وقتی مقاله نتوانست درد «ابوعلی سینا» را درمان کند

در رویداد «شب علم» در دانشگاه تربیت مدرس، یک نمایش خیابانی هم با حضور حکیم بوعلی سینا و شاگردش برگزار شد که در قسمتی از آن به تفاوت علم اصیل که به دنبال کاربرد و حل مشکل است را با علم مقاله‌محور امروزی نشان می‌دهد.

به گزارش خبرنگار گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، شب پنج‌شنبه، ۲ آذرماه، دانشگاه تربیت مدرس میزبان خانواده‌ها و دانشجوهای آینده ایران، یعنی کودکان و نوجوانان، در یک رویداد علمی بود. رویداد «شب علم» که توسط بنیاد ملی علم ایران و با همراهی دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد، برنامه‌های متنوعی با موضوعات علمی ترتیب داده بود تا کودکان و خانواده‌های آنان را با مفاهیم جذاب علمی آشنا کند.

یک شب تربیتی در تربیت مدرس

قطعا با شنیدن اسم دانشگاه یاد قشر جوان و دانشجو می‌افتید، اما شب گذشته از ورودی تا دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربیت مدرس می‌شد بچه‌هایی را دید که به همراه خانواده‌هایشان به یک ضیافت علمی آمده بودند. بچه‌هایی که به احتمال زیاد در یک دهه بعد نیز در همینجا قدم خواهند زد و علم خواهند آموخت.

نمایشگاه کوچکی در این دانشکده، پذیرای خانواده‌ها بود. غرفه‌های نمایشگاه به دانشجویان یا فعالان شرکت‌هایی اختصاص داشت که در داخل همین دانشگاه رشد یافته‌اند. افرادی که بنیاد علم آن‌ها را روایت‌گران یا مروجان علم نامیده است و خانواده‌ها می‌توانستند از فعالیت‌های علمی آنان آشنا شوند و سؤال‌های خود را نیز از ایشان بپرسند.

شاید یکی از جذاب‌ترین بخش‌ها برای بچه‌ها و خانواده‌ها، اولین غرفه بود که در یک زمین بازی برای ربات‌های کوچک، به کودکان یاد می‌داد که چگونه کنترل یک سازه را در دست بگیرند. گیاه‌شناسی و پرورش گل‌وگیاه، سنگ‌شناسی و کانی‌شناسی، هنر و صنایع دستی، جانورشناسی، نجوم و ستاره‌شناسی از موضوعاتی است که در غرفه‌ها ارائه می‌شود. در غرفه انتهایی که به علم مواد اشاره داشت، به طرز ساده و جذابی زنجیره استحصال یک فلز تا ساخت قطعات مختلف به نمایش گذاشته شده بود.

فرید میرسلیمانی، دبیر انجمن علمی مهندسی مواد دانشگاه تربیت مدرس دو پروژه دانشجویان این دانشگاه را برای بازدیدکنندگان توضیح می‌داد. او با اشاره به یک قطعه از ضریح که در نمایشگاه گذاشته شده بود گفت: با فرآیندی به نام آندایزینگ، روی این ضریح را می‌توان پوششی اعمال کرد که به صورت آنتی‌باکتریال و ضد میکروب باشد و این یکی از موضوعات پروژه‌های این دانشگاه است.

در این غرفه به بچه‌ها آموزش داده می‌شود که می‌توان ساختار مواد را به کمک عملیات‌های مختلف به گونه‌ای تغییر داد که خواصی که می‌خواهیم را از آن‌ها بگیریم. به گفته میرسلیمانی یکی از جالب‌ترین چیزها برای خانواده‌ها این بود که می‌دانستند می‌توان دو ماده با جنس مشابه داشت که هر کدام خاصیتی بسیار متفاوت از دیگری دارد و فهم چگونگی این تغییر، علمی است که به نام علم مواد شناخته می‌شود.

این فناوری را بپوش و راه برو

در سالن چمران دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربیت مدرس و در جایی که خانواده‌ها با کودکانشان نشسته‌اند، یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه یک فناوری ساخته‌شده توسط تیمی از این دانشگاه را برای خانواده‌ها به نمایش می‌گذارد. سجاد ازگلی این فناوری را راه‌حلی برای مشکلات نخاعی عنوان کرد و به معرفی آن پرداخت. برای اینکه بتوانیم از کلاس درس عملی و جذاب این استاد دانشگاه برای خانواده‌ها بیشترین استفاده را ببریم، بهتر است این قسمت از گزارش را در فیلم زیر دنبال کنیم:

سایتیشن، برای حکیم بوعلی سینا نان و آب نمی‌شود!

یکی از بحث‌های جالب در مورد علم این است که علم از چه مسیری تولید می‌شود و در چه جایی استفاده می‌شود. تاریخ علم، حاوی روایت‌هایی است که نشان می‌دهد بشر برای اینکه بتواند به فهم و درک اینکه این جهان چگونه کار می‌کند و چگونه می‌تواند از آن استفاده کند، برسد، چه مسیری را طی نموده است. مسیری که امروزه به آن شکلی که در دانشگاه‌ها هست، می‌بینیم.

تولید علم در دانشگاه‌ها با نوشتن و چاپ مقاله انجام می‌شود و در مرحله بعدی، این مقالات به فناوری‌های کاربردی، مانند همان ربات پوشیدنی که در قسمت قبلی این گزارش بود، تبدیل می‌شود؛ اما گاهی هم علم تولیدشده هدفمند نیست و به فایده‌ای کاربردی منجر نمی‌شود. عارضه‌ای که نخاع نظام دانشگاهی ما فعلا به آن دچار است.

در شب علم دانشگاه تربیت مدرس، یک نمایش خیابانی هم با حضور حکیم بوعلی سینا و شاگردش برگزار شد. نمایشی که در آن ستون فقرات حکیم درد می‌کند و او به همراه شاگردش به دنبال حل این مشکل هستند. این نمایش جالب، در قسمتی به صورت کنایه‌وار تفاوت علم اصیل که به دنبال کاربرد و حل مشکل است را با علم مقاله‌محور امروزی نشان می‌دهد.

برگزاری شب علم در دانشگاه‌های دیگر

شب علم دانشگاه تربیت مدرس و برنامه‌های متنوع آن از ساعت 17 شروع شد و در ساعت 11 شب پنج‌شنبه به پایان رسید؛ اما آنچنان که رئیس بنیاد علم ایران گفت، حکایت همچنان باقی خواهد ماند.

علی محمد سلطانی، رئیس بنیاد علم ایران، در گفت‌وگو با خبرنگاران در گوشه‌ای از این رویداد گفت: بعد از این برنامه، فراخوان همکاری با دانشگاه‌ها در برگزاری رویداد شب علم را خواهیم داشت و دانشگاه‌ها می‌توانند در برگزاری مداوم این رویداد از حمایت بنیاد بهره‌مند شوند. این برنامه منحصر به تهران نیست و دانشگاه‌های استان‌ها نیز می‌توانند اعلام آمادگی کنند.

به گفته وی، از اهداف برگزاری این رویداد، ارتباط مستقیم مردم و خانواده‌ها با دانشمندان و مروجان علم است تا مطالب منتشرشده در فضای مجازی که لزوما علمی نیستند، جای دانسته‌های صحیح را نگیرد.

امیر عبدالله‌زاده، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه تربیت مدرس نیز در انتهای این رویداد، از مشارکت بالای مردم در این رویداد گفت و توضیح داد: ظرفیت رویداد ما حدود 1000 نفر بود که بیش از 1200 نفر شرکت کردند؛ ضمن اینکه ثبت‌نام در این رویداد کاملا رایگان بود و همه هزینه‌ها از طرف بنیاد علم ایران تأمین شده بود.

پایان پیام/