نگاهی به زندگی پرچالش کودکان بهزیستی/ اینجا سقف آرزوها کوتاه است

بجنورد-خانه های محل نگهداری کودکان بی‌سرپرست و یا بدسرپرستی که از نعمت خانواده محروم هستند، اگرچه امن است اما آرامش و راحتی که باید برای این گروه فراهم باشد، وجود ندارد،چون مشکلات بسیار است.

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: یک بار دیگر آدرس را چک می‌کنم که اشتباه نکرده باشم. با دیدن تابلوی کوچک نصب شده بر روی درب سفیدرنگ ساختمان ۲ طبقه، مطمئن می‌شوم که درست آمده ام.

حامی، خانه خیریه‌ای است که تحت نظر بهزیستی خراسان شمالی برای کودکان بی سرپرست و یا بد سرپرستی که از نعمت خانواده محروم هستند فعالیت می‌کند.

زنگ را می زنم و اندکی بعد مسئول مرکز درب را باز می‌کند. از پله‌ها که بالا می‌روم قاب عکس‌های روی دیوار توجهم را جلب می‌کند. در یک قاب پسربچه ای با چشمان بسته و دهان باز مشغول شیرجه زدن در آب است. قاب عکس بعدی تولد یکی از اهالی خانه را تبریک می‌گوید. قاب عکس دیگری تمام اهالی این خانه را در دل خود جای داده، هر کدام از آنها ژست خاص خود را گرفته و به لنز دوربین چشم دوخته‌اند.

کاش خنده‌ها واقعی بود

همانطور که نگاهم به دیوار است و آرام آرام از پله‌ها بالا می‌روم و با خانم رحمتی، مسئول خانه حامی پسرانه صحبت می‌کنم، با یک جفت چشم مشکی ذوق زده که از پشت در نگاه می‌کند، مواجه می‌شوم. ناخودآگاه خنده ام می‌گیرد و همین می‌شود نقطه شروع دوستی من با محمد طاها.

وارد خانه می‌شویم و محمد طاها و چند پسر بچه دیگر دوان دوان به سمتم می آیند و سلام می‌کنند. خیلی با ادب و با خوش رویی احوال پرسی می‌کنند. قبل از آمدن بچه‌های دیگر، جمال که از همه خوش صحبت تر است، شروع می‌کند به معرفی خودش و دوستانش.

کم کم دوستان دیگرش هم به جمع مان اضافه می‌شوند و حلقه مان بزرگ‌تر می‌شود. محمد طاها هنوز احساس خجالت دارد و خیلی در بحث‌ها مشارکت نمی‌کند. برعکس او، نیما با ۱۴ سال سن که بزرگ‌تر جمع حساب می‌شود، مجلس را دست گرفته و با شیرین سخنی هایش همه را به خنده وا داشته است.

اینجا برخلاف آنچه تصور می‌کردم، شادی هست، خوشحالی هست و این ناشی از حال خوب خود بچه هاست که با این سن کم یاد گرفته اند خودشان چگونه حال خودشان را خوب کنند.

گفتگوهایی که جان را صفا می‌دهد

محمد از بانمک های جمع است که با دیدن خنده‌هایش خنده ات می‌گیرد. پسربچه ۶ ساله‌ای که سندروم داون چهره اش را از بقیه متمایز کرده و شاید همین بیماری است که باعث زیباتر شدن خنده‌های محمد شده است.

از جمال می‌خواهم تا اتاق‌هایشان را نشانم بدهد. محمد امین و جمال دستانم را گرفته و بقیه از پشت سرمان می آیند تا یکی یکی تخت‌هایشان را نشان دهند. نیما دوباره جو را دست گرفته و به معرفی تخت‌های بچه‌ها می‌پردازد. از همه مرتب‌تر تخت محمد بود که پتویش با لباس‌های تنش ست بود و نشان می‌داد سرسختانه طرفدار پرسپولیس است.

نیما درحالیکه به تخت کنار پنجره اشاره می‌کند، می‌گوید: این هم تخت علی رضا است که فعلاً به مرخصی رفته است.

این پسر ۱۴ ساله می‌افزاید: بعضی وقت‌ها در همین تراس بازی می‌کنیم و بعضی وقت‌ها هم به خیابان رفته و آنجا فوتبال بازی می‌کنیم.

وی می‌گوید: بعضی از بچه‌ها پدر یا مادرشان می آیند دنبالشان و مدتی به مرخصی می‌روند اما بعضی‌ها هم همیشه همینجا هستند و مرخصی ندارند.

این را می‌گوید و همه ساکت می‌مانیم. یکی یکی به چشم‌های بچه‌ها نگاه می‌کنم اما سخت است متوجه شوم در دلشان چه می‌گذرد. یعنی کدامشان جزو آن بعضی‌هایی هستند که مرخصی ندارند؟

خانه حامی پسرانه دو اتاق دارد که ۱۰ پسر قدم و نیم قد را در دل خود جای داده است و در و دیوار آن شبانه روز شاهد بالا و پایین پریدن‌ها و شلوغ کاری‌های این ۱۰ نفر است. به بچه‌ها می‌گویم بروند بازی کنند تا بتوانم با مربی، خانم رحمتی صحبت کنم.

سرانه واریزی بهزیستی گاهی کفاف ضروریات را هم نمی‌دهد

خانم رحمتی، مسئول خانه حامی پسرانه درباره بیماری بچه‌ها اظهار داشت: بعضی از بچه‌ها بیماری زمینه‌ای دارند؛ برخی هم از نظر جسمی سالم هستند.

وی گفت: یکی به طور مادرزادی پای راستش کوتاه‌تر است، یکی سندروم داون دارد و آن یکی هم دچار اوتیسم است که گاهی بیماری اش شدت می‌گیرد.

خانم رحمتی گفت: یارانه‌ای که بهزیستی به ازای هر فرد می‌دهد زیاد نیست و خیلی هنر کنیم می‌توانیم مایحتاج و ضروریات زندگی بچه‌ها را تأمین کنیم.

سرپرست خانه حامی پسرانه افزود: این بچه‌ها بیشتر از هر چیزی نیاز به محبت و مهربانی و تفریح دارند. تا جایی که بتوانیم ماهانه یک بار برایشان فضای بازی مهیا می‌کنیم؛ پارک، تولد و… از تفریحات بچه هاست.

وی بیان داشت: با اینکه اغلب بچه‌ها دچار بیماری هستند اما هیچ قانونی وجود ندارد که پزشک مرتب آنها را ویزیت کند و هرگاه بچه‌ها بیمار شوند، خودمان آنها را بیمارستان برده و از همان هزینه‌ای که سرانه به ازای افراد واریز می‌شود، هزینه درمانشان را حساب می‌کنیم و بعضاً از جیب خودمان هم هزینه می‌دهیم.

رحمتی ادامه داد: خیرین بزرگوار نیز گاهی می آیند برای بچه‌ها جشن می‌گیرند و یا خوار و بار تهیه می‌کنند.

بعد از صحبت‌های مسئول مرکز متوجه شدم حال بچه‌ها خیلی هم خوب نیست. زندگیشان در حد برآورده شدن ضررویات است. در ظاهر شادند اما از درون با چالش‌هایی از قبیل کمبود محبت، بیماری و مشکلات دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند.

با اینکه دل کندن از دوستان جدیدم سخت است اما با آنها خداحافظی می‌کنم و قول می‌دهم مجدد به دیدارشان بیایم.

اینجا سقف آرزوها خیلی کوتاه است

فرمان کج کرده و به سمت خانه حامی دخترانه می‌رویم. اینجا حال و هوا بسیار متفاوت است. زندگی در هم تنیده ۲۲ دختر از سن ۸ تا ۳۵ سال در یک ساختمان دوطبقه باید خیلی سخت باشد.

اینجا سقف آرزوها خیلی کوتاه است. یکی مدام جلوی تلویزیون نشسته و صدای آن را بلند کرده و با شخصیت‌های تلویزیونی صحبت می‌کند. آن یکی دستش را کنار گوشش گذاشته و احتمالاً با پدر و مادرش حرف می‌زند و از هر چند دقیقه یک بار به من گوشزد می‌کند که دفعه بعد، گوشی اسباب بازی آبی رنگ برایش بیاورم. اینجا زندگی بچه‌ها تکرار است و تکرار است و تکرار. خبری از هیجان و شور و سرزندگی نیست. حال روحی بچه‌ها مثل حال جسمیشان اصلاً تعریفی ندارد.

وضعیت به قدری دردناک است که وقتی نیازمندی دخترخانم‌ها را می پرسم، مربی مرکز بلافاصله لباس خانگی را عنوان می‌کند.

نگاهی به آمار معلولان در خراسان شمالی

موارد گفته شده در این گزارش تنها گوشه‌ای از زندگی جمعی پسران و دخترانی است که در خانه‌های خیریه حامی بجنورد گذران عمر می‌کنند. در مجموع ۱۱۴ هزار نفر از شهروندان خراسان‌شمالی زیر پوشش بهزیستی هستند که از این تعداد، ۲۵ هزار نفر معلول هستند.

از دیگر افراد تحت پوشش بهزیستی می‌توان به معلولین، جانبازان، افراد ازکارافتاده و… اشاره کرد. تعداد معلولان این استان بیش از میانگین کشوری است که بیشتر معلولیت‌ها در این خطه عامل ژنتیکی دارند و عوامل اکتسابی از جمله بلایای طبیعی، سوانح، تصادف، درگیری‌ها، سقوط از ارتفاع از دیگر علل معلولیت‌ها در استان هستند.

تردد راحت در فضاهای شهری و اماکن عمومی، مسئله درمان و سلامت، بهره‌مندی از امکانات رفاهی شهری، تحصیل، تهیه مسکن و اشتغال و… از مهم‌ترین دغدغه‌های این قشر در جامعه است.

۱۴۵ خانواده تحت نظر بهزیستی خانه دار شدند

محسن توحیدی مقدم، مدیرکل بهزیستی خراسان شمالی ۲۹ تیرماه در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهار داشت: ۱۴۵ واحد مسکونی در سه ماه نخست سال جاری تحویل مددجویان این نهاد حمایتی در استان شد که از این تعداد ۴۴ واحد مربوط به خانوارهای دارای ۲ فرزند معلول است.

وی افزود: دیگر واحدهای مسکونی نیز به خانوارهای دارای یک معلول، زنان سرپرست خانوار و به کودکان بی سرپرست تحویل شده است.

توحیدی مقدم با بیان اینکه تأمین مسکن برای مددجویان از اولویت‌های این نهاد حمایتی است، گفت: در این بازه زمانی بیش از ۱۴ میلیارد تومان اعتبار برای ساخت و خرید مسکن مددجویان بهزیستی خراسان شمالی هزینه شده است.

مدیرکل بهزیستی خراسان شمالی بیان داشت: بر اساس برنامه‌ریزی های انجام شده ۶۰۰ واحد مسکونی در سال جاری برای مددجویان گروه هدف این نهاد حمایتی ساخته و تحویل خواهد شود.

وی افزود: برای ساخت این واحدها بیش از هشت میلیارد تومان کمک بلاعوض در نظر گرفته شده است و مابقی نیز با آورده مددجویان و مشارکت نیکوکاران تأمین می‌شود.