توسعه هوشمندانه صنایع فرهنگی ملی با همدلی دولت سیزدهم

تهران- ایرنا- فناوری های نرم و صنایع خلاق و فرهنگی در چند سال اخیر مورد توجه دولت‌های مختلف قرار گرفته‌ است و در یک سال گذشته در دولت مردمی سیزدهم باتوجه به سند تحول دولت در زمینه صنایع خلاق و فرهنگی، زیرساخت های لازم برای توسعه هوشمندانه صنایع فرهنگی ملی فراهم شده است. فناوری های نرم و صنایع خلاق و فرهنگی که حوزه‌هایی مانند تولید محتوای صوتی و تصویری، پی نمایی و نشر، سینما و انیمیشن، نوآوری اجتماعی یادگیری الکترونیکی، آموزش، بازی های ویدیویی و موبایل و موسیقی تا صنایع دستی و ورزشی و تندرستی و گردشگری و غیره را در بر می‌گیرد در چند سال اخیر مورد توجه دولت‌های مختلف قرار گرفته‌اند. موضوعاتی که شاید بتوان ظهور و گسترش فناوری های نرم و دیجیتال و لزوم توجه به اقتصاد پایدار را در صدر آن‌ها قرار داد. بسط این مفاهیم در دنیا به افزایش روز افزون‌ عرضه و تقاضای محصولات و خدمات فرهنگی و خلاق منجر شده است. اکنون محصولات فرهنگی و خلاق همچون فیلم‌ها، انواع بازی‌ها و سرگرمی‌های رایانه‌ای تکنولوژی های VR و AR  با تکیه بر فناوری‌هایی پیشرفته به راحتی به حوزه عمومی رسوخ کرده است تا به دست مصرف‌کنندگان برسد. فناوری‌های نرم کمک کرده تا بسیاری از افراد در قالب تیم ها و بنگاه‌ها و شرکت های خلاق به عرضه محصولات و خدمات فرهنگی بپردازند. بخشی از این بازیگران در خانه های خلاق و نوآوری که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت می کنند مستقر هستند و به توسعه خدمات و محصولات خود مشغولند. در کشور ما، دو بخش فرهنگ، هنر و صنعت از یکدیگر فاصله سازمانی داشت و امور مربوط به آن‌ها به مثابه دو بخش متمایز ساماندهی می شد، به این دلیل که در بخش صنعت دیدگاه فرهنگی کمتر مورد توجه بود و بخش فرهنگ و هنر نیز به مسایل صنعتی توجه چندانی نمی‌کرد؛ همین عوامل باعث شده بود بین این دو بخش «شکاف ایجاد شود؛ ولی در حال حاضر با رویکرد جدید حاکمیت به حوزه صنایع خلاق و فرهنگی، تاکید مقام معظم رهبری به قوای سه گانه بر لزوم توجه به این حوزه و همچنین تلاش هایی که در دهه اخیر در ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفته؛ زیرساخت های لازم برای ایجاد و توسعه زیست بوم صنایع خلاق ایجاد شده و شکل گیری اقتصاد خلاق را هدف قرار داده است. به رغم وجود دیدگاه‌های منفی نسبت به تولید انبوه محصولات و خدمات فرهنگی، تجربه سایر کشورها و دولت‌ها نشان می‌دهد توسعه هوشمندانه صنایع فرهنگی ملی که به خلق، تولید و تجاری‌سازی مفاهیم و مضامین نامشهود با ماهیت فرهنگی در قالب کالا یا خدمات منجر می شود و شاخه‌های مختلفی مانند نوآوری عمومی، نشر، سینما، اسباب‌بازی، رادیو و تلویزیون، مد و لباس، موسیقی، گردشگری، صنایع دستی، طراحی، معماری و... و. را در بر می‌گیرند، می‌تواند به توسعه فرهنگی و اجتماعی، اقتصادی، و حتی سیاسی کشور کمک کند و برعکس، زوال این صنایع خلاق بر اثر هرگونه عوامل داخلی یا خارجی می‌تواند تبعات منفی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی یا سیاسی داشته باشد. طی سال‌های اخیر، جامعه بین‌المللی به طور فزاینده‌ای نقش غیرقابل انکار فرهنگ و صنایع خلاق را در توسعه به رسمیت شناخته است و روی برنامه‌ریزی در این حوزه تمرکز کرده‌اند و نقش فرهنگ و صنایع فرهنگی و خلاق به عنوان ابزاری مهم در دستیابی به اهداف توسعه را مورد توجه قرار داده‌اند. صنایع خلاق و فرهنگی به‌عنوان فرآیندهایی که سبب می‌شوند فعالیت‌های صورت گرفته در زمینه هنر، فرهنگ و صنایع خلاق تأثیر گسترده‌تری بر اقتصاد از طریق ایجاد شرکت های خلاق داشته باشد شناخته می شوند. در واقع صنایع خلاق کمک می کنند تا نوآوری مبتنی بر فرهنگ از بخش‌های فرهنگی و خلاق به سایر بخش‌ها و صنایع گسترش یابد و بدین‌گونه به نوآوری در اقتصاد گسترده‌تر و عدالت اجتماعی، اقتصادی و آموزشی کمک می‌کنند. صنایع خلاق از طریق تعامل بین نوآوری مبتنی بر فرهنگ و سایر انواع نوآوری و فناوری ها حاصل می‌شوند.