‌ها چشم نواز بوده است، ضمن اینکه تأثیر گذارترین صحنه‌های دفاع از کشور را خلق کرده و نام خود را در دفتر زیبای حماسه آفرینی ملت بزرگ ایران ثبت و ضبط کرده‌اند.
نقش بوشهری‌ها سیاهی لشکر نبوده است بلکه در قامت طلایه دار و علمدار مبارزات در مقابل تهاجم‌های خصمانه دول متجاوز ظاهر می شده‌اند، روزی مقابل بلژیکی‌ها و زمانی دیگر مانع ورود پرتقالی‌ها از جنوب ایران می‌شدند و در مقطعی نیز در دریا و خشکی از این مرز و بوم پاسداری کرده‌اند و اوج این حضور را در چهار بار تهاجم انگلیسی‌ها به بوشهر نشان داده‌اند که در هر چهار بار نقش بازنده نداشته بلکه فداکارانه عرصه را بر دشمنان این سرزمین تنگ کرده‌اند و سال‌های اخیر نیز با حضور در جبهه‌های دفاع از انقلاب اسلامی در مقابل تهاجم خصمانه رژیم ددمنش حزب بعث عراق و ۸۸ کشور حامی آن در جنوب و غرب کشور حضوری چشمگیر و مؤثر داشته و ۲ هزار نفر از بهترین‌های خود را در این راه فدا کرده‌اند و در آخرین رویارویی نیز با تسلیم کردن نیروهای آمریکایی در خلیج فارس ضرب شصت خود را به استکبار جهانی نشان داده‌اند.
در تأیید مطالب فوق الذکر از فرمایشات رهبر معظم انقلاب بهره می‌گیریم که می‌فرمایند «مردم اینجا عموماً از یک روح مناعت و نجابتی برخوردارند و از جهتی وقتی به گذشته این استان که نگاه می‌کنیم همین خصوصیات را می‌بینم، با انگلیسی‌ها جنگیده و در مقابل نفوذ آنها مقاومت کرده اند»
این تعبیر برای مردم استان بوشهر از جانب ایشان ضمن اینکه تفسیری عمیق از جریان مقاومت مردم استان دارد روحیه ظلم ستیزی و انقلابی بودن مردم را در طول تاریخ برجسته می‌کند.
در میان این مردم بزرگ و تاریخ ساز انسان‌های شاخص و مبارزی رشد کرده و جریان سازی کردند که در کلام رهبری انقلاب در چند جا از آن به عالی‌ترین وجه یاد می‌شود و هر زمانی که یک جمع بوشهری را می‌پذیرند به ویژگی‌های مردان سلحشور این استان اشاره می‌کنند و به جزئیات خدمات آنها می‌پردازند.
به مناسب ۱۲ شهریور ۱۴۰۲ سالروز شهادت سردار سرافراز جنوب شهید رئیسعلی دلواری به بررسی مختصر فرمایشات رهبری نسبت به این فرزند برومند ایران زمین و استان بوشهر می‌پردازیم.
شهید رئیسعلی دلواری متولد ۱۲۶۰ شمسی در بندر دلوار و فرزند مرحوم زائر محمد کدخدای این بندر بود که بنا به اظهار خودشان در مصاحبه با ناخدا کشتی پرسپولیس چندین نسل اندر نسل کدخدای دلوار و مدومری (روستایی در نزدیکی دلوار) هستند این روستا امروز به محمد عامری شهرت دارد.
اولین حضور سیاسی و اجتماعی و مبارزانی وی، به انقلاب مشروطه در دوره استبداد صغیر و همراهی با عالم دینی آن مقطع حضرت آیت الله علم الهدی اهرمی مربوط می‌شود و از آنجایی که ساختار و شاکله زندگی مرحوم زائر محمد با خمیر مایه عشق به اهل بیت و امتزاج به آئین محمدی (ص) بوده است نقش آفرینی فرزندش نیز در همین راستا شکل می‌گیرد و در این مسیر طی طریق می‌کند که در نهایت نیز در همین راه شربت گوارای شهادت را می‌نوشند که این عاقبت کار پاداش همان نیتی بوده که در کانون خانواده قنداقه اش بسته شده بود.
رهبر انقلاب اسلامی شناخت زیبایی از همه مبارزان و استقلال طلبان دارند و در سخنرانی‌های عمومی و خصوصی این اشراف را علنی کرده و حتی بیش از کسانی که دستی در تاریخ دارند به جزئیات مبارزات و حرکت‌ها و نهضت‌ها می‌پردازند و شخصیت‌های مطرح و در میدان را معرفی می‌کنند که در این خصوص نیز به نام شهید رئیسعلی دلواری که می رسند به صورت مشروح و جذاب و با علاقه و انگیزه به ابعاد وجود شهید و قیام و حرکت وی می‌پردازند.
نکته اول در فرمایش رهبری نگاه جامع به نهضت جنوب است که در یک جمله خلاصه کرده‌اند: «رئیسعلی دلواری قهرمان مبارزه با استعمار انگلیس است و ملت ایران همانند ایشان که در مقابل انگلیس ایستاده است در برابر قدرت‌های متجاوز به سرکردگی آمریکا ایستاده است».
این تعبیر و متصل کردن یک حرکت در یکصد سال پیش به انقلاب اسلامی ایران و مقاومت ملت ایران بعد از انقلاب گویای این حقیقت است که نهضت‌های اسلامی از قیام امام حسین (ع) در سال ۶۱ هجری تا انقلاب اسلامی ایران در سال ۵۷ در امتداد و در مسیر هم بوده و همگی آنها تاسی از قیام عاشورا برای زنده نگهداشتن دین محمد (ص) و برقراری عدالت است.
نگاه رهبری به قیام جنوب همان نگرش است که به انقلاب سال ۵۷ و مبارزات ملت ایران بعد از آن داشته، تا آنجایی که برای تاکید بر این مطلب، شهید رئیسعلی را در زمره رزمندگان جبهه حق علیه باطل قلمداد کرده و می‌فرمایند «مرحوم شهید رئیس علی دلواری که خب دیگر مقامش واضح و آشکار است» و وصل می‌کند به شهدای دفاع مقدس و در انتها می‌فرماید که اینها نشان دهنده یک عمق در فهم انقلاب و فهم جهادی اسلام در منطقه بوشهر است، یعنی جهاد و مبارزه و دفاع از اسلام و از کشور، و در تکمیل این دیدگاه خود می‌آورند که با توجه به معنای حقیقی بسیجی شخصی مثل رئیسعلی دلواری یک بسیجی است ضمن اینکه سایر مبارزان ایران نیز به همین معنا اشاره دارند.
تعبیر بسیجی برای شخصیتی که یک قرن پیش فارغ از این تعاریف مبارزه کرده است یعنی حرکت و قیام رئیسعلی بر مبنای تفکری بوده است که امروز در میدان می‌تواند هم نقش دفاع از مرزها را ایجاد کند و هم مدافع ارزش‌های معنوی اسلام و انقلاب اسلامی است.
و در جای دیگر فرموده‌اند که «رئیسعلی شما که رئیس علی ملت ایران است اگر چه متعلق به دلوار است» در این نکته مهم می‌توان بدون تحلیل شخصی به عین عبارت پرداخت که می‌فرمایند شما جوانان توجه بفرمائید در آن روزگاری که ملت ایران همه در خواب بودند جز عده‌ای بسیار کمی در گوشه و کنارهای کشور و بیگانگان از این غفلت سو استفاده کردند و بر مناطقی از کشور ما تسلط پیدا کردند و در تهران نمایندگان دولت‌های انگلیس و روس آزادانه حکمرانی می‌کردند و از پادشاهان آن زمان حساب نمی‌بردند.
این جملات نشان دهنده یک بلا صاحب بودن کشور و ارزشمند بودن مقاومت رئیسعلی است که این خدمت را برای ملت ایران کرد در آن روزی که ملت ایران به دلیل بی لیاقتی حاکمان خود تحقیر می‌شدند این شخصیت منحصر به فرد در مقابل بزرگترین امپراطوری می‌ایستد و غرور ملی را ایجاد می‌کند، در زمانی که انگلیسی‌ها در دلوار شکست خوردند همه کشور ایران به وجد آمدند، پایکوبی کردند، شادی کردند، روزنامه‌های محلی تیتر زدند که زنده باد رستم علی شاه رئیس علی دلواری که ایران را زنده کرد و فرمایش رهبری دقیق و ظریف بوده است که این رئیسعلی متعلق به کل مردم ایران است و افتخارش هم برای مردم این مرز و بوم است.
نکته بعدی در خصوص مشخصات شهید رئیسعلی دلواری در همه ابعاد است که چند تا برجستگی عنوان می‌کند که می‌توان برای هرکدام تحلیل‌های مبسوطی عنوان کرد.
حرکت بر مبنای هدایت علمای دینی
شالوده و حرکت رئیسعلی بر اساس فتوای علما و با رهبری و پشتیبانی مراجع و روحانیون مبارز بوده است و در کمتر قیامی در ایران بجز انقلاب اسلامی حضور این همه عالمان دینی را در وسط میدان پیدا می‌بینیم.
آیت الله بلادی، آخوند خراسانی، آیت الله برازجانی، سید علی تقی دشتی، علم الهدی اهرمی و سید عبدالحسین لاری و ده‌ها نفر دیگر که در متن مبارزه بودند که شهید رئیس علی دلواری فرمانده نظامی آن را از قیام مشروط تا جنگ اول جهانی برعهده داشته است.
حضور این قشر روشنگر و هادی در یک نهضت بی شک می‌تواند مسیر حرکت را در راستای حفظ دین و مردم مسلمان تنظیم کرده و از انحرافات احتمالی جلوگیری کند و به همین دلیل است که رهبری، قیام رئیس علی دلواری را جز قضایای نادر زمان می‌داند و می‌فرماید که «نام رئیسعلی از نام‌هایی است که همیشه دل‌های خونین را در سراسر این کشور که آشنایی به وضع او داشته به خود جذب کرده است».
در تکمیل این بخش به جمله رسای رهبری می‌توان اشاره کرد که فرمودند: «حرکت شهید رئیسعلی دلواری رسوخ و روح دینی مجاهدت بر انگلیس را در ملت ما نشان دهد».در تحلیل این فرمایش می‌توان گفت که قیام دینی شهید نشان دهنده عمق دینداری مردم استان بوشهر و به تعبیر رهبری، ملت ایران است و می‌خواهند تاکید کنند که قیام جنوب به فرماندهی ایشان نماینده یک تفکر دینی است و میزان تقید مردم ایران به آموزه‌های دینی را بروز می‌دهد که بر همین مبنا در قبال بیگانگان ایستادگی‌می کردند.
در مبحث دیگر شخصیت رئیس علی دلواری در کلام رهبری تعریف شده است که رئیسعلی دلواری آدمی به این عظمت آدم کمی که نیست، شخصیت مبارز مجاهد، مدافع از حریم کشور که انگلیس را به ستوه آورده که البته این مطلب خلاصه شده است و ایشان به ابعاد بیشتری پرداخته‌اند و اگر به تعریف مبارز و مجاهد، مدافع حریم کشور خوب بپردازیم برای هرکدام از این حقایق چند مقاله و کتاب می‌توان نوشت.
چرا رهبر انقلاب اسلامی که ولی امر مسلمین جهان است میلیون‌ها مقلد دینی در خارج و داخل کشور دارد و رهبری مقتدر مقابل جهان کفر و استکبار برعهده دارند این گونه شهید رئیسعلی دلواری را تحلیل و توصیف می‌کند؟ مگر در دین ما برای کلمه مجاهد چه خطوطی ترسیم شده است؟
آیا به همه کسانی که در جنگ شرکت می‌کنند لفظ مجاهد به کار می‌برند یا مختص آنهایی است که در رکاب پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) و در مبارزات شرکت می‌کردند آیا مدافع حریم کشور جایگاه هر جنگجویی است یا مختص آنهایی است که جان خود را صرفاً برای دفاع از وطن و در مسیر حق طلبی بر کف گرفته‌اند؟
در طول تاریخ جنگ‌های بسیاری را شاهد بودیم ولی نام شهیدان دفاع مقدس و رزمندگان ۸ سال جنگ تحمیلی مقدس‌ترین نامی است که بر زبان و دل مردم ایران جاری است و این همان معنی مجاهد و مدافع حریم وطن تلقی می‌شود و دقیقاً رئیسعلی دلواری همتراز با رزمنده مدافعی است که در شب‌های عملیات بر روی سیم خاردار فداکاری کرده است و رهبری نیز این صفات را به رئیسعلی داده است که جوان امروز آگاه شود که یکصد سال پیش نیز جوانانی بودند که در این مسیر راه را هموار کردند و ملتی ساختند که، حاصل آن تفکر و آن مجاهدت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی می‌شود.
پایان بخش این مطلب، نکته با اهمیتی است که رهبری به آن التفات شدید داشته و به آن تاکید کرده‌اند، شناسایی و معرفی شهید رئیس علی دلواری به نسل حاضر و عین تصریح رهبری این است:
«آیا شایسته این نیست که الان در کشور تا شما می‌گوئید رئیسعلی دلواری همه آن کسانی که در هر منطقه‌ای از کشور هستند بدانند که این آدم کیست و بشناسند؟» و البته به سایر شهدا نظیر شهید نادر مهدوی اشاره دارند، می‌فرمایند: اینها الگو هستند باید روی کتابچه‌ها، دفترچه‌های بچه‌ها در خود کتاب‌های درسی روی لباس‌ها چاپ کنید، فکر جهاد را با شاخص کردن چهره‌های جهادی گسترش دهید و عمق ببخشید.
رهبری می‌فرمایند: کشوری که همه امکانات مادی و معنوی دارد و نفت و معدن و جایگاه‌های حساس جغرافیایی دارد چرا نتواند از خودش دفاع کند.
نظر رهبری بر این است که با معرفی الگوی ارزشمندی همچون شهید رئیسعلی دلواری که واجد همه صفات عالیه است برای بازدارندگی در مقابل همه جریان‌های مخالف اعم از سخت و نرم می‌تواند تأثیر گذار باشد و اراده بیگانگان را برای استیلای بر کشور باطل کرده و اعتماد به نفس ملی والایی را در بین ملت بزرگ ایران تقویت کند.
* تاریخ نویس و یکی از نوادگان شهید رئیسعلی دلواری