تفاوت‌های شب یلدای قدیم و جدید بوشهری‌ها
شب یلدا که طولانی‌ترین شب سال است، خانواده‌ها به دور هم جمع می‌شوند و با داستان سرایی و خاطره‌گویی شُو نشینی جذابی را رقم می‌زنند.
به گزارش خبرگزاری فارس – سینا ناجی: شب یلدا که طولانی‌ترین شب سال است، خانواده‌ها به دور هم جمع می‌شوند و با داستان سرایی و خاطره‌گویی شُو نشینی جذابی را رقم می‌زنند. خوانش داستان‌های قدیمی امیر ارسلان نامدار، یوسف و زلیخا، رستم و سهراب و تفأل به دیوان حافظ از نمونه‌های داستان‌سرایی و خاطره‌گویی و شعرخوانی در گذشته بود است.
بی شک در این دیار یعنی بوشهر، خیام‌خوانی از گونه‌های رایج و مطرح موسیقی محفلی، مسرت بخش محفل‌ها و دورهمی‌ها است.
یلدا در محلات قدیمی بوشهر
خانواده‌های اصیل بوشهری به‌ویژه در چهارمحل و دیگر محل‌های قدیمی بوشهر، بسیار زیاد به این سنت باستانی مقید بودند. البته بنا بر برخی مصاحبه‌های شفاهی انجام گرفته، در گذشته در بوشهر، تنوع میوه‌جات و آجیل و صیفی جات نبود، و گاهی اوقات موارد گفته شده جزء اقلام وارداتی از دیگر کشورها قرار داشت.
در همین رابطه باید گفت در بوشهر قدیم، تنوع میوه‌جات و آجیل و صیفی‌جات کم بود و با توجه به مشکلات تردد برون شهری چند ماهی طول می‌کشید تا برخی مرکبات مانند باقله، خیار و ... وارد بوشهر شود. قدرت خرید اکثر مردم پایین بود و بنابر اظهار نظر سال‌داران بوشهری در سال 1348، پرتقال را از کشتی‌هایی که حامل بار از لبنان بودند، می‌‌خریدند.
به‌طورکلی در بوشهرِ قدیم، شُونشینی‌های مجلل و سفره‌های رنگین رایج نبود؛ در بعضی از خانواده‌های مرفه، اعضای خانواده دورهم می‌نشستند و گاهی آجیل می‌خوردند. در زمستان هندوانه کمتر بفروش می‌رسید و یلدا مثال امروز پر زرق و برق نبود.
از رسوم تا خوراکی‌ها
الهه غریب‌زاده محقق و پژوهشگر تاریخ شفاهی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، اظهار داشت: در ارتباط با شو نشینی‌های یلدا، مادرم تعریف می‌کرد که در گذشته، سینی‌هایی را با پشمک و نارنگی و آب‌نبات‌های رنگی تزیین می‌کردند و در شیرینی فروشی‌ها عرضه می‌شد.
وی ادامه داد: چون رسم بوشهری‌ها این بوده که پشمک و نارنگی را باهم می‌خوردند، آجیل شیرین بر سر سفره‌ها خودنمایی می‌کرد و بوشهری‌ها از آجیل‌های شور و نمک‌دار در این شب پرهیز می‌نمودند و بیشتر تمایل داشتند که آجیل‌هایی مختلط با کشمش و انجیر و باسلُق میل کنند.
غریب‌زاده تأکید کرد: در نیم قرن اخیر به مانند امروز ، میوه و هندوانه و انار به‌راحتی در دسترس مردم بوشهر قرار نمی‌گرفت و از تجملات، سفره‌های هفت‌رنگ و زرق و برق‌های امروزی خبری نبود و همه چیز بسیار ساده و در عین صمیمیت برگزار می‌شد.
محقق و پژوهشگر حوزه تاریخ شفاهی بوشهر در خصوص سفره‌های زمستانه اظهار کرد: با توجه به جایگاه غذاهای سنتی و اصیل بوشهری در مطبخ خانه‌ها، محصولات وابسته به خرما نظیر ارده و شیره با خرما همچنین غذاهایی با ترکیب چغندر (پَهتی)، حلوا راشی و برنجش (نوعی غذای سنتی ) سفره بوشهری‌ها را زمستانه می‌گرداند.
وی افزود: تنقلات از جمله کاذو (بادام زمینی) با پوست، نوعی آجیل به نام اَنچیچک(انچوچک / انچوچه: نوعی تخمه بو داده شده)، پشمک مرغوب و نوعی نارنگی که فصل برداشت کوتاهی داشت، گاهی اوقات انار و هندوانه، پختن آش رشته و شلغم و نخود گرم دیگر اقلام موجود در دورهمی‌های زیبای زمستانه در گذشته بوده است.
با این همه در گذشته به‌خاطر نبود امکانات جاده‌ای، سردی هوا و مشغله‌کاری ارتباط دوستان و خویشاوندان به سردی می‌گرایید، این دورهمی با مولفه‌های ذکر شده گرمابخش خانه‌ها در قلب زمستان می‌شد.
امید که در این شب باستانی فالی نیکو برای مردمان ایران اسلامی رقم بخورد و سایه مهر و تندرستی بر سر مردمان این کهن دیار بسان خوان هفت رنگ یلدا، گسترده و رنگارنگ شود؛ الهی پیوند عمیق دلهایتان به مانند قشرهای مابین دانه‌های سرخ انار، تحکم و زیبایی زندگی‌هایتان را دو چندان نماید.
پایان پیام/