اسلام به دنبال جنگیدن و ستیز نیست

ایسنا/خراسان رضوی عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: اساساً اسلام به دنبال جنگیدن و ستیز نیست، چنانکه زندگی پیامبر(ص) هرگز نشان نمی‌دهد که جنگی را آغاز کرده باشند و در قرآن نیز توصیه به آغاز کردن جنگ نیامده است. سید علیرضا واسعی، شامگاه ۲۲ فروردین‌ماه در نهمین نشست از سلسله نشست‌های خوانش تمدن قرآن که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: روح حاکم بر دیانت اسلامی؛ صلح‌طلبی، آرامش‌خواهی، امنیت‌جویی و زندگی مسالمت آمیز با دیگران است. حتی در رابطه با آن‌ها که با دیانت اسلامی همگرا نیستند و به جرگه مسلمانی در نیامده‌اند. البته مشروط بر اینکه به دنبال ستیز نباشند و راه تجاوز به حریم مسلمانان را نگشوده باشند. وی افزود: بر خلاف آنچه که مستشرقان و برخی از مسلمانان سطحی‌نگر عنوان می‌کنند، باید گفت که اساساً اسلام به دنبال جنگیدن و ستیز نیست، چنانکه زندگی پیامبر(ص) هرگز نشان نمی‌دهد که جنگی را آغاز کرده باشند و در قرآن نیز توصیه به آغاز کردن جنگ نیامده است. البته نباید از این واقعیت بگریزیم که در تاریخ اسلام دسته‌ای از خلفا و حکمروایان به نام دین جنگ‌هایی را آغاز کردند و غارت‌گرایی‌هایی را انجام دادند که قطعاً کار این افراد را باید به پای خودشان نوشت، نه به پای اسلام و قرآن. عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: از این‌رو باید گفت که آنچه از داده‌های قرآنی برمی‌آید صلح و آرامش است، نه جنگ و ستیز و خشونت که آیات متعددی نیز در این باره وجود دارد. جالب آن است که در قرآن کریم تأکید شده که اگر جنگی رخ داد، به محض آنکه دشمن جنگ را پایان داد و طلب صلح بود شما آن را پذیرا باشید و هرگز در صدد ادامه جنگ و توسعه آن نباشید، زیرا این امر خلاف زندگی انسانی است. واسعی تصریح کرد: زندگی انسانی به آرامش و امنیت نیاز دارد و اگر انسان‌ها به دنبال جنگ و ستیز باشند، هرگز نمی‌توانند لذت زندگی کردن را تجربه کنند. در این میان یکی از آیاتی که آشکارا نشان می‌دهد که نباید به بهانه توسعه دین یا یاری کردن دین حرکتی را انجام دهیم که موجب تنش در سرزمین‌مان شود، آیه ۷۲ سوره مبارکه انفال است. وی اضافه کرد: در این آیه شریفه مومنان به دو دسته تقسیم شده‌اند، دسته‌ای از آنان افرادی هستند که پس از ایمان آوردن با جان و مال خود جهاد و هجرت کردند که در قرآن آمده است این افراد با شما دوست هستند و رابطه بین شما رابطه‌ای ولایتی است و به نوعی شما اولیای یکدیگر هستید. اما دسته دوم کسانی هستند که ایمان آوردند اما هجرت نکردند. در قرآن تأکید شده که این افراد جزو اولیای شما نیستند، زیرا کسی که اولیای شما باشد در مسیر شکل دهی و انسجام بخشی به یک جامعه، متمایز و هویت‌دار اقدام خواهد کرد که در حقیقت یکی از تلاش‌های نبی مکرم اسلام نیز همین بود که جامعه‌ای را شکل دهد که جامعه دینی باشد و انسان‌ها بتوانند در آن زندگی درست مسلمانی را دنبال کنند. عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی خاطرنشان کرد: در حقیقت انسجام بخشی به جامعه و تلاش برای همگراسازی انسان‌ها، یکی از مأموریت‌هایی است که رهبران دینی دنبال می‌کردند و حاکمان ما نیز باید آن را مورد توجه قرار دهند. در این میان نکته‌ای که مورد توجه واقع شده این است که در قرآن آمده این دسته از مومنان که حاضر به هجرت نشدند، با این کار خود ولایت خود را به شما ثابت نکردند؛ لذا شما این افراد را به عنوان اولیای خویش انتخاب نکنید. واسعی اضافه کرد: البته استثنایی وجود دارد و آن این است که اگر این دسته از مومنان از مسلمانان برای امور دینی همانند توسعه و تعمیق دین طلب یاری کردند، باید به آن‌ها یاری برسانید اما مشروط بر آنکه این یاری کردن شما موجب تنش در سرزمین شما نشود. در ادامه نیز قرآن می‌گوید که اگر اقدام شما نقض پیمانی باشد که منعقد کرده‌اید، در این صورت مجاز به انجام آن نخواهید بود و این یکی از درس‌های بزرگ برای جامعه انسانی است که اقدامی نکنند که موجب تنش و اعتراض جامعه علیه خودشان باشد. در حقیقت این نکته بسیار جالبی است که باید مورد توجه قرار گیرد. انتهای پیام