چرا رابطه سینما و کتاب یک‌طرفه است؟

تهران- ایرنا- فعال حوزه نشر گفت: رابطه سینما و کتاب امروز رابطه خوبی نیست و به یک جاده ‌یک‌طرفه بدل شده است؛ مشکل اینجاست که اگرچه کتاب‌خوانان به سمت سینما می‌روند اما سینماگران به دلیل نخوتی که گرفتار آن می‌شوند، به سمت کتاب نمی‌روند. بابک جلیلوند یکی از گردانندگان انتشارات سوره مهر در گفت‌وگو با خبرنگار سینمایی ایرنا و در توضیح این موضوع که چه ملاکی برای انتشار آثار سینمایی در این نشر وجود دارد، گفت: ملاک انتخاب تالیف و ترجمه کتاب‌های سینمایی در انتشارت سوره مهر هم مانند دیگر انتشارات است؛ در این مفهوم که ملاک استانداردی برای انتخاب آثار سینمایی برای تالیف و ترجمه وجود ندارد و انتخاب آثار غالباً سلیقه‌ای است. بابک جلیلوندوی که در حاشیه سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با ایرنا گفت وگو کرد، افزود: بر این اساس دفاتری که سینما کار می‌کنند منوط بر برخی سفارش‌ها،پایان‌نامه‌ها، پروژه‌های سینمایی یا فیلم نامه هایی که نوشته می شود، اثر یا آثاری را چاپ می‌کنند. جلیلوند ادامه داد: حتی انتشارتی که به‌صورت تخصصی در حوزه سینما کار می‌کنند بر اساس سلیقه کتاب‌هایشان را انتخاب می‌کنند؛ یعنی در این انتشارات هم افرادی هستند که سبک خاصی از سینما را می‌پسندند یا روابطی دارند و بر اساس همین روابط و سلیقه ها اقدام به نشر کتاب‌هایی در حوزه سینما می‌کنند؛ درنتیجه برای انتخاب کتاب شاکله خاصی وجود ندارد و نوعی از آشفتگی که دانشکده‌های سینما دچار آن هستند را در انتشارات سینمایی هم می‌بینم. سینما باید پژواک صداهای مختلف باشد سینما باید پژواک صداهای مختلف باشدسینما باید پژواک صداهای مختلف باشداین فعال حوزه نشر در پاسخ به این پرسش که نقاط قوت و ضعف انتشارات سینمایی در سالهای گذشته چه بوده است، اظهار داشت: انتشاراتی مانند سوره مهر خواه‌ناخواه نگاهی دینی و آیینی دارد و رویکردی ارزشی نسبت‌به مقوله سینما دارد و به پژوهشگرانی که در این حوزه کار می‌کنند بیشتر بها می‌دهد. وی افزود: این موضوع از سویی قوت است و از سوی دیگر یک ضعف محسوب می شود در این مفهوم که پژوهشگران و نگاه‌های دیگر جایگاهشان کجاست؟ و این یک خلأ مهم است. البته که ناشران خصوصی دیگر هم این مشکل را دارند که به یک بعد خاص می‌پردازند و ابعاد دیگر را نادیده می‌گیرند و در نهایت مشکل این است که ما هنوز به چندصدایی در این ماجرا نرسیده ایم. جلیلوند گفت: سینما صدای چندین احزاب سیاسی، فکری و ایدئولوژیک است و این‌که ما بخواهیم دسته بندی و جناح بندی و جداسازی کنیم و تنها به یک جنبه بپردازیم نادیده گرفتن قسمت‌های دیگر است. در تولیدات مکتوب به سینمای روز دنیا بی‌توجه بوده‌ایم در تولیدات مکتوب به سینمای روز دنیا بی‌توجه بوده‌ایمدر تولیدات مکتوب به سینمای روز دنیا بی‌توجه بوده‌ایماین فعال حوزه نشر با  اشاره به خلاهای تولیدات مکتوب در سینما یادآور شد: کتابی به نام جنگ، سیاست و ابرقهرمان‌ها از جمله آثار متاخر انتشارات سوره مهر است؛ کتابی که ابرقهرمانی در سینماهای آمریکا را مورد توجه قرار می دهد و دیدگاه انتقادی نسبت‌به ابرقهرمان دارد؛ موضوعی که کمتر راجع‌به آن دیده و شنیده ایم و وقتی که ما براساس شاکله ایدئولوژیک جلو برویم آزاردهنده است. جنگ، سیاست و ابرقهرمان‌هاوی تصریح کرد: موضوعی که خلأ آثار سوره مهر و شاید دیگر انتشارات هم هست این است که به سینمای روز دنیا بی توجه بوده ایم؛ هرسال تعداد زیادی فیلم جنجالی روی پرده می‌روند و کارگردان‌های بسیاری با فیلم هایشان مطرح می شوند؛ اگر از این گردونه عقب بمانیم و فقط بخواهیم سینمای ۲۰ یا ۳۰ دهه پیش را مرور کنیم،  پسرفت خواهیم کرد و این یک نقطه ضعف جدی است (هم برای انتشارت سوره مهر و هم برای سایر انتشارات). سینماگران کمتر کتاب می‌خوانند سینماگران کمتر کتاب می‌خوانندسینماگران کمتر کتاب می‌خوانندجلیلوند در پاسخ به این پرسش که رابطه سینما و کتاب را در ایران را چگونه می بیند، اظهار داشت: رابطه سینما و کتاب امروز رابطه خوبی نیست چرا که سینماگران کمتر کتاب می‌خوانند و برخی از عشق کتابی‌ها به سینما می‌روند و کتاب می‌خوانند؛ یعنی این رابطه یک‌طرفه شده است و سینماگران ما متأسفانه اهل کتاب نیستند، ممکن است کتاب سینمایی بخوانند اما کتاب‌های دیگر را نمی‌خوانند و این جریانی است که باید دوطرفه باشد. وی ادامه داد: البته خوشبختانه امروز کتاب‌های سینمایی بیشتر چاپ می‌شوند اما موضوع این است که کتاب‌خوانان به سمت سینما می‌روند اما سینماگران به دلیل نخوت وهمه‌چیز بینی و همه‌چیز دانی که گرفتار آن می شوند به سمت کتاب نمی روند. این فعال حوزه نشر افزود: کارگردانان و فیلم‌سازانی را در همین نمایشگاه کتاب دیده‌ایم که افتخارشان این است که بدون خواندن کتاب فیلم می‌سازند و این یک آفت است. اوضاع اقتباس در سینمای ایران اصلا جالب نیست اوضاع اقتباس در سینمای ایران اصلا جالب نیستاوضاع اقتباس در سینمای ایران اصلا جالب نیستجلیلوند در توضیح وضعیت اقتباس در سینمای ایران هم اضافه کرد: اوضاع اقتباس در سینمای ایران اصلا جالب نیست چرا که سینماگران ما کتاب نمی‌خوانند؛ هرساله چندین کتاب در ادبیات کشور ما برجسته می‌شود (با خوب وبد آن کار ندارم) اما موضوع این است که سینماگران به سراغ این‌ها نمی‌آیند درحالی‌که می‌بینیم در سینمای جهان هر کتابی که شاخص می‌شود همان سال فیلم، سریال یا تئاترش ساخته می‌شود. وی افزود: در ایران اما برعکس است یعنی کتاب شناخته و مشهور می‌شود و حتی ممکن است جایزه سال یا جایزه بین المللی بگیرد اما هیچ اثر تصویری از آن ساخته نمی‌شود؛ مثلاً در سینما می‌بینید که فیلم‌نامه‌نویس خود کارگردان و سازنده آثار است و همه کارها را یک‌نفر انجام می‌دهد و متاسفانه انگار  ما در دنیای هنر به یکدیگر اعتماد نداریم. سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از بیست‌ویکم اردیبهشت آغاز شده و تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ در دو بخش حضوری در مصلای امام خمینی(ره) و مجازی در سامانه موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، ادامه دارد.