لزوم عدم بی تفاوتی نسبت به مسائل اجتماعی_سیاسی در نگاه امام (ره)

همدان- مبنایی‌ترین نگاه حضرت امام (ره)، لزوم بی تفاوت نبودن حوزه‌های علمیه و روحانیت به مسائل اجتماعی و سیاسی بود.

به گزارش خبرنگار مهر، به عقیده بسیاری امام خمینی (ره) یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان مسلمان دوران معاصر و از مردان تاریخ ساز جهان اسلام است؛ متفکری که نیاز است تا مسئولین مادام اندیشه‌های این عالم بزرگ را مرور و آن را سرلوحه تصمیمات و سیاست گذاری‌های خود قرار دهند. در این خصوص، خبرگزاری مهر در استان همدان در میزگردی به بررسی اندیشه‌های امام خمینی (ره) پرداخت.

در بخش اول این میزگرد، حجت الاسلام الیاس نجاری مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه انصارالحسین (ع) همدان تاکید کرد: یکی از مبنایی‌ترین اندیشه‌های امام عینیت دیانت و سیاست است.

حکومت و انقلاب اسلامی تجلی دو اسم علیم و قدیر خداوند در حضور حضرت امام (ره) بود

مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه انصارالحسین (ع) همدان با اشاره به اینکه از نگاه حضرت امام خمینی (ره)، انسان هر چقدر بتواند مظهر اسماً و صفات الهی باشد به همان میزان به خدا تقرب پیدا می‌کند؛ افزود: در منظومه فکری حضرت امام، ائمه اطهار و معصومین مظهر تام اسماً و صفات الهی هستند، بندگان خداوند به همان میزان که مظهر و تجلی اسماً الهی باشند به همان میزان خلیفه خداوند در روی زمین محسوب می‌شوند و طبق اندیشه‌های عرفانی امام اولیای الهی و حضرات معصومین و به تبع از پیامبر اکرم (ص) از مصادیق انسان‌های کامل هستند.

وی بیان کرد: شخصیت‌ها و وجود نورانی همه اسماً الهی همه به صورت تام تجلی و ظهور پیدا می‌کنند و طبق دیدگاه بزرگان و اندیشمندان و علمای دینی حضرت امام خود به عنوان بزرگترین نایب معصومین علیهم السلام تمام وجودشان صدقه‌ی الهی داشته و در این شخصیت دو اسم از اسماً الهی به صورت خاص تجلی پیدا کرده است.

حجت الاسلام نجاری با اشاره به اینکه حاکمیت دینی و حکومت اسلامی و انقلاب اسلامی تجلی دو اسم علیم و قدیر خداوند در حضور نورانی حضرت امام (ره) بود؛ بیان کرد: حضرت امام توانستند از طریق این دو اسم الهی مأموریت محوله از طرف خدا، خلفای خود را در این کره خاکی به فعلیت برسانند؛ هر چند طبق بیان امیر المومنین (ع)، مقایسه‌انسان‌ها با ذرات نورانی ائمه معصومین صحیح نیست؛ اما می‌توان گفت که حضرت امام نزدیکترین شخص نسبت به سایر انسان‌ها به حضرات معصومین علیهم السلام است و هیچ کسی را همانطور که نمی‌شود با معصومین مقایسه کرد، انسان‌های عادی را هم نمی‌توان با امام خمینی (ره) مقایسه کرد.

وی با بیان اینکه حضرت امام ره با پایان اسماً اربعه توانست انقلاب اسلامی را به پیروزی برساند و اکثر اندیشمندان اسلامی براین باورند که انقلاب اسلامی نتیجه تکمیل اسماً اربعه حضرت امام است؛ افزود: نسبت حوزه‌های علمیه با روحانیت وسیاست وحاکمیت اینکه حضرت امام ره در انقلاب اسلامی و در شروع کار خود چنین بیان داشتند، الگوی اهل بیت سلام الله علیها و اولیای الهی و پیغمبران و ائمه معصومین است.

حجت الاسلام نجاری گفت: حضرت امام برای استدلال به این مساله یعنی عین دیانت و سیاست، تکلیف روحانیت و حوزه‌های علمیه نسبت به بی‌تفاوت نبودن به مسائل اجتماعی و سیاست، اقتصادی وفرهنگی و ورود به این عرصه، به سیره اولیا وانبیا الهی استدلال می‌کنند.

وی در این زمینه تشریح کرد: حضرت امام به مصادیقی از این مساله اشاره می‌کند و می‌گویند «همه پیامبران در یک دستشان کتاب‌های آسمانی و در دست دیگر اسلحه بود»؛ یعنی ورود امام به بعد سیاسی دین اسلام و آغاز انقلاب اسلامی و راندن شاه از ایران اسلامی را به انبیا و سیره اولیا الهی ارجاع می‌دهد.

کلید داری دین در دست علما و حوزه‌های علمیه است

مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه انصارالحسین (ع) همدان در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به اینکه مبنایی‌ترین نگاه حضرت امام (ره) این است که حوزه‌های علمیه و روحانیت نباید به مسأله اجتماعی و مساله سیاسی بی تفاوت باشند؛ افزود: وظیفه روحانیت و حوزه‌های علمیه این است که به حمایت از حقوق مردم نسبت به حفظ دین و بقای دین و تقویت آن اقدام و ورود پیدا کنند، اگر آنها فقط مساله گر بودند پس چرا ظالمان و مستکبران آنها را می‌کشتند یا محبوس و تبعید می‌کردند؟ دلیل این موضوع را حضرت امام (ره) بر سیاسی بودن دین و سیاسی بودن اولیا وانبیا الهی بیان می‌کند و اینکه دلیل آن شهادت انبیا الهی، دلیل زندانی شدن امامان دلیل اذیت انبیا وائمه توسط مردم وورود آنها به مسائل سیاسی، مبارزه آنها با طاغوتیان و مستکبران بود.

وی با بیان اینکه کلید داری دین در دست علما و حوزه‌های علمیه است و خداوند حفظ از دین و دینداری را از انبیا و اولیای الهی مطالبه می‌کند؛ افزود: حوزه‌های علمیه و روحانیت نباید نسبت به مسائل دینی واجتماعی ملی بی تفاوت باشند؛ وظیفه حوزه‌های علمیه و روحانیت در منظومه فکری حضرت امام (ره) بنا به احادیث ورود به مسائل اجتماعی و سیاسی و بی تفاوت نبودن است.

حجت الاسلام نجاری خاطرنشان کرد: حضرت امام (ره)، بارها و بارها نسبت به علمایی که نسبت به مسائل دینی و اجتماعی و مردمی ساکت بودند، مذمت وهشدار داده است. روحانیت وحوزه های علمیه در هر کجا که صحبت از دفاع از مسائل ملی و اسلام و قرآن و مردم بوده پرچم دار و علمدار دفاع از این مسائل بودند و خط مقدم دفاع از حقوق مردم و دفاع از دین و نظام و اسلام بوده‌اند و شهدایی هم در راه این انقلاب داده‌اند.

در عصر نظریه انقلابی به حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی و ولایت مستقیم فقیه می رسیم

حسن رحیمی روشن در ادامه این میزگرد با اشاره به اینکه در بحث آزادی و عدالت در اندیشه امام و یا هر اندیشه دیگر نیازمند به نگاه مبانی و بنیان‌های فکری یک مکتبی که فرد به آن اعتقاد و باور دارد، هستیم؛ افزود: اگر ما نخواهیم شاکله اندیشه اسلامی در سیاست را بازخوانی کنیم، یک نگاه مختصر به بنیان فکری شیعه لازم است.

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینای همدان با اشاره به اینکه ما در دوران پس از غیبت یک سرگشتگی و حیرانی موقت در بین علمای آن زمان داریم، اینکه در بحث سیاست و حکومت چه باید کرد، گفت: در بحث حضور که روشن است و براساس مبانی سیاسی شیعه وحکومت غیرمعصومی طاغوت است.

وی با بیان اینکه معصوم از آنجا که اتصال به منبع وحی دارد حرف و تسلیمش بلافصل است و فصل الخطاب است اما در عصر غیبت که امام در دسترس نیست، تکلیف مساله سیاست وحکومت و جامعه چه خواهد بود؟ تشریح کرد: اینکه امام چه وظایفی دارد، وظایف حفظ دین، وظایف قضاوت بین جامعه مخاطب وحکومت و ابلاغ دین در عصر غیبت تکلیف اینها چه می‌شود، آیا قرار است تعطیل شود تا مجدد ما به عصر ظهور وارد شویم و اگر قرار نیست تعطیل شود با توجه به ساختار اندیشه سیاسی اسلام و هم چنین ساختار احکام فقهی اسلام که قرار نیست، تعطیل شود؛ یعنی اسلام برای ۳۲۹ سال نبوده که آغاز عصر غیبت باشد.

رحیمی روشن با بیان این سوال که حال، «در اینجا چه کسی این کار را باید انجام دهد و چه کسی حق دارد حکومت کند و چه کسی این ویژگی‌ها را دارد؟»؛ تصریح کرد: در این زمینه، با توجه به اصلی که گفتیم، شیعه باور دارد که هر حکومت غیر معصومی طاغوت است؛ بنابراین در فردای غیبت امام عصر فردا این سخن و این تفکر بین علمای شیعه وجود داشت که چه باید کرد و ما در این دوران تقریباً تا اوایل ظهور صفوی بحث مواجه با حکومت جور را داریم.

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینای همدان در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد: موضوع علما وسوال علمای شیعه در این زمان این است که حکومت جور یک واقعیت است در حالی که حقیقت نیست، آیا این حکومت جور وجود دارد وحاکمان جور هستند و از نظر ما اینها طاغوت هستند و مشروع نیستند؛ اما واقعیات زندگی اجتماعی با تصمیمات اینها و گردش قلم آنها رقم می‌خورد.

وی با بیان اینکه در این خصوص، نظریه‌ای مطرح شد به عنوان جواز همکاری با سلطان جائر جواز همکاری با سلطان جور در حالی که اصل بر عدم همکاری است؛ اظهار کرد: به طور خلاصه علما در اینجا نتیجه می‌گیرند که می‌شود با سلطان جور وحاکم طاغوتی به صورت موقت همکاری کرد با توجه به آن اصل مادامی که مشکل برطرف شود.

رحیمی روشن با اشاره به اینکه این همکاری باعث شود که شر حکومت جور کمتر و امر به معروف ونهی از منکر کند، تشریح کرد: این موضوع به این معناست که با شرایطی بتوان حاکم را امر به معروف و نهی از منکر کرد، بنابراین تا اول صفویه و تا ظهور صفویه رویکرد علما به حوزه سیاست این است که به صورت علمی اما از لحاظ نظری همان بود که هر حکومتی غیر از حکومت معصوم طاغوت است یا حکومت ماذون از معصوم یعنی اجازه داشته باشد از معصومین (علیهم السلام)؛ در غیر این صورت همه حکومت‌ها طاغوت است چه شیعه، چه غیر شیعه باشد.

وی تصریح کرد: در زمان حکومت صفویه مساله جدیدی به وجود آمده بود که آن را می‌توان مواجهه با سلطان عادل مطرح کنیم، سلاطین وحاکمان تا کنون جور وظالم هم بودند اما سلطان‌ها وسلاطینی به وجود آمده که علی رغم اینکه مشروع نیست اما عادل است، علما در اینجا دو دسته شدند مشروعیت دادن به سلطان عادل و بحث اصلی آن در این زمان که شکل می‌گیرد که اسم آن فقیه است.

رحیمی روشن با نگاهی به انقلاب مشروطه و روند انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: انقلاب مشروطه رویکرد و مواجهه جدیدی است؛ شاید می‌توان گفت مواجهه با حکومت مردمی وعرفی چون اصول مشروطه بر اساس مشارکت مردم وتا حالا حتی مشروطه غربی هم از عنصر دیگری وارد شد، مردم هم پای کار هستند ونظر مردم هم گرفته می‌شود.

عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینای همدان تشریح کرد: اگر مشروطه می‌شد، مفروض آن این بود که اگر چنین چیزی بشود وهمچنین حکومتی شکل بگیرد خوب حق مردم را ادا کرده است هر چند همچنان با مشروع است و حق خدا را نادیده گرفته، بنابراین در عصر نظریه انقلابی به حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی و ولایت مستقیم فقیه می رسیم یعنی همان مواردی که در اندیشه‌های امام متبلور شده است.
بخش دوم این میزگرد را با عنوان «اندیشه های امام (ره) مقید به زمان ومکان خاصی نیست» می‌خوانید.