روزی روزگاری «تالاب صالحیه»

خیلی وقت بود انتظار دُرنا را می‌کشید؛ تالابی که دیگر تالاب نبود و کُنج روستای صالحیه نظرآباد از فرط خُشکی اشک می‌ریخت.

خبرگزاری فارس البرز_طیبه جواهری؛ «زمان زیادی است که دور هم جمع نشدیم، از آخرین بار حدود ۲ سال می‌گذرد، بچه‌ها اهل رفتن و نیامدند نبودند، هرسال جمع ما جمع بود، زمان کوچ، از دور و نزدیک می‌آمدند؛ قرارمان هم همین بود نه چیزی بیشتر و نه کمتر!» 

این‌ها حرف دل تالاب بود که همچون مادری، نگران فرزند، در انتظار پرندگانی است که زمان زیادی از پرکشیدن آن‌ها می‌گذرد؛ خبرهایی هم که باد به گوش او رسانده خوشایند نیست، یک‌بار بهانه کم‌آبی تالاب خانم یک بار دیگر سرازیر شدن فاضلاب شهری به دل آن باعث می‌شد که کولباری از ناامیدی به قلب مادر هجوم بیاورد که نکند دیگر بچه‌ها را نبینم...!

باد خبر آورده بود که پلیکان‌های سفید و لک‌لک‌های سیاه امسال هم به دیدار مادر نمی‌آیند، گویی که گرد و غبار چشمانشان را آزار می‌دهد و خستگی سفر در جانشان می‌ماند. 

رفیق‌های که در بازی روزگار نیمه رها رفتند

تالاب با شنیدن این خبر اندوهگین‌تر شد؛ در حالی که اشک می‌ریخت و از حجم آن کاسته می‌شد، شیون کنان می‌گفت: «داستان دوری از جگرگوشه‌هایم تکراری است، یک روز دُرنا از اینجا پر زد و بازنگشت حالا نوبت لک‌لک سیاه و پلیکان سفید است... این‌ها رفیق نیمه راه نبودند، روزگار شرایط را برایم اینگونه رقم زد...» 

حضور پرندگان در تالاب صالحیه«تصویر مربوط به سال‌های گذشته است»

آخرین تصویر ثبت شده از تالاب صالحیه در حالی که خبری از پرندگان نیست

روزی از همین روزها وعده داده بودند که آب منطقه ای البرز حق آبه تالاب صالحیه را افزایش دهد تا شاهد ساماندهی اوضاع باشیم، در این ماجرا بسیاری از دستگاه‌های دولتی دیگر شرح وظایف مشخصی داشتند که محیط زیست نیز از جمله این‌ها است؛ اما این داستان نمونه‌ای بارز از روایت «یک دست صدا ندارد» است... 

سطح آب تالاب و حضور پرندگان در سال‌های گذشته

آخرین تصویر از تالاب که در سال جاری به ثبت رسیده و نشان می‌دهد بخشی از آن خشک شده است

خبرهای بد دست از سر تالاب‌ها برنمی‌دارد، تالاب الله آباد همزاد تالاب صالحیه در شهر آبیک هم همین حال و اوضاع را دارد، محیطی که می‌توانست علاوه بر اینکه زیستگاه پرندگان و حیوانات متعدد باشد حالا به منشأ گرد و غبار تبدیل شده است که با ادامه همین روند در صالحیه نیز شاهد ازدیاد گرد و غبار در استان‌های قزوین، البرز و تهران خواهیم بود.

شترهای که بالای سر تالاب در روستای صالحیه به این طرف و آن طرف می‌رفتند هم حاوی پیام‌های خوبی نبودند، از طرفی نسبت به چِرای گوسفندان در محیط تالاب اعتراض داشتند از طرف دیگر از سرگردانی خود و کمبود غذا نالان و ناراحت بودند؛ تعدادشان کم نیست شاید هزاران نفر شتر به این سمت و آن سمت می‌رفتند؛ شتر پیر صحبت می‌کرد و مابقی با تایید حرفهایش به چِرا ادامه می‌دادند؛ «سال‌های اولی که به اینجا آمدیم سراسر غذا بود و آزادانه زندگی می‌کردیم، اما پرورش دهندگان به دلیل ارزان بودن غذا و سودی که از این نابسامانی به جیب می‌زدند، به مرور زمان دیگر شترها را به اینجا آوردند و امروز حال و اوضاع ما اینطور شده، باید برای یک لقمه علف باهم بحث و مشاجره داشته باشیم!»

تالاب که همیشه یک مولد بود و پناهگاهی برای پرندگان، گیاهان و دیگر جانوران زنده، از اینکه امروز به یک معضل تبدیل شده بود حال خوبی نداشت، نگران بود که کم آبی اش اوضاع ازدیاد گرد و غبار در استان‌های همجوار را تشدید کند، همین هم موجب شده بود تا هر روز ضعیف تر شود و نیاز شدید به درمان داشت.

شترهای سرگردانی که صدایشان به آن سوی مرزها رسید

روایت تالاب خانم و چالش‌های پیش رویش به آن سوی مرزها هم رسیده بود، بنظر می‌رسد اوضاع آنقدر بغرنج شده که دبیرکل سازمان ملل متحد دستیار خود را برای بررسی وضعیت تالاب صالحیه راهی شهرستان نظرآباد کرد؛ او هم دلیل شرایط نابسمان امروز را مدیریت نامناسب منابع، زهه کشی‌ها و عدم مدیریت چرای دام شترها دانسته و گفته است برای بهبود اوضاع در قدم اول باید به مدیریت شترهای سرگردان بپردازیم.

او همچنین به نمایندگی از دفتر توسعه در آسیا و اقیانوسیه اعلام کرده است که برای رفع معضلات تالاب به شرط اجرای دولت جمهوری اسلامی به تعهداتش پای کار خواهد آمد.ر

رییس سازمان محیط زیست کشور رسیدگی به مشکلات تالاب صالحیه را یک مسئله ملی خوانده است و گفته که کارگروه ملی برای رفع چالش‌های تالاب اعم از تأمین حق آبه و ساماندهی چِرای شترها و گوسفندان فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و جهاد کشاورزی، سازمان منابع طبیعی، سازمان امور عشایر، آب منطقه ای و محیط زیست در این کارگروه موظف به ایفای نقش هستند.

این‌ها آخرین اخباری است که باد بهاری به گوش یکی یکدانه البرز رسانده بود، گویی تالاب خانم پس از شنیدن خبرهای جدید حال و اوضاعش بهتر شد، پیش از این خودش را باخته بود و در انتظار مرگ نشسته بود، اما حالا امید در قلبش زنده است. می‌گوید که در انتظار عملی شدن وعده‌ها می‌ماند به امید اینکه بازهم جمع‌شان جمع شود و جشن احیا و پیروزی بگیرند، پیروزی در مقابل بدعهدی ها، پیروزی در برابر کم‌کاری‌ها، پیروزی در مقابل ترک‌فعل‌ها، تالاب خانم همچون مادری محکم و استوار با امیدی که در قلبش زنده شده است در انتظار بهتر شدن شرایط می‌ماند.

پایان پیام/