آب رها شده از سد کمال خان نیاز آبی کل سیستان و بلوچستان را رفع نمی‌کند

نماینده ایرانشهر در مجلس گفت: آب رها شده از سد کمال خان افغانستان نیاز آبی کل استان سیستان و بلوچستان را رفع نمی‌کند. باشگاه خبرنگاران جوان - عبدالناصر درخشان گفت: امیدواریم تقویت مراودات با افغانستان، حقابه مردم ایران را تأمین کند. باشگاه خبرنگاران جوانباشگاه خبرنگاران جوانباشگاه خبرنگاران جوان۲۹ دی ماه امسال معاون سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل از باز شدن دریچه‌های سد کمال خان افغانستان و جاری شدن آب به سمت مرزهای ایران خبر داد. سید حسن مرتضوی اعلام کرد این اتفاق پس از رایزنی ایران با افغانستان در سفر امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان به تهران رخ داده و در مذاکرات مسئولان ایرانی، رؤسای طالبان دستور بازگشایی دریچه‌های سد کمال خان را صادر کرده‌اند. استاندار سیستان و بلوچستان همان روز گفت که با طرف افغانستانی توافق شده که جریان آب هیرمند تا تأمین کامل حقابه ایران ادامه یابد. به گفته حسین مدرس خیابانی این رهاسازی می‌تواند آب چاه‌نیمه‌های(چاله‌های طبیعی بزرگ) منطقه سیستان را پر کند. این در حالی بود که ساعاتی پس از انتشار خبر باز شدن دریچه‌های سد کمال خان، رسانه‌ها به نقل از سخنگوی وزارت آب و برق طالبان اعلام کردند این رهاسازی برای انتقال آب به سوی زمین‌های کشاورزی خودشان بوده است. رود هیرمند که به آن هلمند هم گفته می‌شود، از ولایت هلمند افغانستان سرچشمه می‌گیرد که آب آن مسیری بیش از یک هزار کیلومتری را به سمت دریاچه هامون، مشترک میان ایران و افغانستان طی می‌کند. ایران و افغانستان از سال ۱۳۵۲ معاهده‌ای درباره آب رود هیرمند وضع کردند که بر اساس آن، افغانستان موافقت کرده تا ایران از حقابه مشخص شده از رود هیرمند در این توافق، به هیچ نحوی محروم نشود. د‌ر این معاهده دولت شاهنشاهی وقت ایران متعهد شده هیچ گونه ادعایی بر آب هیرمند بیشتر از میزان معین در توافق نداشته باشد. در بخشی از معاهده آمده که «افغانستان اقدامی نخواهد کرد که حقابه ایران برای زراعت به طور کلی نامناسب شود.» کمبود آب ناشی از دست نیافتن ایران به حقابه‌اش از رود هیرمند، علاوه برعلت‌های دیگر بحران آبی سیستان و بلوچستان، موجب مشکلات زیست محیطی و مهاجرت برخی ساکنان پایین دست این رود شده است. دولت افغانستان در این معاهده موظف شده ۸۲۰ میلیون مترمکعب آب از ذخیره سد کجکی در ولایت هلمند را به عنوان حقابه ایران رهاسازی کند. افغانستان ابتدای امسال سد کمال خان را برای بهره‌برداری از آب رود هیرمند و تولید برق از آن افتتاح کرد. نماینده زابل در مجلس یازدهم گفت «عصاره بدخواهان بشریت و نه افغانستان، با احداث بند کمال خان در افغانستان باعث شدند تا به ایران ضربه زده شود.» حبیب الله دهمرده توضیح داد «پیش از این ۳ تا ۴ میلیارد متر مکعب آب به منطقه سیستان و بلوچستان می رسید اما این بند ۸۰ کیلومتری باعث شده دیگر آبی نرسد و مردم کوچ کنند.» اشرف غنی احمدزی رئیس جمهور دولت وقت افغانستان در مراسم افتتاح این سد گفته بود کشورش تعهد خود را با ایران در مورد حقابه هیرمند اجرا می‌کند، اما برای زیادتر از آن نیاز به «مذاکره» دارد. او اضافه کرده بود «اگر نفت می‌دهید، از ما آب بخواهید. اگر آب می‌خواهید، چیز دیگری بدهید.» ۸ بهمن ماه عده‌ای از مردم شهرستان‌های زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون در شمال استان سیستان و بلوچستان، تجمع اعتراض‌آمیزی در پایانه مرزی میلک نقطه صفر مرزی ایران و افغانستان برگزار کردند. معترضان از مسئولان کشوری خواستند گفت‌وگوهای جدی را با مسئولان افغانستانی درباره حقابه رود هیرمند داشته باشند. خبرگزاری رسمی دولت همان روز اعلام کرد تجمع مردم، مسالمت‌آمیز پایان یافته اما پس از آن، «تعداد اندکی از مردم بومی میلک اقدام به شکستن شیشه‌ سه کامیون متعلق به اتباع افغانستان مستقر در پایانه مرزی کردند که بلافاصله نیروهای انتظامی با ورود به محل از ادامه این حرکت جلوگیری به عمل آوردند و اوضاع در این مرز آرام شد.» مجلس دی ماه طرح «انتقال آب دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان» را برای جلوگیری از تشدید تنش و بحران‌های آبی تصویب کرد که شورای نگهبان به آن ایراد گرفت. کمیسیون عمران مجلس هم این هفته خبر داد که ایرادهای این شورا را رفع کرده است. بر اساس قانون، نمایندگان در نشست علنی مجلس باید پس از موافقت با رفع ایراد از این طرح،  مصوبه خود را دوباره برای تأیید به شورای نگهبان ارسال کنند. انتهای پیام/