محوطه‌های تاریخی باید حریم مصوب داشته باشند
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: باید محوطه‌های باستانی عرصه و حریم مصوب داشته باشند، در غیر این‌صورت در پناه قانون قرار نمی‌گیرند.
به گزارش خبرنگار گردشگری خبرگزاری فارس، مصطفی ده‌پهلوان رئیس پژوهشگاه که در آیین اختتامیه کارگاه تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه‌های باستانی سخن می‌گفت با اشاره به اینکه در موضوع تعیین عرصه و حریم در برخی از مواقع بین همکاران باستان‌شناس اختلاف نظرهایی وجود دارد و برخی از فعالیت‌ها آنگونه که درست است پیش نمی‌رود بر امر آموزش لحظه به لحظه در این حوزه تأکید کرد و گفت: اگر از صد باستان‌شناسی که برای تعیین عرصه و حریم به محوطه می‌روند ده نفر هم نیاز به آموزش داشته باشند ما باید این امکان را برای آن تعداد فراهم آوریم.
وی با طرح این پرسش‌ها که فلسفه و ماهیت تعیین عرصه و حریم و ماهیت حقوقی آن چیست و شیوه انجام کار چه باید باشد موضوع تعیین عرصه و حریم را مهم خواند و تصریح‌کرد: متأسفانه حفاران قاچاق جلوتر از ما حرکت می‌کنند، محوطه‌های بسیاری در کشور ویران شده یا در حال ویرانی‌اند.این خیلی بد است که بگوییم ما باید خودمان را با حفاران غیر مجاز وفق دهیم و با خلاقیت از تکنیک‌هایی استفاده کنیم که بتوانیم محوطه‌های ویران شده را نیز مطالعه کنیم.
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری گفت: خیلی تلخ است که طبق گزارش‌ها بیش از ۱۹۵ هزار محوطه و تپه باستانی در نقشه باستان‌شناسی کشور ثبت شده و از این تعداد ۱۷ تا ۱۸ هزار تپه ثبت ملی شده‌اند که از این تعداد نیز شاید چند هزارتا تعیین عرصه و حریم شده باشند.
وی با اشاره به اینکه محوطه‌ای که تعیین عرصه و حریم مصوب نداشته باشد در پناه قانون قرار نمی‌گیرد و مورد تعرض واقع می‌شود، خاطرنشان‌کرد: در این مواقع قاضی می‌گوید از آنجا که مجرم (حفار قاچاق) نمی‌دانسته که اینجا تپه باستانی است تبرئه می‌شود که این استدلال درست نیست. در دفاعیات قضایی هم باید فکری به حال خودمان بکنیم.
ده‌پهلوان تصریح کرد: خوشبختانه طی نشستی که در بازدید غلام‌حسین اژه‌ای رئیس قوه قضائیه از موزه ملی ایران تشکیل شد، یک شعبه اختصاصی در خیابان خوش تهران به جرایم میراث‌فرهنگی اختصاص یافت که شنیدیم در برخی از استان‌ها نیز شعبه‌های مجزا برای رسیدگی به این نوع جرایم در حال راه‌اندازی است.همچنین در حال آماده‌سازی کتابی هستیم که مفهوم میراث‌فرهنگی را برای قضات روشن‌تر کنیم.
وی در ادامه با اشاره به سفر هیأت رئیسه پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به استان کرمان گفت: برخی از محوطه‌های باستانی ما نظیر کنار صندل جیرفت، تل ابلیس، شهداد و ... که آوازه جهانی دارند هنوز تعیین عرصه و حریم نشده‌اند. برخی از پروژه‌های تعیین عرصه و حریم محوطه‌ها تنها در انتظار یک تلاش کوچک از سوی استان هستند.البته که ما اینها را رصد و پیگیری می‌کنیم حتی اگر به ما بگویند در حوزه شما نیست.
ده‌پهلوان در ادامه با بیان‌اینکه ۶ ماه است که شورای پژوهشی وزارت میراث‌فرهنگ، گردشگری و صنایع‌دستی به ریاست دکترعلی دارابی معاون میراث‌فرهنگی کشور و دبیری بنده تشکیل شده است گفت: امسال به همت معاونت پژوهشی پژوهشگاه و نمایندگان حقوقی معاونت‌های مختلف وزاتخانه موفق شدیم برای ۱۶ طرح پژوهشی از سامانه سما کد بگیریم و حدود ۶میلیارد و نیم از یک درصد پژوهشی وزارتخانه را جذب کنیم. سالهای قبل متأسفانه این پول به خزانه برگشت می‌خورد خوشبختانه این مسیر هموار شده و از همین محل سالهای آینده می‌توانیم اقدامات موثری انجام دهیم.
وی افزود: شورای پژوهشی استان‌ها در حال تشکیل است و اعضای شورای پژوهشی ۲۸ استان مشخص شده‌اند. مدیر کل استان رئیس شورا، چهار معاون استان اعضای حقوقی، نماینده استانداری، نماینده اداره بودجه و برنامه‌ریزی استان، سه عضو حقیقی صاحب نظر عضو این شورا هستند که قرار است برنامه‌های پژوهشی را هماهنگ با شورای پژوهشی وزارتخانه برای رسیدن به یک برنامه‌ریزی پژوهشی برای کشورپیش ببرند.
ده‌پهلوان افزود: با تمهیدات در نظر گرفته شده امیدواریم بتوانیم مسیر خوبی را در این شورا که اسم آن را به پیشنهاد دکتر دارابی به سبب اهمیت امر آموزش در کنار پژوهش شورای پژوهشی و آموزشی می‌گذاریم پیش بگیریم.
در ادامه این مراسم کتابچه «دستورالعمل تدوین گزارش برنامه‌های تعیین عرصه و حریم» رونمایی و بیانیه اختتامیه کارگاه تعیین عرصه و پیشنهاد حریم محوطه‌های باستانی توسط سجاد علی‌بیگی رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی قرائت شد.
پایان پیام/