ضرورت سناریوسازی و پیامدنگری در طرح‌ها و اقدامات مسوولان

کارشناس ارشد مدیریت استان مرکزی بر ضرورت سناریوسازی و پیامدنگری در کارها از سوی مسوولان تاکید کرد. احمدرضا هدایتی در ‌گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اراک اظهار کرد: یکی از اشکلاتی که گاهی در سیستم اداری به چشم می‌خورد، کم توجهی برخی از مدیران و مسئولین به پیامدها و عوارض کوتاه‌مدت و به‌خصوص میان‌مدت و بلندمدت طرح‌ها، برنامه‌ها و تصمیماتی است که برای اداره امور دستگاه ذیربط طراحی، تدوین و یا اتخاذ می‌کنند. وی افزود: پیامدنگری یکی از ضروریات اجرای امور در همه بخش‌ها و تمام دستگاه‌ها محسوب می‌شود و بسیاری از کشورهای دنیا برای در امان ماندن از خطر ریسک بی‌مورد در کارهای خود، از این روش بهره می‌برند، البته گاهی شرایط اضطراری فرصت پیامدنگری را از افراد سلب و یا چنین اقتضا می‌کند که برخی از پیامدهای احتمالی نادیده انگاشته شود. فعال اجتماعی استان مرکزی با بیان اینکه پیامد در اصطلاح حالت، رویداد یا پدیده‌ای است که ممکن است در نتیجه‌ تحقق یک طرح، برنامه، یا یک تصمیم‌گیری یا هر اقدام و رخداد مشابهی، در سازمان‌ها، جوامع و حتی وضعیت افراد رخ دهد و آثار و نتایج متفاوتی را در پی داشته باشد، ادامه داد: پیامد از نظر سیستمی تأثیر پیش‌بینی‌شده یا پیش‌بینی نشده و غیرمنتظره  برون‌دادهای  یک سیستم بر روی محیط پیرامونی آن است، به عنوان ‌مثال؛ برای تأمین انرژی و سوخت موردنیاز یک شهر می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که ایجاد و گسترش شبکه گاز طبیعی، ساخت نیروگاه‌های تولید برق و یا استفاده از سوخت‌های فسیلی متداول‌ترین آنهاست، اما هرکدام از این روش‌ها در بلندمدت پیامدهای خاص خود را دارند. هدایتی گفت: همان‌طور که در برخی از کشورهای اروپایی تجربه شده است، گسترش نیروگاه‌ها تولید برق می‌تواند باران‌های اسیدی را در پی داشته باشد و آسیب‌های فراوانی را به محیط زیست و به‌خصوص گیاهان وارد نماید، متقابلاً در مورد ایجاد و گسترش شبکه گاز نیز این مشکل مطرح است که در حوادث طبیعی این امکان وجود دارد که همانند واقعه زلزله چند سال قبل در مکزیک، شبکه گاز شهری دچار شکستگی و نشت گاز شود و شدت بحران و خسارات وارده را تشدید نماید و در مورد استفاده از سوخت‌های فسیلی نیز در دهه‌های اخیر همواره موضوع آلودگی هوا و آسیب دیدن لایه اوزون مطرح بوده است. وی بیان کرد: حتی در مورد سدسازی با تمام مزایایی که بر آن مترتب است، در بیشتر موارد نگرانی‌ها و پیامدهایی مانند خشک شدن چاه‌های آب و قنوات پیرامونی، احتمال شکسته شدن سد و خطرات و خسارات ناشی از آن در حوادثی مانند؛ جنگ، زلزله یا سیل‌‌‌‌‌های مهیب و یا مسائلی مانند ایجاد تغییرات جوی ناخواسته، تأثیر مخرب بر آثارباستانی موجود در منطقه، تخلیه سکونتگاه‌ها، تغییر مسیر راه‌ها و امثال آن مطرح بوده است. این کارشناس مدیریت بیان کرد: این پیامدها به اشکال مختلف در مورد هر نوع طرح، برنامه، تصمیم یا اقدام مشابه دیگری  در مقیاس کوچک و یا بزرگ و در ابعاد و موضوعات گوناگون  مصداق دارد که مسئولین و مدیران برای رهایی از این مشکل چاره‌ای ندارند جز این‌که قبلاً تمام پیامدهای ممکن  اعم از مثبت یا منفی را در نظر گرفته و با لحاظ صرفه کار در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و حتی اجتماعی، تدابیر لازم برای مواجهه و یا کاهش، حذف و خنثی‌سازی پیامدهای ناخواسته و نامطلوب را اندیشیده باشند. وی در پاسخ به این سوال که چگونه پیامدنگری کنیم؟ گفت: برای دستیابی به این هدف کافیست که با کمک افراد متخصص و صاحب‌نظر، تمامی سناریوهای فرضی ممکن‌الوقوع ناشی از انجام کار با دقت و با در نظر گرفتن همه نکات ریز و درشت  طراحی و ترسیم شود. هدایتی بیان کرد: این اقدام در طراحی نقشه مقابله با حوادثی مثل زلزله در مناطق مسکونی می‌تواند از موضوعاتی مانند نحوه مقابله با آتش‌سوزی، مقابله با سرقت اموال عمومی و مردم، مقابله با نشت گاز و مواد شیمیایی تا روش هماهنگی نیروه‌های امدادی برای آواربرداری، رسیدگی به مصدومین و... را در بر بگیرد. فعال اجتماعی استان مرکزی با بیان اینکه  مدیران و مسئولین باید با کمک کارشناسان خلاق و حرفه‌ای، خود را به شکل فرضی در برابر نتایج احتمالی کار قرار دهند و پاسخ تمام احتمالات ممکن‌‌‌‌الوقوع دور و نزدیک را کشف و شناسایی کردند، اظهار کرد: مسوولان باید در نظر گرفتن همه یافته‌های خود، برای تصویب طرح‌ها و برنامه‌ها یا اتخاذ تصمیمات اقدام نمایند تا از بروز پیامدهای ناخواسته در امان بمانند، هرچند پس از نهایی شدن موضوع، عندالزوم تهیه پیوست فرهنگی، روانی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای طرح‌ها و برنامه‌هایی که قطعی و مصوب شده‌اند نیز می‌تواند مکمل کار باشد. انتهای پیام/