سرچشمه مشکلات آبرسانی خراسان شمالی مدیریت است

بجنورد- بیش از ۲۰۰ روستای خراسان شمالی دارای تنش آبی هستند و از کمبود آب رنج می‌برند درحالی که گاهی مشکل تنها تهیه چند کیلومتر لوله است.

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: خراسان‌شمالی با وسعت بیش از ۲۸ هزار کیلومتر مربع و جمعیت بیش از یک میلیون نفر، از شمال با استان‌های شمالی کشور همسایه بوده و از سوی دیگر نیز با وجود منابع آبی مانند رود اترک با ۲۱۱ کیلومتر طول استعداد خوبی در کشاورزی دارد.

اما متأسفانه مشاهده می‌شود که حدود ۹۴ درصد از پهنه این استان دچار خشکسالی است.

طی سه ماهه نخست سال جاری بارش‌های خوبی در سطح استان صورت گرفت اما با این حال وقتی به جدول بارندگی کل استان‌های کشور نگاه می‌کنیم متوجه می‌شویم که خراسان‌شمالی جز استان‌های انتهایی این جدول می‌باشد و نسبت به بقیه استان‌ها از میزان بارندگی کمتری برخوردار بوده است.

اما جدای از مسئله خشکسالی، مشکل دیگری که وجود دارد، دسترسی مردم استان به آب شرب و آب کشاورزی است.

کشاورزی شاهرگ حیاتی اقتصاد خراسان‌شمالی

خراسان شمالی ۶ دهم درصد در تولید ناخالص داخلی کلیه بخش‌های اقتصادی کشور نقش دارد اما سهم بخش کشاورزی این استان از تولید ناخالص بخش کشاورزی ۱/۱ درصد است که مهمترین بخش تولیدی استان محسوب می‌شود.

متأسفانه آبیاری در اغلب زمین‌های کشاورزی استان به صورت سنتی انجام می‌شود. باوجود مشکلات آبرسانی و خشکسالی در استان، نیاز است تغییر و تحولی در حوزه آبیاری ایجاد شده و به سمت آبیاری نوین پیش برویم.

از سوی دیگر روز به روز مسئله آب در استان جدی تر می‌شود. حدود ۲۰۰ روستا از روستاهای خراسان‌شمالی درگیر تنش آبی هستند. چگونه می‌توان تصور کرد استانی که نیمی از جمعیت آن را روستانشینان تشکیل می‌دهند اینگونه در مسئله آب با چالش‌های جدی مواجه باشد؟

برطرف سازی مشکلات آب و آبرسانی در استان، نیازمند تلاش جدی و جهادی مسئولین است. اگر بناست اقدامات محرومیت زدایی در استان انجام بگیرد، اولویت اول آب است. زیرا حیاتی ترین و جدی ترین نیاز انسان در زندگی آب محسوب می‌شود.

سفر فرمانده قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) در اوایل تیرماه سال جاری به استان، نوید خبرهای خوشی را در این حوزه می‌دهد. در این سفر طرح‌ها و پروژه‌های متعدد با محوریت محرومیت زدایی معرفی شدند که از جمله مهم‌ترین آنها، در حوزه آبرسانی بود.

امان الله حسین پور، نماینده مردم اسفراین دوم تیرماه، در جلسه با فرمانده قرارگاه امام حسن مجتبی اظهار داشت: از جمله مسائل مهم استان کمبود آب و مشکل در حوزه آبرسانی است.

وی گفت: کشاورزی در استان به صورت کشاورزی خرد و مشارکتی است که در صورت عدم رفع مشکل آبرسانی، کشاورزان استان ضرر خواهند کرد.

حسین پور با اشاره به اینکه در اسفراین حدود ۵۰ روستا تنش آبی دارند، افزود: برخی مواقع مشاهده می‌شود آب و فاضلاب استان حتی در تأمین چند کیلومتر لوله ناتوان است.

سرقت لوله در شرایط کمبود لوله

البته گاهی هم مشکل آنقدر ها هم که تصور می‌کنیم، جدی نیست. گاهی هم مشکل از نحوه مدیریت مسئولین است. باید بین مردم رفت و مشکلات را از خود آنان جویا شد. در این بین متوجه خواهیم شد که برخی اوقات امکانات و تجهیزات فراهم است اما کسی که پای کار بیاید و مدیریت کند، نیست. جای تعجب است در یک نقطه از استان ۵۰ روستا درگیر تنش آبی هستند و در یک نقطه دیگر امکانات و تجهیزات به سرقت می‌روند!

سرهنگ حسین جان‌پرور، رئیس پلیس پیشگیری فرماندهی انتظامی شهرستان راز و جرگلان ۲۷ خردادماه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: فردی که اقدام به سرقت ۱۳۰ متر لوله انتقال آب از مزارع و باغات سطح شهرستان راز و جرگلان می‌کرد با سرعت عمل پلیس دستگیر شد.

وی تصریح کرد: در پی وقوع چند مورد سرقت لوله آب از مزارع و باغات شهرستان راز و جرگلان بلافاصله با توجه به نارضایتی شهروندان، موضوع در دستور کار پلیس قرار گرفت.

سرهنگ جان‌پرور با اشاره به اینکه با سرعت عمل پلیس و اقدام عملیاتی صورت گرفته در این رابطه، سارق شناسایی و دستگیر شد، افزود: متهم در بازجویی‌های به عمل آمده به سرقت ۲ مورد لوله انتقال آب از باغات و مزارع سطح شهرستان اعتراف کرد.

سرهنگ جان‌پرور با بیان اینکه متهم پرونده به مرجع قضائی معرفی شد، تصریح کرد: در بازرسی‌های به عمل آمده از مخفیگاه متهم ۱۳۰ متر لوله ۲ و نیم اینچی انتقال آب کشف و به مالباختگان تحویل داده شد.

مشکلات حوزه آبرسانی از «مدیریت» آب می‌خورد

اگر اداره آب و فاضلاب استان برای تهیه چند کیلومتر، تنها چند کیلومتر لوله جهت آبرسانی، در مضیقه است، چرا باید اجازه داد همین لوله‌های موجود هم به سرقت بروند؟!

بدتر از سرقت این است که در یک نقطه دیگر لوله‌های اهدا شده توسط خیرین بدون استفاده باقی مانده و بعد از مدتی پوسیده شده و از بین می‌روند! در آن شهر و روستایی که آب وجود دارد، لوله وجود ندارد و در آن نقطه‌ای که لوله وجود دارد، مدیریت صحیح وجود ندارد.

حجت‌الاسلام محمد رحمانی، امام جمعه بخش مانه ۳۱ اردیبهشت ماه سال جاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به مشکلات آبرسانی در بخش مانه، اظهار داشت: مردم در مجموعه روستاهای بلوچ نشین آب ندارند در حالی که عده‌ای با حفر چاه‌های غیر مجاز شالی کاری می‌کنند.

وی افزود: مردم همان منطقه تنها یک ساعت در طول روز به آب شرب دسترسی دارند.

حجت‌الاسلام رحمانی گفت: بخشداری و آب و فاضلاب برنامه‌هایی دارند که امیدواریم با حفر یک چاه، مردم از این وضعیت رهایی پیدا کنند.

امام جمعه بخش مانه افزود: ۷ هزار و ۵۰۰ متر لوله توسط خیر برای توسعه آبرسانی روستای محمدآباد آماده شده اما متأسفانه زیر آفتاب پوسیده می‌شود که این امر نیازمند برنامه‌ریزی و کار است.

جهادگران پای کار مشکلات مردم

نمی‌شود مردم نجیب را برای دسترسی به بدیهی‌ترین نیاز بشر برای زندگی بیش از این معطل گذاشت تا جلسات تشکیل و بودجه‌ای تعیین شود. باید به طور جهادی به دل مشکل زد. اگر مسئولین از انجام این کار ناتوان هستند، می‌توانند رفع موانع حوزه آبرسانی را به جهادگران بسپرند.

رضا نعیمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی فروردین ماه سال جاری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در راستای رفع کمبود آب شرب روستای پیربز، جهادگران جوان خراسان شمالی در اردوی جهادی چهار چشمه قدیمی این روستا را احیا کردند.

وی گفت: بیش از ۱۵۰ نفر از اقشار مختلف جهادگران جبهه مردمی انقلاب اسلامی در قالب گروه جهادی عمرانی و مهندسی از ۲۹ اسفند اردوی ۴ روزه‌ای را در منطقه محروم گیفان آغاز کردند که در کنار این جهادگران، اهالی روستا نیز همکاری و مشارکت حداکثری داشتند.

نعیمی در خصوص فعالیت‌های این گروه جهادی گفت: منطقه دهستان گیفان با ۱۴ روستا با مشکلات عدیده آبرسانی مواجه است و کمک جهادگران باعث تسریع در عملیات آبرسانی در این منطقه و بهره‌مندی مردم روستا از آب شرب سالم و بهداشتی شد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان شمالی افزود: جهادگران جوان خراسان شمالی در این اردوی جهادی، ۴ چشمه قدیمی روستای پیربز را که دچار کمبود آبدهی شده بودند احیا کردند و آب این چشمه‌ها، پس از ۴ روز فعالیت بی‌وقفه از طریق شبکه آبرسانی وارد منازل اهالی روستا گردید.

وی با بیان اینکه ۲ هزار و ۲۰۰ متر لوله آبرسانی توسط شرکت آب و فاضلاب استان تهیه و در اختیار گروه جهادی قرار گرفت، افزود: حفاری و عملیات لوله گذاری با اقدام جهادی با هزینه‌ای حدود ۲ میلیارد ریال انجام شد که در صورت عدم حضور جهادگران باید ۴ برابر هزینه و زمان موجود صرف این فعالیت می‌شد.

اکنون می‌توان دید که چگونه با روحیه جوان و کار جهادی می‌شود به حل مشکلات مردم پرداخت. نکته قابل توجه در کارهای جهادی این است که حتی در هزینه و زمان هم صرفه جویی شده و مردم سریع‌تر به این نعمت الهی دسترسی پیدا می‌کنند.

امید است با ورود قرارگاه امام حسن مجتبی با هدف محرومیت زدایی و با همکاری گروه‌های جهادی، مسئولین استان نیز گام‌های مؤثری در جهت رفع مشکلات حوزه آبرسانی بردارند تا بیش از این مردم شریف استان درگیر این دست تنش‌ها نباشند.