بافت تاریخی شیراز متعلق به همه مردم ایران شد

بافت تاریخی شیراز بالاخره توانست نظر کارشناسان کمیته ثبت آثار تاریخی و فرهنگی را جلب کرده و به عنوان میراثی که متعلق به همه مردم ایران است و اجزای آن باید توسط همه مردم حفظ شود؛ معرفی شد.

به گزارش خبرنگار مهر، بافت ۳۶۰ هکتاری قدیم شیراز روز گذشته در کمیته ثبت آثار تاریخی و فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت کارشناسان عضو این کمیته تشخیص دادند این بافت می‌تواند ثبت ملی شود. بنابراین می‌توان گفت ثبت ملی بافت تاریخی شیراز پس از سال‌ها انتظار و تلاش اهالی میراث فرهنگی در مرحله آخر قرار گرفت.

قرار است ابلاغ ثبت پرونده، توسط بالاترین مقام وزارت میراث فرهنگی با مسئولیت عزت الله ضرغامی به استاندار استان فارس انجام شود تا ثبت بافت تاریخی نهایی تلقی شود. در آن صورت است که این پرونده دارای شماره ثبتی خواهد بود.

این اتفاق از روز گذشته موجی از دلگرمی را در میان دوستداران میراث فرهنگی ایجاد کرده است از جمله اینکه حالا از این به بعد اجرای طرح‌های عمرانی در بافت تاریخی باید مصوبه وزارت میراث فرهنگی را داشته باشد وگرنه عملی غیرقانونی خواهد بود. از طرفی با قرار گرفتن این بافت در فهرست میراث ملی؛ باید گفت حفاظت و مراقبت از تمام اجزایی که بافت تاریخی را شکل می‌دهد نه تنها وظیفه مسئولان و متولیان و مردم شیراز و استان فارس است بلکه به عهده همه مردم ایران خواهد بود چرا که بافت تاریخی شیراز ملی شده است.

در سالهای گذشته بافت تاریخی شیراز دچار آسیب‌های متعددی شد از طرح بین الحرمین که ما بین حرم شاهچراغ (ع) تا آستان سید علاالدین حسین (ع) کشیده شده و موجب تخریب تعداد زیادی پلاک تاریخی و غیر تاریخی شد تا طرح ۵۷ هکتاری که بهانه اجرای آن ساماندهی اطراف حرم شاهچراغ بود تا طرح هشت بهشت و طرح ۳۶۰ هکتاری که کل بافت قدیم را بر می‌گرفت.

هر چند سال یک بار موجی از اعتراضات نسبت به تخریب‌های پی در پی بناهای تاریخی و خرید و فروش‌های بی ضابطه و غیرقانونی بناها رخ می‌داد. خانه‌هایی که معلوم نبود خریدارشان چه کسانی هستند و چرا از عمد آنها را بدون رسیدگی رها می‌کنند و در نهایت به دلیل مخروبه بودن تخریب می‌شوند.

در یک سال اخیر فعالیت دوست داران بافت تاریخی بیشتر شد و همگی به صورت یکپارچه خواستار ثبت ملی بافت شدند تا جلوی تخریب‌های بی ضابطه گرفته شود و هر طرحی که قرار است در این محدوده اجرا شود با نظر کارشناسان میراث فرهنگی باشد.

خبرگزاری مهر از سال گذشته پیرو این اتفاقات گزارش‌های متعددی منتشر کرد از بیانیه‌های انجمن‌های مرتبط با معماری و میراث فرهنگی تا باستان شناسان و نظرات هنرمندانی که نسبت به این بافت حساس بودند.

در این میان استاندار فارس نیز از وزارت میراث فرهنگی خواسته بود که این بافت را ثبت کند. این درخواست‌ها مدتها به دلایل نامعلوم طول کشید تا اینکه روز گذشته بررسی شد.

علی دارابی معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم درباره ثبت این بافت در صفحه مجازی خود نوشت: «محدوده بافت تاریخی شیراز شاهدی برجسته از ساختار شهرسازی دوره زندیه است، شیراز پایتخت منحصر بفرد ایران از دوره زندیه است و با توجه به کمبود شواهد از معماری و شهرسازی دوره زندیه ثبت ملی محدوده بافت تاریخی شیراز بسیار حائز اهمیت است.

این محدوده با توجه به شواهد برجسته معماری و شهرسازی دوره زندیه، برخوردار از ظرفیتی ویژه برای قرارگیری در فهرست میراث جهانی یونسکو است و این امر اهتمام وزارت را برای ثبت ملی این اثر دوچندان کرد.

محدوده بافت تاریخی شیراز علاوه‌بر آثار دوره زندیه، دارای شواهدی ارزشمند از دوره صدر اسلام، دوره صفویه و قاجار و برخوردار از یکپارچگی و اصالت کم‌نظیری در میان بافت‌های تاریخی شهری ایران است، ثبت ملی این محدوده کمک شایانی به حفاظت این اثر در آینده خواهد کرد.

عرصه یکپارچه محدوده بافت تاریخی شهر شیراز به میزان ٣٦٠ هکتار، حسب درخواست صاحبنظران، سازمان‌های مردم‌نهاد و کارشناسان ذیربط و درخواست مقامات عالی اجرایی استان فارس، برخوردار از جنبه عمومی و شأن ملی برای ثبت است. بنابراین محدوده بافت تاریخی شهر شیراز به موجب معیار ١، ٢، ٩، ١٢ معیارهای کلی ثبت، واجد ثبت ملی شناخته شد.»

اکنون انتظار آن است که بیش از پیش مراقب به هم پیوستگی بناهای موجود در محدوده ۳۶۰ هکتاری قدیمی شیراز بود. چرا که از حالا به بعد کوچک‌ترین اقدامی در این بافت باید با نظر کارشناسان میراث فرهنگی همراه باشد.