عوارض جانبی داروها تبعات اجتماعی زیادی دارد

زنجان - ایرنا- معاون غذاو داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت: بروز عارضه جانبی برای افراد به واسطه مصرف داروها علاوه بر داشتن جنبه‌های مالی و تحمیل هزینه‌هایی بر سیستم سلامت، تبعات اجتماعی هم دارد. دکتر مریم نوبرانی روز دوشنبه در اولین همایش ملی فارماکوویژیلانس و ایمنی دارو به میزبانی دانشگاه علوم پزشکی زنجان افزود: گزارش عوارض جانبی مصرف داروها طبق آیین‌نامه مربوطه که توسط وزیر وقت هم ابلاغ شده، به عنوان یک مسوولیت برای حرفه پزشکی شناخته شده به این عوارض باید با حساسیت ویژه ای توجه کرد. وی اضافه کرد: سلب اعتماد به تولید داروها، سیستم سلامت و کادر درمان و به ویژه سلب اعتماد از دولت و بروز مرگ‌ومیر و ناخوشی، تبعاتی دارد که توجه به آنها بسیار اهمیت دارد، بنابراین از منظر نظارتی فارماکوویژیلانس، یک نیاز و راهی برای ایجاد سیستم کارآمد، پایدار و مرتبط با ایمنی دارو و اعتماد عمومی به دارو است. این مسوول ادامه داد: همیشه باید یک عدم قطعیت از ایمنی داروها در ذهن داشته باشیم و قبول کنیم که همه‌ داروها برای افراد در همه شرایط مکانی و زمانی، ایمن نیست. وی با بیان اینکه تامین داروهای باکیفیت، کارآمد، مناسب و همچنین اطمینان از استفاده مناسب آنها، مسوولیت دولت‌ها بوده که با گسترش صنعت داروسازی رشد کرده است، اظهار داشت: صنعت داروسازی در جهان و دانشگاه‌ها، امروزه بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند پرداختن به برنامه‌های آموزش مصرف منطقی داروها و همچنین پایش دارودرمانی (مراقبت از دارو) است. معاون غذاوداروی دانشگاه علوم پزشکی  و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان با اشاره به اینکه داروها، برای ورود به بازار، نیاز به مجوز دارد و اساساً تحت یکسری آزمایشات سخت است، ادامه داد: یکی از مهمترین نگرانی‌ها در این خصوص، محدودیت‌هایی است که به ویژه در مورد فازهای یک تا سه مطالعات بالینی وجود دارد. وی اظهار داشت: فازهای یک تا سه مطالعات بالینی در شرایط کاملا تعریف شده، با تعداد بیمار مشخص، سن و جنس، شرایط بیماری و طول پیگیری کاملا مشخص است و لذا، مهمترین نگرانی، محدودیت‌هایی‌ است که این نوع آزمایش ها دارند و در این نوع آزمایش‌های علمی، الزاما همه عوارض جانبی ثبت و گزارش نخواهد شد. به گفته این مسوول، لازم است که یکسری اطلاعات را بعد از استفاده دارو در شرایط واقعی جامعه، به ویژه در مورد عوارض جانبی نادر، داشته باشیم. نوبرانی خاطرنشان کرد: اساس کار در فارماکوویژیلانس گزارش است که شامل گزارش داوطلبانه است و آن چیزی که در کشور ما به نام کارت‌های زرد می‌شناسیم و شکل پیشرفته گزارش سیستماتیک است که ممکن است در سطوح مختلف وجود داشته باشد. وی با بیان اینکه تمامی دستگاه‌های دولتی ازجمله دانشگاه‌ها، بیمارستان‌های دولتی و خصوصی همه موظف به گزارش عوارض جانبی شدند، ادامه داد: گزارشها در محدوده‌ داروهای شیمیایی و گیاهی، فرآورده‌های بایولوژیک، تجهیزات پزشکی، فرآورده‌ها خونی و واکسن‌ها (اهمیت آن در پاندمی کرونا برای همه مشخص شد) و فرآورده‌های طبیعی و سنتی است. این مسوول خاطرنشان کرد: تفاوت‌های ژنتیکی هم می‌تواند در تنوع عوارض جانبی داروها موثر باشد هرچند عادات و رژیم‌های غذایی و استفاده از داروهای گیاهی و سنتی می‌تواند عوارض جانبی داروها را تحت تاثیر قرار دهد. وی یادآوری کرد: این کارگاه در سطح مقدماتی با مشارکت who و مرکز مونیتورینگ اوسالا برگزار می‌شود و ۲ سطح بعدی پیشرفته هم در سال ۱۴۰۱ برگزار خواهد شد.