مصرف گاز در ایران؛ بیش از مجموع ۳۰ کشور اروپایی

آمارهای BP به عنوان منبع معتبر تحلیل حوزه انرژی، گویای وضع نامطلوب مصرف گاز در ایران در مقایسه با سایر نقاط جهان شامل قاره آمریکا، اروپا، آفریقا، کشورهای CIS، آسیای پاسیفیک و خاورمیانه است. به گزارش خبرنگار مهر، در هفتاد و یکمین گزارش سالانه شرکت بریتیش پترولیوم (BP)، با عنوان «مرور آماری انرژی جهان ۲۰۲۲»، میزان تولید و مصرف گاز در کشورهای مختلف جهان ذکر شده است. مشخصات چهار کشور که دارای بالاترین رتبه تولید و مصرف در سال ۲۰۲۱ را دارند و نیز نرخ رشد مصرف از ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ در جدول زیر آمده است. خبرنگار مهرجدول شماره ۱- کشورهای دارای رتبه اول تا چهارم تولید و مصرف گاز - سال ۲۰۲۱ جدول شماره ۱- کشورهای دارای رتبه اول تا چهارم تولید و مصرف گاز - سال ۲۰۲۱جدول شماره ۱- کشورهای دارای رتبه اول تا چهارم تولید و مصرف گاز - سال ۲۰۲۱ردیف کشور رتبه میزان تولید گاز (میلیارد مترمکعب / سال) سهم تولید گاز در جهان میزان مصرف (میلیارد مترمکعب / سال سهم مصرف گاز در جهان نرخ رشد مصرف (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱) تولید مصرف ۱ آمریکا ۱ ۱ ۹۳۴.۲ ۲۳.۱ ۸۲۶.۷ ۲۰.۵ ۲.۳ ۲ روسیه ۲ ۲ ۷۰۱.۷ ۱۷.۴ ۴۷۴.۶ ۱۱.۸ ۰.۹ ۳ ایران ۳ ۴ ۲۵۶.۷ ۶.۴ ۲۴۱.۱ ۶ ۴.۶ ۴ چین ۴ ۳ ۲۰۹.۲ ۵.۲ ۳۷۸.۷ ۹.۴ ۱۰.۹ -مجموع تولید گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۶.۹ میلیارد مترمکعب مجموع مصرف گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۷.۵ میلیارد مترمکعب نسبت تولید به مصرف: -۰.۶ردیف کشور رتبه میزان تولید گاز (میلیارد مترمکعب / سال) سهم تولید گاز در جهان میزان مصرف (میلیارد مترمکعب / سال سهم مصرف گاز در جهان نرخ رشد مصرف (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱) تولید مصرف ۱ آمریکا ۱ ۱ ۹۳۴.۲ ۲۳.۱ ۸۲۶.۷ ۲۰.۵ ۲.۳ ۲ روسیه ۲ ۲ ۷۰۱.۷ ۱۷.۴ ۴۷۴.۶ ۱۱.۸ ۰.۹ ۳ ایران ۳ ۴ ۲۵۶.۷ ۶.۴ ۲۴۱.۱ ۶ ۴.۶ ۴ چین ۴ ۳ ۲۰۹.۲ ۵.۲ ۳۷۸.۷ ۹.۴ ۱۰.۹ -مجموع تولید گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۶.۹ میلیارد مترمکعب مجموع مصرف گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۷.۵ میلیارد مترمکعب نسبت تولید به مصرف: -۰.۶ردیف کشور رتبه میزان تولید گاز (میلیارد مترمکعب / سال) سهم تولید گاز در جهان میزان مصرف (میلیارد مترمکعب / سال سهم مصرف گاز در جهان نرخ رشد مصرف (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱)ردیفردیف ردیفردیفکشورکشور کشورکشوررتبهرتبه رتبهرتبهمیزان تولید گاز (میلیارد مترمکعب / سال)میزان تولید گاز میزان تولید گازمیزان تولید گاز(میلیارد مترمکعب / سال) (میلیارد مترمکعب / سال)(میلیارد مترمکعب / سال)سهم تولید گاز در جهانسهم تولید سهم تولیدسهم تولیدگاز در جهان گاز در جهانگاز در جهانمیزان مصرف (میلیارد مترمکعب / سالمیزان مصرف میزان مصرفمیزان مصرف(میلیارد مترمکعب / سال (میلیارد مترمکعب / سال(میلیارد مترمکعب / سالسهم مصرف گاز در جهانسهم مصرف گاز در جهان سهم مصرف گاز در جهانسهم مصرف گاز در جهاننرخ رشد مصرف (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱)نرخ رشد مصرف (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱) نرخ رشد مصرف (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱)نرخ رشد مصرف (۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱)تولید مصرفتولیدتولید مصرفمصرف ۱ آمریکا ۱ ۱ ۹۳۴.۲ ۲۳.۱ ۸۲۶.۷ ۲۰.۵ ۲.۳۱۱ آمریکاآمریکا ۱۱ ۱۱ ۹۳۴.۲۹۳۴.۲ ۲۳.۱۲۳.۱ ۸۲۶.۷۸۲۶.۷ ۲۰.۵۲۰.۵ ۲.۳۲.۳ ۲ روسیه ۲ ۲ ۷۰۱.۷ ۱۷.۴ ۴۷۴.۶ ۱۱.۸ ۰.۹۲۲ روسیهروسیه ۲۲ ۲۲ ۷۰۱.۷۷۰۱.۷ ۱۷.۴۱۷.۴ ۴۷۴.۶۴۷۴.۶ ۱۱.۸۱۱.۸ ۰.۹۰.۹ ۳ ایران ۳ ۴ ۲۵۶.۷ ۶.۴ ۲۴۱.۱ ۶ ۴.۶۳۳ ایرانایران ۳۳ ۴۴ ۲۵۶.۷۲۵۶.۷ ۶.۴۶.۴ ۲۴۱.۱۲۴۱.۱ ۶۶ ۴.۶۴.۶ ۴ چین ۴ ۳ ۲۰۹.۲ ۵.۲ ۳۷۸.۷ ۹.۴ ۱۰.۹۴۴ چینچین ۴۴ ۳۳ ۲۰۹.۲۲۰۹.۲ ۵.۲۵.۲ ۳۷۸.۷۳۷۸.۷ ۹.۴۹.۴ ۱۰.۹۱۰.۹ -مجموع تولید گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۶.۹ میلیارد مترمکعب مجموع مصرف گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۷.۵ میلیارد مترمکعب نسبت تولید به مصرف: -۰.۶-مجموع تولید گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۶.۹ میلیارد مترمکعب مجموع مصرف گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۷.۵ میلیارد مترمکعب نسبت تولید به مصرف: -۰.۶-مجموع تولید گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۶.۹ میلیارد مترمکعب -مجموع تولید گاز دنیا در سال ۲۰۲۱:-مجموع تولید گاز دنیا در سال ۲۰۲۱:مجموع مصرف گاز دنیا در سال ۲۰۲۱: ۴۰۳۷.۵ میلیارد مترمکعب مجموع مصرف گاز دنیا در سال ۲۰۲۱:مجموع مصرف گاز دنیا در سال ۲۰۲۱:نسبت تولید به مصرف: -۰.۶ نسبت تولید به مصرف:نسبت تولید به مصرف:با توجه به دادههای شرکت BP درباره میزان تولید و مصرف گاز در جهان در سال ۲۰۲۱، سهم ایران در حوزه تولید گاز دنیا، ۶.۴ درصد و در عرصه مصرف، شش درصد است. این امر به این معناست که میزان تولید به مصرف، بسیار نزدیک و فقط ۰.۴ درصد است. دادههایدر بین چهار کشور نخست، در زمینه تولید و مصرف گاز، فقط چین، مصرف بیشتری نسبت به تولید دارد که البته باید جمعیت بالای آن مدنظر قرار گیرد. همچنین با وجود جمعیت و وسعت بیشتر روسیه و آمریکا نسبت به ایران، وضعیت این دو کشور از نظر شاخص تولید به مصرف، نسبت به کشور ما بهتر است. نرخ رشد مصرف طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ نیز بیانگر این است که مصرف گاز ایران نسبت به آمریکا و روسیه، در ۱۰ سال اخیر، بیشتر بوده است. سالهایرتبه بندی مصرف گاز از نظر شاخص جمعیتی رتبه بندی مصرف گاز از نظر شاخص جمعیتیرتبهرتبهبندی مصرف گاز از نظر شاخص جمعیتیبندی مصرف گاز از نظر شاخص جمعیتییکی از نکات مهم، درباره نسبت بین میزان تولید و مصرف گاز، جمعیت کشورهاست. در بین کشورهای دارای بیشترین تولید و مصرف گاز، چین با حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر رتبه اول جمعیت، آمریکا با حدود ۳۳۳ میلیون نفر رتبه سوم جمعیت، روسیه با حدود ۱۴۲ میلیون نفر رتبه نهم جمعیت و ایران با حدود ۸۵ میلیون نفر رتبه هفدهم جمعیت جهان را دار است. اگر شاخص جمعیتی را ملاک قرار دهیم، مصرف گاز ایران از چین، بسیار بالاتر و از آمریکا نیز کمی بیشتر است، اما از روسیه کمتر است. از این منظر، روسیه، ایران، آمریکا و چین در رتبه‌های اول تا چهارم قرار می‌گیرند و ایران در مصرف گاز، رتبه دوم و روسیه رتبه اول را کسب می‌کند. در این زمینه، چنانچه شاخص اقلیمی یا سردسیری روسیه را در بیشتر ماههای سال و وسعت این کشور و همچنین وسعت آمریکا را لحاظ کنیم، مصرف بالاتر گاز در روسیه نسبت به ایران و مصرف گاز در آمریکا، تا حدی توجیهپذیر است، اما مصرف غیربهینه در کشور ما، غیرقابل توجیه است. ماههایمصرف بالاتر گاز در روسیه نسبت به ایران و مصرف گاز در آمریکا، تا حدی توجیهپذیر است، اما مصرف غیربهینه در کشور ما، غیرقابل توجیه است.توجیهپذیرغیربهینهدو پرسش مهم از تولید و مصرف دو پرسش مهم از تولید و مصرفدو پرسش مهم از تولید و مصرفاز طرف دیگر، آمار منابع معتبر داخلی از جمله وزارت نفت و شرکت ملی گاز، درباره تولید و مصرف گاز در ایران، تا پایان سال ۱۴۰۰ شمسی که حدود سه ماه نخست سال ۲۰۲۲ را نیز شامل می‌شود، نشان می‌دهد از مجموع ۲۶۹ میلیارد مترمکعب گاز تولیدشده در سال ۱۴۰۰، حدود ۲۳۸.۵ میلیارد مترمکعب یعنی حدود ۹۰ درصد آن، مصرف داخلی داشته و فقط کمتر از هفت درصد یعنی ۱۷ میلیارد مترمکعب به صادرات اختصاص یافته است. با توجه به رتبه‌های ایران در ذخیره، تولید و مصرف گاز، دو پرسش زیر، قابل تأمل است: چرا علیرغم جایگاه دوم جهان از نظر ذخایر گازی، در حوزه تولید، سوم هستیم؟ چرا سرانه مصرف گاز در ایران بالاست؟چرا علیرغم جایگاه دوم جهان از نظر ذخایر گازی، در حوزه تولید، سوم هستیم؟چرا سرانه مصرف گاز در ایران بالاست؟در پاسخ به سوال اول، می‌توان به نبود سرمایه گذاری لازم برای بهره‌برداری از ظرفیت‌ها و میادین گازی طی سالهای گذشته و به گفته وزیر نفت، ضرورت ۸۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری طی هشت سال آینده اشاره کرد. سالهایسرمایهگذاریساده‌ترین و توجیه پذیرترین پاسخ، برای پرسش دوم این است که کشورهای آمریکا، روسیه و چین نیز مانند ایران، علاوه بر رتب ه های بالای تولید، در مصرف بالاترین رتب ه ها را دارند. با این حال، این موضوع، زوایای عمیق‌تری دارد و همانطور که درباره شاخص جمعیتی و اقلیمی مطرح شد، دادههای خام و بدون تحلیل مسیرهای غلط را پیشرو قرار می‌دهد. پذیرترینرتبههایرتبههادادههایموضوع دیگر، شاخص منابع گازی است که در این زمینه، روسیه با حدود ۴۸ هزار میلیارد مترمکعب، با اختلاف پیشتاز است و ایران با حدود ۳۴ هزار میلیارد مترمکعب و قطر با حدود ۲۴ هزار میلیارد مترمکعب در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. در صورتی که اف زایش ظرفیت تولید و سرمایهگذاری مناسب در زیرساخت‌ها و میادین گازی طی سالهای آینده، صورت نگیرد و سرانه گاز خصوصاً خانگی و تجاری در کشور، همچنان بالا و تراز گاز منفی باشد، صادرات به واردات تبدیل شده و بعید نیست قطر با توجه به مزیت‌هایی مانند تجارت بینالمللی گسترده، جمعیت کم، رعایت الگوی مصرف و سرمایهگذاری عظیم، گوی سبقت را از ایران برباید و بر کرسی نخست تولید گاز در منطقه خاورمیانه تکیه زند. افسرمایهگذاریسالهایبینالمللیسرمایهگذاریمرور ۱۰ کشور برتر دارنده منابع گازی جهان و مقایسه آن با تولید و مصرف گاز در جدول قبلی، بیانگر این است که در صورت افزایش نیافتن ظرفیت تولید و رعایت نکردن الگوی مصرف داخلی، همچنان باید منتظر قطعی گاز صنایع برای تأمین گاز خانگی و بحران‌ها و خسارات ناشی از آن باشیم. جدول شماره ۲- ۱۰ کشور برتر دارنده منابع گاز در دنیا - سال ۲۰۲۱ جدول شماره ۲- ۱۰ کشور برتر دارنده منابع گاز در دنیاجدول شماره ۲- ۱۰ کشور برتر دارنده منابع گاز در دنیا--سال ۲۰۲۱سال ۲۰۲۱رتبه کشور رتبه میزان ذخیره ثابت گاز (میلیارد مترمکعب / سال) ۱ روسیه ۴۷,۷۹۸ ۲ ایران ۳۳,۹۸۰ ۳ قطر ۲۳,۸۷۱ ۴ عربستان ۱۵,۹۱۰ (سال ۲۰۲۲) ۵ آمریکا ۱۳,۱۶۷ (سال ۲۰۲۰) ۶ ترکمنستان ۱۱,۳۲۶ ۷ چین ۶,۶۵۴ ۸ امارات ۶,۰۸۸ ۹ نیجریه ۵,۷۴۸ ۱۰ ونزوئلا ۵,۶۶۳رتبه کشور رتبه میزان ذخیره ثابت گاز (میلیارد مترمکعب / سال) ۱ روسیه ۴۷,۷۹۸ ۲ ایران ۳۳,۹۸۰ ۳ قطر ۲۳,۸۷۱ ۴ عربستان ۱۵,۹۱۰ (سال ۲۰۲۲) ۵ آمریکا ۱۳,۱۶۷ (سال ۲۰۲۰) ۶ ترکمنستان ۱۱,۳۲۶ ۷ چین ۶,۶۵۴ ۸ امارات ۶,۰۸۸ ۹ نیجریه ۵,۷۴۸ ۱۰ ونزوئلا ۵,۶۶۳رتبه کشور رتبه میزان ذخیره ثابت گاز (میلیارد مترمکعب / سال)رتبهرتبه رتبهرتبهکشورکشور کشورکشوررتبه میزان ذخیره ثابت گاز (میلیارد مترمکعب / سال)رتبه میزان ذخیره ثابت گاز رتبه میزان ذخیره ثابت گازرتبه میزان ذخیره ثابت گاز(میلیارد مترمکعب / سال) (میلیارد مترمکعب / سال)(میلیارد مترمکعب / سال)۱ روسیه ۴۷,۷۹۸۱۱ ۱۱روسیهروسیه ۴۷,۷۹۸۴۷,۷۹۸ ۲ ایران ۳۳,۹۸۰۲۲ ۲۲ایرانایران ۳۳,۹۸۰۳۳,۹۸۰ ۳ قطر ۲۳,۸۷۱۳۳ ۳۳قطرقطر ۲۳,۸۷۱۲۳,۸۷۱ ۴ عربستان ۱۵,۹۱۰ (سال ۲۰۲۲)۴۴ ۴۴عربستانعربستان ۱۵,۹۱۰ (سال ۲۰۲۲)۱۵,۹۱۰ (سال ۲۰۲۲) ۵ آمریکا ۱۳,۱۶۷ (سال ۲۰۲۰)۵۵ ۵۵آمریکاآمریکا ۱۳,۱۶۷ (سال ۲۰۲۰)۱۳,۱۶۷ (سال ۲۰۲۰) ۶ ترکمنستان ۱۱,۳۲۶۶۶ ۶۶ترکمنستانترکمنستان ۱۱,۳۲۶۱۱,۳۲۶ ۷ چین ۶,۶۵۴۷۷ ۷۷چینچین ۶,۶۵۴۶,۶۵۴ ۸ امارات ۶,۰۸۸۸۸ ۸۸اماراتامارات ۶,۰۸۸۶,۰۸۸ ۹ نیجریه ۵,۷۴۸۹۹ ۹۹نیجریهنیجریه ۵,۷۴۸۵,۷۴۸ ۱۰ ونزوئلا ۵,۶۶۳۱۰۱۰ ۱۰۱۰ونزوئلاونزوئلا ۵,۶۶۳۵,۶۶۳ مقایسه مصرف گاز ایران با هفت منطقه دنیا و بیش از ۱۰۰ کشور جهان مقایسه مصرف گاز ایران با هفت منطقه دنیا و بیش از ۱۰۰ کشور جهانمقایسه مصرف گاز ایران با هفت منطقه دنیا و بیش از ۱۰۰ کشور جهانبا وجود تمایزهای اقتصادی، تجاری، اقلیمی، جمع یتی و فرهنگی بین ایران و سایر کشورهای دنیا، در حوزه شاخصهای مؤثر بر مصرف گاز، مقایسه میزان مصرف ما با جهان و وضعیت عجیب رعایت نشدن الگوی مصرف، چشم اسفندیار صنعت گاز ایران به شمار می‌رود. تحلیل دادههای آماری شرکت BP به عنوان منبع معتبر تحلیل حوزه انرژی، گویای وضعیت نامطلوب مصرف گاز در ایران در مقایسه با سایر نقاط جهان، شامل آمریکای شمالی، آمریکای مرکزی و جنوبی، اروپا، آفریقا، کشورهای CIS یا مشترکالمنافع (روسیه و برخی جمهوری‌های شوروی سابق)، آسیا پاسیفیک (آسیای شرقی، آسیای جنوب شرق و اقیانوسیه) و خاورمیانه است. یتیشاخصهایدادههایمشترکالمنافعمقایسه میزان مصرف گاز کشور با هفت منطقه یادشده در سایر نقاط دنیا، طی سال گذشته میلادی (۲۰۲۱)، که در جدول شماره سه ارائه شده، نشاندهنده پادشاهی مصرف گاز در ایران است. جدول شماره ۳- میزان مصرف گاز مناطق مختلف دنیا در مقایسه با ایران، ۲۰۲۱ (منبع: BP2022) جدول شماره ۳- میزان مصرف گاز مناطق مختلف دنیا در مقایسه با ایران، ۲۰۲۱ (منبع:جدول شماره ۳- میزان مصرف گاز مناطق مختلف دنیا در مقایسه با ایران، ۲۰۲۱ (منبع:BP2022BP2022))ردیف منطقه جغرافیایی مجموع میزان مصرف گاز (میلیارد مترمکعب / سال) توضیحات ویژه ایران ۲۴۱.۱ - ۱ آمریکای شمالی ۱۰۳۴.۱ (بدون آمریکا): ۲۰۷.۳ ۲ آمریکای مرکزی و جنوبی ۱۶۳.۳ - ۳ اروپا ۵۷۱.۱ (مجموع آلمان، ایتالیا و انگلستان): ۲۳۹.۹ ۴ آفریقا ۱۶۴.۴ - ۵ آسیا پاسیفیک ۹۱۸.۳ (بدون چین، ژاپن، کرهجنوبی، تایلند، پاکستان و مالزی): ۲۴۰.۶ ۶ کشورهای CIS 610.8 136.2 (بدون روسیه) ۷ خاورمیانه ۵۷۵.۴ ۲۱۷ (بدون ایران و عربستان)ردیف منطقه جغرافیایی مجموع میزان مصرف گاز (میلیارد مترمکعب / سال) توضیحات ویژه ایران ۲۴۱.۱ - ۱ آمریکای شمالی ۱۰۳۴.۱ (بدون آمریکا): ۲۰۷.۳ ۲ آمریکای مرکزی و جنوبی ۱۶۳.۳ - ۳ اروپا ۵۷۱.۱ (مجموع آلمان، ایتالیا و انگلستان): ۲۳۹.۹ ۴ آفریقا ۱۶۴.۴ - ۵ آسیا پاسیفیک ۹۱۸.۳ (بدون چین، ژاپن، کرهجنوبی، تایلند، پاکستان و مالزی): ۲۴۰.۶ ۶ کشورهای CIS 610.8 136.2 (بدون روسیه) ۷ خاورمیانه ۵۷۵.۴ ۲۱۷ (بدون ایران و عربستان)ردیف منطقه جغرافیایی مجموع میزان مصرف گاز (میلیارد مترمکعب / سال) توضیحات ویژهردیفردیف ردیفردیفمنطقه جغرافیاییمنطقه جغرافیایی منطقه جغرافیاییمنطقه جغرافیاییمجموع میزان مصرف گاز (میلیارد مترمکعب / سال)مجموع میزان مصرف گاز مجموع میزان مصرف گازمجموع میزان مصرف گاز(میلیارد مترمکعب / سال) (میلیارد مترمکعب / سال)(میلیارد مترمکعب / سال)توضیحات ویژهتوضیحات ویژه توضیحات ویژهتوضیحات ویژهایران ۲۴۱.۱ -ایران ۲۴۱.۱ -ایران ۲۴۱.۱ - ایران ۲۴۱.۱ -ایران ۲۴۱.۱ -۱ آمریکای شمالی ۱۰۳۴.۱ (بدون آمریکا): ۲۰۷.۳۱۱ ۱۱آمریکای شمالیآمریکای شمالی ۱۰۳۴.۱۱۰۳۴.۱ (بدون آمریکا): ۲۰۷.۳(بدون آمریکا): ۲۰۷.۳ ۲ آمریکای مرکزی و جنوبی ۱۶۳.۳ -۲۲ ۲۲آمریکای مرکزی و جنوبیآمریکای مرکزی و جنوبی ۱۶۳.۳۱۶۳.۳ -- ۳ اروپا ۵۷۱.۱ (مجموع آلمان، ایتالیا و انگلستان): ۲۳۹.۹۳۳ ۳۳اروپااروپا ۵۷۱.۱۵۷۱.۱ (مجموع آلمان، ایتالیا و انگلستان): ۲۳۹.۹(مجموع آلمان، ایتالیا و انگلستان): ۲۳۹.۹ ۴ آفریقا ۱۶۴.۴ -۴۴ ۴۴آفریقاآفریقا ۱۶۴.۴۱۶۴.۴ -- ۵ آسیا پاسیفیک ۹۱۸.۳ (بدون چین، ژاپن، کرهجنوبی، تایلند، پاکستان و مالزی): ۲۴۰.۶۵۵ ۵۵آسیا پاسیفیکآسیا پاسیفیک ۹۱۸.۳۹۱۸.۳ (بدون چین، ژاپن، کرهجنوبی، تایلند، پاکستان و مالزی): ۲۴۰.۶(بدون چین، ژاپن، کرهجنوبی، تایلند، پاکستان و مالزی): ۲۴۰.۶ کرهجنوبی۶ کشورهای CIS 610.8 136.2 (بدون روسیه)۶۶ ۶۶کشورهای CISکشورهای CIS 610.8610.8 136.2 (بدون روسیه)136.2 (بدون روسیه) ۷ خاورمیانه ۵۷۵.۴ ۲۱۷ (بدون ایران و عربستان)۷۷ ۷۷خاورمیانهخاورمیانه ۵۷۵.۴۵۷۵.۴ ۲۱۷ (بدون ایران و عربستان)۲۱۷ (بدون ایران و عربستان) نتایج حاصل از تحلیل جدول شماره سه درباره میزان مصرف گاز در هفت منطقه جغرافیایی جهان، در ادامه تشریح شده است. مقایسه ایران با آمریکای شمالی مقایسه ایران با آمریکای شمالیمقایسه ایران با آمریکای شمالیمصرف گاز ایران از مجموع مصرف کشورهای مکزیک و کانادا در آمریکای شمالی (بدون ایالات متحده)، حدود ۱۵ درصد (۳۳ میلیارد مترمکعب)، بیشتر است. مقایسه ایران با آمریکای مرکزی / جنوبی مقایسه ایران با آمریکای مرکزی / جنوبیمقایسه ایران با آمریکای مرکزی / جنوبیمصرف گاز ایران از مجموع مصرف کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی، مانند آرژانتین، برزیل، شیلی، کلمبیا، اکوادور، پرو، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا و دیگر کشورهای این منطقه، حدود ۳۲ درصد (۸۰ میلیارد مترمکعب) بیشتر است. مقایسه ایران با اروپا مقایسه ایران با اروپامقایسه ایران با اروپامصرف گاز ایران، تقریباً معادل سه کشور اروپایی، آلمان، ایتالیا و انگلستان با مجموع ۲۳۹.۹ میلیاردمترمکعب است که از کشورهای پرمصرف گاز در این قاره محسوب می‌شوند. همچنین اگر غیر از سه کشور یادشده، ترکیه با ۵۷.۳ و فرانسه با ۴۳ میلیارد مترمکعب مصرف گاز را نیز مستثنی کنیم، سایر اروپاییها، حدود ۲۳۰ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کنند. میلیاردمترمکعباروپاییهااین آمار، به این معناست که ایران حتی از مجموعِ بیش از ۳۰ کشور اروپایی، ۱۰ میلیارد مترمکعب، گاز بیشتری مصرف می‌کند. به تعبیر دیگر، مصرف داخلی گاز در ایران، تقریباً نصف مصرف کل اروپا و حتی بیشتر از آن است. البته استفاده از برق به عنوان انرژی غالب کشورهای اروپایی، وابسته بودن برق به گاز و وسعت محدود اغلب کشورهای قاره سبز، در این مقایسه، تأثیرگذار است. مقایسه ایران با آفریقا مقایسه ایران با آفریقامقایسه ایران با آفریقامصرف گاز ایران از مجموع گاز مصرفی تمام کشورهای آفریقایی از جمله الجزایر، مصر مراکش، آفریقای جنوبی و سایر کشورهای قاره سیاه، حدود ۳۲ درصد (۸۰ میلیارد مترمکعب) بیشتر است. مقایسه ایران با آسیا پاسیفیک مقایسه ایران با آسیا پاسیفیکمقایسه ایران با آسیا پاسیفیکچنانچه کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی، تایلند، پاکستان و مالزی را از کشورهای آسیاپاسیفیک جدا کنیم، مصرف گاز ایران، به تنهایی تقریباً معادل یا کمی بیشتر از مجموع سایر کشورهای این منطقه، یعنی حدود ۲۰ کشور است. چهار کشور یادشده (غیر از چین)، به عنوان کشورهای پرمصرف‌تر، در این منطقه، مجموعاً حدود ۳۰۰ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کنند. آسیاپاسیفیکمقایسه ایران با کشورهای CIS مقایسه ایران با کشورهای CISمقایسه ایران با کشورهای CISاگر روسیه را به عنوان دومین کشور پرمصرف دنیا، از فهرست کشورهای CIS یا همان مشترک المنافع، استثنا کنیم، ایران از مجموع کشورهای این منطقه از جمله آذربایجان، ترکمنستان، بلاروس، قزاقستان، ازبکستان و سایر کشورهای CIS، حدود ۴۴ درصد (۱۰۴ میلیارد مترمکعب) گاز بیشتری مصرف می‌کند. المنافعمقایسه ایران با خاورمیانه مقایسه ایران با خاورمیانهمقایسه ایران با خاورمیانهچنانچه علاوه بر ایران، عربستان را با ۱۱۷.۳ میلیارد مترمکعب مصرف سالانه گاز که رتبه دوم، بعد از ایران در خاورمیانه است، لحاظ نشود، مصرف گاز ایران از مجموع کشورهای منطقه، حدود ۱۰ درصد (۲۵ میلیارد مترمکعب) بیشتر است. جمع بندی: ضدالگو و شاهکار در مصرف جمع بندی: ضدالگو و شاهکار در مصرفجمع بندی: ضدالگو و شاهکار در مصرفضدالگواگرچه برای مقایسه دقیق‌تر مصرف گاز در ایران با سایر کشورهای دنیا در مناطق مختلف، شاخصهای متعددی مانند جمعیت، وسعت، نوع انرژی مصرفی غالب، اقلیم و حتی فرهنگ کشورها باید لحاظ شوند. با این همه، آنچه عیان است، رعایت نشدن الگوی مصرف گاز در ایران است. مصرف بالاتر گاز در ایران، از مجموع مصرف ده‌ها کشور در اروپا، آمریکا، آفریقا، آسیا و اقیانوسیه، در سال گذشته، زنگ خطر جدی برای اقتصاد و انرژی ایران را به صدا درآورده است. شاخصهایاز آنجا که بیش از ۵۰ درصد گاز مصرفی کشور، یعنی بالغ بر ۱۲۰ میلیارد مترمکعب، به گاز خانگی و تجاری اختصاص دارد، بهینه سازی مصرف خانگی گاز با اعمال سیاستهای تشویقی و تنبیهی دقیق مانند اصلاح تعرفه‌ها، حذف یارانه‌های پنهان مشترکان پرمصرف و علاوه بر آن سرمایه‌گذاری به منظور افزایش ظرفیت تولید، ضرورتی انکارناپذیر است. سیاستهایدر صورت اصلاح الگوی مصرف و صرفه جویی ۱۰ تا ۱۵ درصدی، مصرف سالانه گاز، بین ۲۵ تا ۴۰ میلیارد مترمکعب، کاهش می‌یابد و صادرات، ارزآورزی و رونق تولید بیشتر می‌شود. برای جلوگیری از روند فزاینده مصرف و پیشگیری از بحران قطعی گاز صنایع عمده مانند پتروشیمی و فولاد یا واردات گاز در آینده، علاج واقعه، قبل از وقوع باید کرد. جوییارزآورزی