نکات تفسیری جر بیست و نهم قرآن کریم/ کیفیت عمل مهم است نه کثرت آن

آیه ۲ سوره ملک هدف از آفرینش را آزمایش حسن عمل معرفی کرده نه کثرت عمل و این دلیل آن است که اسلام به کیفیت اهمیت می‌دهد نه کمیت. مهم آن است که عمل خالصانه و برای خدا مفید و جامع باشد هر چند از نظر کمیت، کم باشد.

خبرگزاری فارس چهارمحال و بختیاری| بر آن شدیم تا در ماه مبارک و پرخیر و رحمت رمضان روزانه صفحاتی از کلام الهی را بر زبان جاری کنیم و بیش از پیش رهنمودهای قرآنی را در زندگی استفاده کنیم.

سراسر آیات الهی پُر است از حکمت و اندرزهایی که برای زندگی انسان‌ها ضروری است لذا در نظر داریم هر روز چند آیه‌ای از جزء مورد نظر را تفسیر و برخی نکات را در کنار یکدیگر مرور کنیم.

جزء بیست و نهم شامل سوره‌های ملک، قلم، حاقه، معارج، نوح، جن، مزمل، مدثر، قیامه، انسان و مرسلات می‌شود.

ملک(تبارک) به معنی فرمانروایی(بابرکت) است. با کلمه ملک و تبارک آغاز می‌شود و اینکه جهان دنیا و آخرت در مالکیت و تحت حکومت خداست.

پیامبر(ص) فرمود: کسی که سوره تبارک را بخواند، چنان است که گویی شب قدر را احیا داشته است و نیز در حدیث دیگری می‌فرماید: دوست می‌داشتم که سوره تبارک در قلب همه مومنان ثبت بود.

قلم از ابزار نگارش است. با کلمه قلم آغاز شده و مورد سوگند قرار گرفته زیرا از ارزش خاصی برخوردار است.

پیامبر(ص) فرمود: کسی که سوره ن و القلم را تلاوت کند، خداوند ثواب کسانی را که دارای حسن اخلاقند، به او می‌دهد.

حاقه به معنی آنچه حق و مسلم است. کلمه الحاقة در سه آیه اول سوره تکرار شده که یکی از نام‌های قیامت است.

امام باقر(ع) فرمود: سوره حاقه را بسیار تلاوت کنید، زیرا قرائت آن‌ها در فرایض و نوافل، نشانه ایمان به خدا و رسول او است و کسی که آن را بخواند، دینش محفوظ می‌ماند تا به لقاءالله بپیوندد.

معارج به معنی نردبان‌ها، رتبه‌ها و بالابرنده‌ها است. در آیات ۳ و ۴ از خدا با نام صاحب معارج یاد شده که فرشتگان و روح به سوی او بالا می‌روند.

امام باقر(ع) فرمود: کسی که پیوسته سوره معارج را بخواند، خداوند در روز قیامت او را از گناهانش بازپرسی نمی‌کند و او را در بهشتش با محمد سکونت می‌دهد.

نوح از پیامبران اولوالعزم است. داستان نوح با قومش و استقامت او در راه دعوت به حق در تعدادی از آیات این سوره بیان شده است.

پیامبر(ص) فرمود: هر کس سوره نوح را بخواند، خدای متعال او را در جایگاه نیکان قرار می‌دهد و بخش مهمی از بهشت را به او اختصاص خواهد داد.

جن موجودی نامرئی و عجیب است. درباره گروهی از جنیان و عکس‌العمل آن‌ها درباره شنیدن آیات قرآن، صحبت شده است.

امام صادق(ع) فرمود؛ هر کس سوره جن را بخواند، هرگز در زندگی دنیا چشم زخم جن و جادو و سحر و مکر آن‌ها به او نمی‌رسد و با محمد همراه خواهد بود و می‌گوید: پروردگارا من کسی را به جای او نمی‌خواهم و هرگز از او به دیگری متمایل نمی شوم.

مزمل به معنی گلیم به خود پیچیده است. در آیه یک پیامبر را به عنوان مزمل خطاب می‌کند، آن هنگام که مشترکان دعوتش را نپذیرفتند.

پیامبر(ص) فرمود: هر کس سوره مزمل را پیوسته بخواند، خدای متعال گرفتاری دنیا و آخرت را آسان گرداند و پیامبر را در خواب خواهد دید.

مدثر به معنی جامعه خود پیچیده است. در آیه یک با این کلمه به پیامبر خطاب شده است، آن‌گاه که با نزول وحی جامعه به خود پیچید و خوابید.

پیامبر(ص) فرمود: هر کس سوره مدثر را بخواند به تعداد هریک از کسانی که پیامبر را در مکه تصدیق یا تکذیب کردند، به او حسنه داده می‌شود.

قیامه به معنای برخاستن یا رستاخیز است. در آیه یک به قیامت سوگند یاد شده و آیات زیادی از سوره اوضاع و احوال و قیامت را بیان می‌کند.

پیامبر(ص) فرمود: کسی که سوره قیامت را بخواند من و جبرئیل برای او در روز قیامت گواهی می‌دهیم که او ایمان به آن روز داشته و در آن روز صورتش از صورت سایر مردم درخشنده‌تر است.

انسان(دهر) که در آیات ۱ و ۲ اشاره به روزگاری می‌کند که بر انسان گذشته و او چیزی نبود سپس به خلق انسان اشاره می‌کند.

پیامبر(ص) فرمود: کسی که سوره هل اتی را بخواند، پاداش او بر خداوند بهشت و لباس‌های بهشتی است.

مرسلات به معنی فرستاده‌شده‌ها است. در آیه یک به فرشتگانی که پیاپی برای ابلاغ وحی به پیامبران فرستاده می‌شوند یا تندبادها اشاره شده است.

پیامبر(ص) فرمود: هر کس سوره مرسلات را بخواند در حالی که برای محاکمه در دادگاه حاضر است خدای متعال او را در برابر ظلم یاری خواهد کرد.

اسلام به کیفیت عمل اهمیت می‌دهد نه فقط کثرت و کمیت

الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیَاةَ لِیَبْلُوَکُمْ أَیُّکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا ۚ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ (۲_ ملک)

قابل توجه اینکه هدف از آفرینش را آزمایش حسن عمل معرفی کرده نه کثرت عمل و این دلیل آن است که اسلام به کیفیت اهمیت می‌دهد نه کمیت. مهم آن است که عمل خالصانه و برای خدا مفید و جامع باشد هر چند از نظر کمیت، کم باشد.

نقش قلم در حیات انسان‌ها

ن وَالْقَلَمِ وَمَا یَسْطُرُونَ (۱_ قلم)

پیغمبر اسلام(ص) فرموده است: سه صداست که حجاب را پاره می‌کند و به پیشگاه با عظمت خدا می‌رسد: صدای گردش قلم‌های دانشمندان به هنگام نوشتن و صدای قدم‌های مجاهدان در میدان جهاد و صدای چرخ نخ‌ریسی زنان پاکدامن (اشاره به تولید و اقتصاد سالم)

چشم‌زخم

وَإِنْ یَکَادُ الَّذِینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَیَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ (۵۱_ قلم)

این مسئله از نظر عقلی امر محالی نیست چرا که بسیاری از دانشمندان امروز معتقدند در بعضی از چشم‌ها نیروی مغناطیسی خاصی نهفته شده که کارایی زیادی دارد، حتی با تمرین و ممارست می‌توان آن را پرورش داد، خواب مغناطیسی از طریق همین نیروی مغناطیسی چشم‌هاست. در روایات اسلامی نیز تعبیرات مختلفی دیده می‌شود که وجود چنین امری را اجمالاً تایید می‌کند در نهج‌البلاغه نیز آمده است: چشم‌زخم حق است و توسل به دعا برای رفع آن نیز حق است.

باغبان هستی شما را چون گل پرورش داد

وَاللَّهُ أَنْبَتَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا (۱۷_ نوح)

تعبیر به انبات و رویانیدن در مورد انسان به خاطر آن است که اولا آفرینش نخستین انسان از خاک است ثانیا تمام مواد غذایی که انسان می‌خورد و به کمک آن رشد و نمو می‌کند از زمین است.

تاثیر دعا و نیایش در دل شب

إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّیْلِ هِیَ أَشَدُّ وَطْئًا وَأَقْوَمُ قِیلًا (۶_ مزمل)

این آیه از آیاتی است که با تعبیرات پرمحتوایش رساترین سخن را درباره عبادت شبانه و نیایش سحرگاهان در ساعاتی که اسباب فراغت خاطر از هر زمان فراهم‌تر است و همچنین تاثیر آن در تهذیب نفس و پرورش روح و جان انسانی بیان کرده است نشان می‌دهد که روح آدمی در آن ساعات آمادگی خاصی برای مناجات و ذکر و فکر دارد.

** برگرفته از قرآن بشیر (تفسیر یک جلدی جوان؛ برگرفته از تفاسیر نمونه و المیزان)

تحدیر(تندخوانی) جزء بیست و نهم قرآن کریم با صدای استاد معتز آقایی

پایان پیام/ ۶۸۰۳۵