علم کشی، رسم شیعیان افغانستانی برای ادای احترام به سقای آب و ادب

«حب الحسین(ع) یجمعنا» پیش از اینکه شعاری برای جامعه شیعه باشد، التزامی عملی برای شیعه گری است و نشان می دهد که همه ما زیر یک علم و پرچم، عهد اخوت و برادری بسته ایم. به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد، اگرچه آداب و رسوم هر قوم و کشوری در برگزاری عزاداری های امام حسین(ع) متفاوت است اما آنچه یکصدا بر زبانها رانده می شود، یک کلمه و آنهم «حسین(ع)» است. ایرانی ها، تاسوعا را به نام حضرت عباس(ع) و عزاداری ایشان اختصاص داده اند اما شیعیان افغانستان ادای احترام به حضرت ابوالفضل(ع) را با رسم دیرینه علم کشی در دهه اول محرم به جا می آورند. به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد،هیأت حسینی از قدیمی ترین هیئات مهاجرین افغانستانی در مشهد است که از سال 1360 فعالیت خود را در منطقه گلشهر مشهد آغاز کرده است. در حقیقت این هیأت، سه نسل از مهاجرین افغانستانی ساکن در مشهد را به خود دیده است و به لحاظ اصالت، بالغ بر 40 سال قدمت دارد. فقط عزادار امام حسین بودن مهم است فقط عزادار امام حسین بودن مهم استبه گفته کریم محمدی، مسئول هیات حسینی که از سال 73 در این هیات مشغول به خدمت است، این امام حسین(ع) و عاشورا است که شیعه را زنده نگه داشته و باعث معرفی شیعه به جهان می شود. وی با بیان اینکه در ایام محرم، آنچه که مرکزیت دارد، امام حسین(ع) است، گفت: اگر مشکلی بین شیعیان جهان باشد در ایام محرم، کمرنگ می شود. فقط عزادار امام حسین بودن، مهم است و فرقی میان ایرانی، افغانستانی، پاکستانی و عراقی و ... نیست. محمدی با تاکید بر اینکه امام حسین(ع)، همه شیعیان را دور هم جمع می کند، افزود: افرادی که خادم امام حسین(ع) هستند و در هیئات مشغول به کار می شوند به لحاظ شخصیتی با دیگران فرق داشته و با توجه به حضور جمعیت فراوان در هیأت های بزرگ و امکان وجود چالش های مختلف، باید رفتارشان در شأن هیات باشد. مسئول هیأت حسینی گلشهر ادامه داد: در حال حاضر مراسم این هیات در مدرسه کاشانی گلشهر برگزار می شود و بالغ بر 5 هزار نفر در این مراسم شرکت می کنند. هیأت ما مکان مشخصی ندارد و تمامی هزینه های آن به صورت مردمی تأمین می شود. «چاوش» با قدمتی 80 ساله نوحه آغازین مراسم عزاداری افغانستانیها «چاوش» با قدمتی 80 ساله نوحه آغازین مراسم عزاداری افغانستانیهامحمدحسین خاوری، مسئول فرهنگی این هیأت نیز در گفت و گو با خبرنگار فارس، گفت: افغانستانی ها در شب نهم محرم، گهواره نمادینی برای حضرت علی اصغر(ع) به همراه غذای نذری آماده کرده و پس از توزیع نذری و قربانی، از منزل یکی از ریش سفیدان، این گهواره را حرکت می دهند و وسط مراسم عزاداری، وارد هیأت می شوند و پس از آنکه گهواره را در مراسم می چرخانند، برای مراسم ظهر عاشورا تحویل قسمت خانم ها در هیأت می دهند. وی ادامه داد: ادای احترام به حضرت ابوالفضل(ع) در هیئات افغانستانی در شب هفتم محرم انجام می شود که دلیل آن نیز اینست که روز هفتم آب بر روی کاروان ابا عبدالله بسته شد و حضرت ابوالفضل(ع) مامور به تهیه آب شد، ما نیز شب هفتم را به نام ایشان، عزاداری و رسم علم کشی داریم. مسئول فرهنگی هیأت حسینی درباره رسم متفاوت «عَلَم کشی» در هیأت های افغانستانی گفت: عَلَم هیأت که از سال گذشته در منزل یکی از ریش سفیدان است، در شب هفتم در همان مکان سرپنجه علم و پارچه های سبز آن نیز توسط روحانیون و بزرگان هیأت بسته می شود و به اصطلاح علم را در آن شب بلند می کنند و برای حضرت ابوالفضل(ع) نذری می دهند و علم را به هیأت می برند و در آنجا روضه حضرت ابوالفضل و نوحه شور می خوانند و علم تا شب سیزدهم در هیأت است و مراسم هیأت های افغانستانی نیز تا شب سیزدهم ادامه دارد آنهم به این دلیل که پیکر شهدای کربلا پس از سه شب به خاک سپرده شد. در شب سیزدهم نیز بازهم نذری می دهند و علم را پایین می آورند و دوباره تا سال آینده به منزل یکی از بزرگان هیأت می برند. خاوری با اشاره به رسم شروع عزاداری در هیأت های افغانستانی یادآور شد: در شروع مراسم معمولا عزاداران روی زانو می نشینند و به جای سینه زنی، روی پای خود می زنند که فلسفه آن، نوحه ای قدیمی به نام «چاوش» است که بالغ بر 80 سال قدمت دارد و در آغاز مراسم هیئات ما خوانده می شود و شعری است که عزاداران را دعوت می کند که صف تشکیل بدهند و بنشینند و عزاداری را شروع کنند. مسئول فرهنگی هیأت حسینی افزود: اکثر هیأت ها در افغانستان، قومی و خانوادگی هستند اما هیأت حسینی به قوم خاصی اختصاص ندارد و همه اقوام شیعه در آن حضور دارند. وی با اشاره به قدمت این هیأت گفت: هیأت حسینی برخلاف سایر هیأت ها در اسم خود، پسوندی ندارد چون اولین هیأت مهاجرین در حاشیه شهر بود و آن زمان هیأت دیگری وجود نداشت و نیازی به پسوند نبود. من به نان و نمک سفره ات عادت دارم من به نان و نمک سفره ات عادت دارمحسن رحیمی، عضو هیأت امنای هیأت حسینی نیز در گفتگ و گو با خبرنگار فارس گفت: سبک عزاداری این هیأت سنتی است و برخلاف هیئات دیگر در نوحه سرایی و نوع عزاداری به رسم های قدیمی هیأت های عزاداری افغانستانی پایبند است. وی با اشاره به اهمیت حفظ سبک های اصیل عزاداری افغانستانی، افزود: هیأت های مهاجرین در گذشته در موضوع ترویج عزاداری ها در قالب تولید محتوا، چندان با قوت، عمل نمی کردند ولی موضوعی که ما به جد آن را پیگیری می کنیم تولید محتوای با کیفیت در قالب ویدئو، عکس و ارائه کار حرفه ای برای ترویج عزاداری اصیل و سبک های قدیمی نوحه خوانی افغانستانی است که در فضای مجازی نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفت، موضوعی که در چند سال اخیر درحال فراموشی بود. رحیمی با بیان اهمیت بعد فرهنگی و اجتماعی حضور در هیئات محرم ادامه داد: فارق از بعد معنوی حضور در هیئات، مسئله هم پذیری و کنار هم قرارگرفتن افراد بسیار موضوع مهمی است. افرادی که هرکدام از یک جایگاه اجتماعی با خلق و خویی خاص، هستند ولی بدون هیچ اختلافی در هیأت در کنار هم مشغول به کار و فعالیت گروهی می شوند و همین فعالیت گروهی در هیأت، زمینه ساز فعالیت های بعدی آنها در طول سال نیز می شود. وی کار در هیأت و برای امام حسین(ع) را متفاوت با هرفعالیتی دانست و گفت: خارج از فضای هیأت، جرأت ریسک نداریم اما در هیأت هر کاری را می شود انجام داد و هر ریسکی را می پذیریم. ما مراسم خود را با رقم های حداقلی شروع می کنیم اما با وجود هزینه های بسیار بالا به برکت نمک سفره امام حسین(ع)، هر کاری می توان انجام داد. انتهای پیام/