مدیرعامل «به‌نشر»: اعتراض اهالی نشر به فعالیت‌هایی چون نمایشگاه مجازی بحق نیست
مدیر انتشارت به‌نشر گفت: اعتراض اهالی نشر به برخی فعالیت‌ها مثل نمایشگاه مجازی بحق نیست و تعداد زیادی از ناشران و کتابفروشان ما هنوز به روش سنتی فعالیت دارند و در مقابل تغییر مقاومت می‌کنند.
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، تنها ۱۱ روز تا برگزاری سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران باقی مانده است در این دوره از برگزاری نمایشگاه کتاب با تدابیر صورت گرفته برای نخستین‌بار کتابفروشان از طریق سامانه خرید از کتابفروشان هم در سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور دارند و می‌توانند موجودی کتاب‌های خود را تحت ضوابط نمایشگاه به فروش برسانند و آن‌ها هم از این نمایشگاه بهره‌مند شوند. این روش همچنین سبب می‌شود، این کالای فرهنگی باارزش در دورترین نقطه از کشور به دست دوستدارانش برسد.
در چند سال اخیر که به دلیل شیوع گسترده کرونا، بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها تعطیل شده بود، نمایشگاه کتاب تهران به‌صورت مجازی برگزار شد که اقدام خوب و موثری بود و با وجود برخی کاستی‌ها با استقبال مواجه شد.
همین امر سبب شد تا با حسین سعیدی، مدیرعامل به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی) در خصوص شیوه متفاوت برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال جاری به گفت‌وگو بپردازیم.
از نظر من مهمترین نقطه ضعف نمایشگاه در دوره قبل، مشارکت نداشتن صنوف مختلف عرصه نشر در برنامه‌ریزی و اجرای نمایشگاه بود که بایستی مورد توجه قرار گیرد
آقای سعیدی، برگزاری دوره‌های مختلف نمایشگاه کتاب را چطور ارزیابی می‌کنید؟
دوره‌های مختلف نمایشگاه در سالیان متمادی برگزاری طبیعتاً با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است و قاعدتاً متولیان امر متناسب با شرایط، امکانات و ظرفیت‌های در اختیار، برنامه‌ریزی لازم و تدابیری برای رفع موانع و برگزاری هرچه بهتر نمایشگاه داشته‌اند. همین که با این شرایط سخت اقتصادی و نیز گران شدن هزینه تولید کتاب، همچنان این نمایشگاه مورد مطالبه عموم مردم و نخبگان و فرهیختگان است، نشان از این دارد که اقبال به برگزاری نمایشگاه وجود دارد و این باعث خوشحالی است.
در سال قبل برگزاری نمایشگاه کتاب با چه نقاط قوت و ضعفی همراه بود؟
قطعاً برگزاری نمایشگاهی با این حجم از دایره ذی‌نفعان، نقاط قوت و ضعفی دارد که بایستی برای تقویت و تداوم نقاط قوت و برطرف کردن موانع نقاط ضعف در سال‌های پیش‌رو برنامه ریزی و اقدام کرد. از مهمترین نقاط قوت دوره قبل نمایشگاه کتاب تهران برگزاری همزمان نمایشگاه مجازی کتاب با نمایشگاه حضوری بود که زمینه‌ساز بهره‌مندی همه افرادی که در گوشه و کنار کشور علاقه‌مند به حضور در نمایشگاه بودند و امکان حضور فیزیکی برای ایشان فراهم نبود، از طریق مجازی در جریان آخرین دستاوردهای نشر کشور قرار گرفتند و خریداری کردند.
نقطه قوت دیگر نمایشگاه در سال گذشته توجه ویژه به فعالیت‌های جانبی کتاب محور در نمایشگاه بود که استقبال خوبی از آن صورت گرفت. از نظر من مهمترین نقطه ضعف نمایشگاه در دوره قبل، مشارکت نداشتن صنوف مختلف عرصه نشر در برنامه‌ریزی و اجرای نمایشگاه بود که بایستی مورد توجه قرار گیرد. به هر میزان نهادهای حاکمیتی از ورود در عرصه اجرا پرهیز داشته باشند و عمده وقتشان به سیاستگذاری و برنامه ریزی و در نهایت کنترل و نظارت بیانجامد زمینه کیفی شدن بیشتر نمایشگاه بیشتر فراهم خواهد شد.
گاهی انتقاد و اعتراض اهالی نشر به برخی فعالیت‌ها از جمله برگزاری نمایشگاه مجازی یا راه‌اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی» بحق نیست. تعداد زیادی از ناشران و کتابفروشان ما هنوز به روش سنتی فعالیت می‌کنند و در مقابل تغییر در روش‌های تولید، عرضه، تبلیغ و فروش کتاب مقاومت می‌کنند
امسال سامانه خرید از کتابفروشان در نمایشگاه کتاب فعال است. در این زمینه چه نظری دارید؟
در چند سال اخیر که به دلیل شیوع گسترده کرونا، بخش عمده‌ای از فعالیت‌ها تعطیل شده بود، با تدابیر صورت گرفته نمایشگاه کتاب تهران به‌صورت مجازی برگزار شد که اقدام خوب و موثری بود و با وجود برخی کاستی‌ها با استقبال مواجه شد. برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب، عده‌ای از کتابفروشان را معترض کرد. چند سال پیش هم این نکته را مطرح کرده‌بودم که برای حل این مشکل می‌توان به راه‌اندازی سامانه‌ای با محوریت کتابفروشان به‌عنوان یک راهکار فکر کرد. این کار سال گذشته به همت دوستان در خانه کتاب و ادبیات ایران رنگ واقعیت به خود گرفت و زیرساخت ایجاد «سامانه خرید از کتابفروشی» در بستر فضای مجازی ایجاد شد.
در این زمینه با کتابفروشان، ناشران و دیگر اهالی صنعت نشر همفکری بسیاری صورت گرفت و متولیان این سامانه، همه دغدغه‌ها و نظرات را شنیدند و برای ارتقای خدمات و رفع اشکالات احتمالی از این نظرات بهره گرفتند.گاهی انتقاد و اعتراض اهالی نشر به برخی فعالیت‌ها از جمله برگزاری نمایشگاه مجازی یا راه‌اندازی «سامانه خرید از کتابفروشی» بحق نیست. تعداد زیادی از ناشران و کتابفروشان ما هنوز به روش سنتی فعالیت می‌کنند و در مقابل تغییر در روش‌های تولید، عرضه، تبلیغ و فروش کتاب مقاومت می‌کنند و فعالیت‌هایشان متناسب با شرایط روز دنیا نیست.
طبیعیتاً عدم به‌کارگیری تکنولوژی‌ها و امکانات روز برای تولید، عرضه و تبلیغ کتاب، این عده از ناشران و کتابفروشان را از چرخه پیشرفت عقب می‌اندازد. البته این بدان معنا نیست که کتابفروشی‌ها تعطیل شوند، بلکه باید ارزش افزوده‌هایی مانند امکانات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را متناسب با نیازهای روز به کتابفروشی‌ها بیافزاییم.
این اتفاق ارزشمند برای تحقق شعار عدالت فرهنگی امسال برای نخستین‌بار در نمایشگاه کتاب تهران رخ می‌دهد، امکان خرید در بخش مجازی و «سامانه خرید از کتابفروشی» در کنار فروش حضوری است. این نکته که فردی از یک منطقه محروم کشور که امکان حضور فیزیکی در نمایشگاه کتاب را ندارد، بتواند از طریق فضای مجازی با تازه‌ترین کتاب‌ها آشنا شوند و آثار مورد نظر خود را با کمترین هزینه پستی از هر نقطه از ایران خریداری و دریافت کنند، اقدامی ارزشمند و فرصتی مغتنم است.
هریک از بخش‌های فیزیکی و مجازی ویژگی‌ها و مزیت‌های خود را دارند. حضور در فضای پرشور و نشاط نمایشگاه کتاب، برای کسانی که امکان حضور دارند جذابیت‌های خاص خود را دارد، ولی همه مردم امکان حضور در این رویداد را ندارند. بنابراین برگزاری همزمان دو بخش فیزیکی و مجازی را لازم و مفید می‌دانم.
چه برنامه‌هایی را در این دوره از نمایشگاه تدارک دیده‌اید؟
ما در نمایشگاه امسال با ارائه هزار اثر در دو بخش عمومی و کودک و نوجوان با مشارکت سایر موسسات فرهنگی آستان قدس رضوی شرکت می‌کند. یکصد اثر آن جدید و چاپ اول منتشر شده در سال ۱۴۰۱ است که برای اولین‌بار در نمایشگاه عرضه خواهد شد. همچنین برنامه‌ریزی و پیش‌بینی لازم برای حضور فعال در بخش‌های جانبی نمایشگاه، سرای اهل قلم و نیز تالار همایش‌ها و گفت‌وگوهای مجمع ناشران انقلاب اسلامی در دستور کار قرار گرفته است. تحلیل و بررسی یکی از موضوعات و چالش‌های عرصه ادبیات دینی، نشست نقد و بررسی رمان‌های نوجوان در موضوع اهل بیت عصمت و طهارت(ع) با محوریت حضور مصطفی خرامان، جشن تولید مجموعه ۴۰ جلدی «گل نجمه» به دبیری مجید ملامحمدی و با حضور نویسندگان و تصویرگران مجموعه، جشن امضاء چاپ چهل و چهارم رمان دینی « مرا با خودت ببر» نوشته مظفر سالاری عناوین تعدادی از این برنامه‌ها است که ان‌شاءالله در ایام نمایشگاه اطلاع رسانی و اجرا خواهد شد.
چطور می‌توانیم بُعد نمایشگاهی و فروشگاهی نمایشگاه کتاب را با هم تقویت کنیم؟
با تدابیری می‌توان بُعد نمایشگاهی و بُعد فروشگاهی را همزمان در نمایشگاه و بدون اینکه خللی بر یکدیگر وارد کنند پیاده سازی کرد. اختصاص سالن یاس و جلسات سرای اهل قلم، برگزاری جلسات کتاب‌محور و کارهایی از این قبیل کمک‌کننده به بعد نمایشگاهی است. ناشرین می‌توانند در این فضاهای اختصاصی به فعالیت‌های فرهنگی تخصصی مرتبط با کتاب، ارتباطات تجاری و فرهنگی میان ناشران، کتابفروش‌ها و مجموعه‌های پخش کتاب، ارتباط‌گیری با پدیدآورندگان و هنرمندان برای تولید آثار جدید، ارتباط و همفکری با نخبگان و فعالان فرهنگی و در نهایت تبلیغ و برندسازی انتشارات بپردازند و در فضاهای عمومی نیز نسبت به خرید و فروش کتاب اقدام کنند. البته همزمانی فروش مجازی و نیز فعال سازی سامانه کتابفروشان همزمان با نمایشگاه کتاب نیز به آنچه عدالت فرهنگی نامیده شده است کمک می‌کند.
پایان پیام/