43 سال دشمنی شکست خورده آمریکا با ایران

43 سال از قطع رابطه رسمی آمریکا با ایران می‌گذرد. قطع ارتباطی که از نظر کارتر و آمریکا باید منجر به انزوای جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین‌المللی می‌شد و پشیمانی مردم ایران از انقلاب علیه محمدرضا پهلوی اما نتیجه‌ای که تا امروز رقم خورده، چیزی نبود که آمریکایی‌ها انتظارش را می‌کشیدند.

فارس پلاس دیگر رسانه‌ها- وطن امروز نوشت: در طول 45 سالی که از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد، جریان غرب‌گرا همواره تلاش کرده با تحریف و روایت وارونه تاریخ، جمهوری اسلامی ایران را عامل و مقصر اصلی قطع ارتباط آمریکا با ایران معرفی کند اما به‌رغم این تلاش‌ها، تاریخ روایت دیگری از ماجرای روابط ۲ کشور ایران و آمریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی دارد. 43 سال قبل در چنین روزهایی بود که جیمی کارتر، رئیس‌جمهور وقت آمریکا با صدور فرمانی، دستور قطع رابطه ایالات متحده با جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد. هجدهم فروردین ۱۳۵۹ بود که جیمی کار‌تر طی دستوری، قطع روابط سیاسی و بازرگانی با جمهوری اسلامی ایران را اعلام کرد. جیمی کارتر پس از صدور فرمان قطع رابطه، در سخنانی اعلام کرد دیپلمات‌های ایرانی 24 ساعت فرصت دارند خاک آمریکا را ترک کنند. کار‌تر در سخنان خود درباره قطع رابطه با ایران گفته بود: «مطالبات شاکیان آمریکایی و شرکت‌ها، از اموال مسدودشده ایران در آمریکا برداشت خواهد شد و مسؤولیت بحران با شورای انقلاب ایران است که خود را پشت سر دانشجویان پنهان می‌کند. اگر گروگان‌ها آزاد نشوند، تصمیمات شدید‌تری علیه ایران اتخاذ خواهد شد و آمریکا با همپیمانان خود اقدامات مقتضی را به عمل خواهد آورد. هیچ ویزای جدید برای ایرانیان صادر نخواهد شد و کلیه ویزاهای صادرشده پس از بحران باطل است...». اما رئیس‌جمهور وقت آمریکا پیش از قطع رابطه با ایران، در چند مرحله اقدامات سیاسی و اقتصادی متعددی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام داده بود. او 21 آبان 58 دستور قطع خرید نفت از ایران را صادر کرد، سپس در واکنش به گزارش‌هایی مبنی بر اینکه ایرانی‌ها می‌خواهند سپرده‌های خود را از بانک‌های آمریکایی خارج کنند، دستور توقیف همه دارایی‌های دولتی ایران را صادر کرد. دیوان عالی لندن نیز دارایی‌های ایران در انگلستان را توقیف کرد. در فرانسه نیز سپرده‌های مالی ایران دچار اشکال شد. دولت جمهوری اسلامی ایران متقابلا اعلام کرد از بازپرداخت وام‌های خارجی خود سر باز می‌زند و شکایتی برای بازگرداندن 57 میلیارد دلار اموالی که شاه از ایران خارج کرده بود،‌ به دادگاه عالی نیویورک تسلیم کرد.

آمریکا همچنین طی نامه‌ای به شورای امنیت، جمهوری اسلامی ایران را متهم به توهین غیرقابل اغماض در زیر پاگذاشتن قواعد و مقررات بین‌المللی کرد و خواستار محکومیت این اقدام توسط شورا و ایجاد محدودیت‌های اقتصادی ضد ایران شد. در آن قطعنامه که 24 بهمن 1358 به شورا ارائه شده بود آمریکا خواستار اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی و قطع رابطه با ایران به دلیل تصرف سفارت آمریکا شده بود. این درخواست در کنفرانس کشورهای صنعتی غرب نیز مطرح شد اما رایزنی‌های هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل، همچنین وتو شدن قطعنامه پیشنهادی آمریکا توسط اتحاد جماهیر شوروی، باعث شد دولت جیمی کارتر در اتخاذ تصمیم برای قطع مناسبات سیاسی و بازرگانی با ایران ناکام بماند.

17 روز پس از دستور کارتر مبنی بر قطع رابطه با ایران بود که آمریکا اقدام به عملیات نجات گروگان‌ها موسوم به عملیات پنجه عقاب در خاک ایران کرد که در همان مرحله اول در صحرای طبس با شکست بزرگی روبه‌رو شد. بنا بر گزارش مرکز اسناد انقلاب اسلامی، شکست آمریکا در طبس، بزرگ‌ترین ضربه را بر حیثیت سیاسی آمریکا وارد کرد، به طوری که ایالات‌متحده نه تنها در صحنه جهانی تحقیر شد بلکه با بحران «حقارت ملی» نیز مواجه شد. ریچارد نیکسون رئیس‌جمهور سابق آمریکا معتقد بود: «ایالات متحده آمریکا با شکست در عملیات نجات گروگان‌های آمریکایی، اکنون بسیار بی‌وجهه و شدیدا خوار و خفیف شده است». استیون آر. وایزمن نیز با اشاره به تحقیر ملی آمریکا گفته بود: «بیش از هر چیز دیگری آمریکایی‌ها در ایران با سمبلی از عجز و ناتوانی خود روبه‌رو شدند، زیرا ملتی که بعد از ماجرای ویتنام و واترگیت با اشتیاق تمام می‌رفت اعتماد به نفس خود را بیابد، گرفتار کشمکش با یک فرهنگ مذهبی قدیمی شد. این ضربه دوباره‌ای بر احساس غرور و اعتماد به نفس آنان بود».

* واکنش امام خمینی به دستور کارتر

در پی تصمیم آمریکا به قطع رابطه با ایران، دفتر حضرت امام خمینی اعلام کرد «نظر امام درباره گروگان‌ها عوض نشده و مثل گذشته سفارت و گروگان‌ها تا تشکیل مجلس شورای اسلامی و تعیین سرنوشت آنها توسط وکلای مردم در دست دانشجویان باقی خواهند ماند» و از جانب دیگر امام خمینی(ره) خود بیانیه جداگانه‌ای در این رابطه منتشر کردند. در بیانیه امام خمینی آمده بود: ملت شریف ایران، خبر قطع رابطه بین آمریکا و ایران را دریافت کردم. اگر کار‌تر در عمر خود یک کار کرده باشد که بتوان گفت به خیر و صلاح مظلوم است همین قطع رابطه است. رابطه بین یک ملت بپا‌خاسته برای رهایی خود از چنگال چپاولگران بین‌المللی با یک چپاولگر عالم‌خوار همیشه به ضرر ملت مظلوم و به‌ نفع چپاولگر است. ما این قطع رابطه را به فال نیک می‌گیریم چون این قطع رابطه دلیلی بر قطع امید دولت آمریکا از ایران است، ملت رزمنده ایران این طلیعه پیروزی نهایی را که قدرت سفاکی را وادار به قطع رابطه یعنی خاتمه دادن به چپاولگری‌ها کرده اگر جشن بگیرد حق دارد. ما امیدواریم نابودی سرسپردگانی مثل سادات و صدام بزودی انجام گیرد و ملت‌های شریف اسلامی به این انگل‌های خائن آن کنند که ملت ما با محمدرضای خائن کرد و دنبال آن برای آزاد زیستن و به استقلال تمام رسیدن قطع روابط با ابرقدرت‌ها بویژه آمریکا نمایند. من کرارا گوشزد کرده‌ام که رابطه ما با امثال آمریکا رابطه ملت مظلوم با جهان‌خواران است. شما ‌ای ملت عزیز که برای رضای خداوند متعال با بانگ ‌الله اکبر بر دشمنان خود چیره شدید و آزادی و استقلال را به دست آوردید، با اتکا به خداوند تعالی و حفظ وحدت کلمه مهیا باشید برای رودررویی دشمنان اسلام و دشمنان مستضعفان، شما به خواست خدای تعالی پیروز هستید و بر مشکلات غلبه خواهید کرد، صدام که همچون شاه مخلوع چهره قبیح غیراسلامی و انسانی خود را نشان داده و به هدم اسلام و حوزه مقدسه نجف کمر بسته و با علمای اسلام بویژه حضرت آیت‌الله‌ آقای سیدمحمدباقر صدر آن کند که رضاخان و محمدرضا پهلوی با علما و روحانیون و سایر طبقات کردند باید بداند که با این اعمال ضداسلامی گور خودش و رژیم تحمیلی و غیرانسانی و غیرقانونی بعث را با دست خود می‌کند. ملت شریف عراق شما اخلاف آنان هستید که انگلیس را از عراق راندند، به پا خیزید و قبل از آنکه این رژیم فاسد همه چیز شما را تباه کند دست جنایتکار او را از کشور اسلامی خود قطع کنید. ‌‌ای عشایر فرات و دجله! همه با همه ملت اتحاد کنید و این ریشه فساد را قبل از آنکه فرصت از دست برود قلع و قمع نمایید و برای خدا دفاع از کشور اسلامی خود و از اسلام مقدس نمایید که خدا با شما است‌. ای ارتش عراق! اطاعت از این مخالف اسلام و قرآن نکنید و به ملت بگرایید و دست آمریکا را که از آستین صدام بیرون آمده است قطع کنید و بدانید اطاعت از این سفاک مخالفت با خدای متعال است و جزای آن عار و نار است. از خداوند متعال عظمت اسلام و مسلمین و کشور ایران را خواستارم، والسلام و علیکم و رحمه‌الله. روح‌الله الموسوی الخمینی/ 19 فروردین 1359».

* تسخیر لانه جاسوسی، نقطه عطف تاریخی

اقدامات ضدایرانی آمریکا پس از آن افزایش پیدا کرد که دانشجویان پیرو خط امام در واکنش به پذیرش شاه مخلوع توسط آمریکا، اقدام به تسخیر لانه جاسوسی این کشور در تهران کردند. البته پس از تسخیر سفارت آمریکا مشخص شد آمریکایی‌ها در پوشش سفارت، اقدام به جاسوسی می‌کردند. سیزدهم آبان‌ماه 58 نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی به حساب می‌آید. تسخیر سفارت آمریکا گرچه یک روزه اتفاق افتاد اما ریشه وقوعش را باید در سال‌ها دشمنی آمریکا با مردم ایران جست‌وجو کرد که سفر شاه معزول ایران به آمریکا شاهد مثالی از آن بود. بی‌اعتمادی مردم ایران به آمریکایی‌ها منجر به ایجاد نگرانی در جامعه انقلابی ایران نسبت به بروز خطرات احتمالی برای انقلاب اسلامی (خطراتی از جنس کودتای 28 مرداد) شد و دانشجویان در اعتراض به اقدام آمریکا و جلوگیری از کودتای احتمالی علیه انقلاب اسلامی، اقدام به تسخیر لانه جاسوسی کردند.

* 43 سال بعد...

حالا 43 سال از قطع رابطه رسمی آمریکا با ایران می‌گذرد. قطع ارتباطی که از نظر کارتر و آمریکا باید منجر به انزوای جمهوری اسلامی ایران در مجامع بین‌المللی می‌شد و پشیمانی مردم ایران از انقلاب علیه محمدرضا پهلوی و کسب استقلال را رقم می‌زد اما نتیجه‌ای که تا امروز رقم خورده، چیزی نبود که آمریکایی‌ها انتظارش را می‌کشیدند. جمهوری اسلامی ایران به‌رغم همه تحریم‌های ظالمانه‌ای که از سوی آمریکا و غرب اعمال می‌شود، تعامل و ارتباط با کشورهای همسایه و قدرت‌های ضدغربی از جمله روسیه و چین را در دستور کار خود قرار داده و دولت سیزدهم در این مسیر موفق عمل کرده است.

پایان پیام/غ