شهرری از سفید بالک‌ها میزبانی نمی‌کند

شهرری - ایرنا - تابستان سال ۱۳۹۳ بود که برای اولین بار مردم جنوب تهران پرواز حشرات ریز سفیدرنگ را در بوستان ها و فضاهای سبز به صورت واضح مشاهده کردند؛ حشراتی که هر سال از تابستان تا پاییز مزاحم شهروندان می‌شوند اما به گفته مسئولان شهرداری منطقه ۲۰ تهران - شهرری در این منطقه مشاهده نشده‌است. به گزارش ایرنا، بنابر اظهارات مسئولان شهری منطقه ۲۰ تهران، جلسات دوره ای و همچنین کلاس های آموزشی با کارشناسان گیاه‌پزشکی مرکز تام جهت پیشگیری و مقابله فوری با اولین مشاهده آفت به صورت مستمر برگزار می شود و تاکنون آفت سفیدبالک در سطح منطقه مشاهده نشده است. در آن مقطع زمانی از این حشرات ریز سفید رنگ به عنوان آفت جنجالی فضای سبز کلانشهر تهران یاد می شد؛ برخی مردم هم به آنها به اشتباه مگس سفید می گفتند. میزبان این سفیدبالک ها اما برگ های درخت توت غیرمثمر بود و از قضا تهران و به ویژه جنوبش کم درخت توت ندارد؛ گو اینکه این حشره خطری برای سلامتی انسان ندارد اما مزاحمت های فراوانی برای مردم ایجاد می کرد و موجب حساسیت های در برخی افراد شده بود. در ابتدا مسئولان شهری و محیط زیستی اقداماتی را برای کنترل زاد و ولد این حشره و نابودی آن کردند اما این اقدامات به دلیل اگاهی کم از این موجود ابتر بود و شهروندان هنوز نوارهای زرد رنگی که به درختان بسته می شدند را از یاد نبرده اند. انبوهی از این حشرات که به این نوارها می چسبیدند و منظره ای که از نزدیک خیلی مطلوب حال شهروندان نبود. شهاب منظری گیاه شناس و محقق در این باره به ایرنا گفت که کلانشهر تهران بین ۴۰ تا ۵۰ سال پیش، میزبان این سفیدبالک‌ها بود اما آنها چون تراکم کمی داشتند، جلب توجه نمی کردند و از سوی دیگر تغذیه این حشره از برگ گیاه منجر به ضعف گیاه و در نهایت خشکی آن شده و همچنین این حشره با ترشح موم روی برگ گیاه باعث اختلال در فتوسنتز و در نهایت گیاه سوزی می‌شود. وی این را هم گفت که علاوه بر خسارت زایی اقتصادی این حشره می تواند ناقل ویروس گیاهی نیز باشد، طرح هایی برای کنترل بیولوژیک این حشره آغاز شد اما این به معنی حذف این آفت نیست. از سوی دیگر شهرام فرخی محقق و گیاه شناس معتقد به استفاده نکردن از روش مبارزه شیمیایی است، وی اظهار داشت: در فصل بهار جمعیت دشمنان طبیعی آفات گیاهان مختلف فضای سبز شهر تهران بسیار زیاد است، بندپایان مفیدی مانند کفشدوزک ‌ها، عنکبوت‌ ها، سن‌ های شکارگر و زنبورهای پارازیتویید نقش بسزایی در کنترل جمعیت اولیه آفات دارند که در صورت نصب کارت و نوارهای چسبنده در این فصل سال، موجب نابودی بندپایان مفید خواهند شد، لذا در دستورالعمل ارائه شده به سازمان بوستان‌ها و فضای سبز استفاده صحیح و به‌ موقع از این روش و اجتناب از کاربرد سموم شیمیایی مورد تاکید قرار گرفته است. این محقق ادامه داد: سفیدبالک توت برگ‌ های جوان و انتهایی شاخه را برای تغذیه و تخم ریزی ترجیح می ‌دهد که در نسل‌ های ما قبل آخر تراکم تخم و پوره (بسته به شرایط آب و هوایی در مناطق مختلف شهر تهران) در اواسط تا اواخر مرداد به اوج خود می‌ رسد؛ بنابراین بهترین فرصت برای ضربه زدن به رشد تصاعدی آفت با استفاده از هرس سبز است، بر این اساس حذف ۵۰ سانتی متر از انتهای شاخه درختان توت در زمان مناسب و به‌ صورت اقدامی سراسری در دستورالعمل مد نظر قرار گرفت. در نهایت این محقق معتقد است که با اقداماتی که عمدتا غیرشیمیایی است، مانند روغن پاشی زمستانه، آب شویی، استفاده از عصاره‌های گیاهی و ترکیبات کم‌ خطر در کنار نصب به موقع نوارهای زرد و حذف سرشاخه، جمع‌ آوری برگ‌ های خزان کرده و حفاظت از دشمنان طبیعی، به تدریج قادر به کنترل جمعیت سفید بالک توت خواهیم بود. وی تاکید کرد: ریشه ‌کن کردن این حشره نوظهور از شهر تهران در یک دوره کوتاه مدت به لحاظ علمی و از بعد اجرایی تقریبا امری نزدیک به محال است که البته هدف اصلی ما نیز صرفا کاهش جمعیت این آفت جدید و به تعادل رساندن آن با عوامل مهارکننده بیولوژیک به روش کنترل طبیعی است. اجرای اقدامات کنترلی و پیشگیرانه جهت شیوع آفت سفید بالک در منطقه ۲۰ اجرای اقدامات کنترلی و پیشگیرانه جهت شیوع آفت سفید بالک در منطقه ۲۰در این راستا محمدرضا بیانی معاون خدمات شهری و محیط زیست منطقه ۲۰ از مطالعه و تحقیق بر روی دشمنان طبیعی آفت سفید بالک جهت بکارگیری در برنامه های کنترل بیولوژیک و همچنین اقدامات پیشگیرانه جهت شیوع آفت سفیدبالک خبر داد. این مسئول خاطرنشان کرد: کارشناسان پژوهشی مرکز تحقیقات، آموزش و مشاوره فضای سبز در این مطالعه اقدام به بررسی ویژگیهای ریخت شناسی، پراکنش جغرافیایی، دامنه میزبانی، زیست شناسی، پرورش آزمایشگاهی و جنبه های کاربردی برخی از گونه های موثر و کارآمد دشمنان طبیعی سفیدبالک جهت بکارگیری در برنامه های کنترل بیولوژیک دشمنان طبیعی آفت سفیدبالک کردند. بیانی این را هم گفت که یکی از دلایل مهم طغیان سفیدبالک فعال نبودن و یا عدم استقرار دشمنان طبیعی و کارآمد آن در فضای سبز شهر تهران است. وی  ادامه داد: استفاده از آفت کش ها شیمیایی یکی از راه ها است اما استفاده بی رویه از روش کنترل شیمیایی نه تنها مقاومت آفات را به همراه داشته است بلکه موجب از بین رفتن جمعیت دشمنان طبیعی نیز شده است. این مسئول خاطرنشان کرد: در چند سال اخیر در منطقه ۲۰، تشکیل شبکه مراقبت و پایش مستمر جمعیت آفت و دشمنان طبیعی سفیدبالک، اقدامات اجرایی شامل روغن پاشی، هرس درختان توت و زیتون، آبشویی، حذف تنه جوش و پاجوش و نصب کارت زرد در محل هایی که در این منطقه به عنوان پایلوت شناخته شده است جهت پیشگیری آفت سفید بالک انجام گرفته است. بنابر گفته مسئولان شهری منطقه ۲۰ تهران، جلسات دوره ای و همچنین کلاس های آموزشی با کارشناسان گیاه‌پزشکی مرکز تام جهت پیشگیری و مقابله فوری با اولین مشاهده آفت به صورت مستمر برگزار می شود و تاکنون آفت سفیدبالک در سطح منطقه مشاهده نشده است.