میکروپلاستیک‌های زاینده‌رود تهدیدی برای زنجیره غذایی
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: پلاستیک‌هایی که در ابتدای زاینده‌رود رها می‌شود به میکروپلاستیک تبدیل شده و در اصفهان از طریق شیر آب توسط مردم میل می‌شود.
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، کریم ابراهیم پور، عضو هیأت علمی گروه مهندسی بهداشت محیط و متخصص سم‌شناسی محیط دانشکده بهداشت علوم پزشکی اصفهان، در نشست ترجمان و تبادل دانش دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان این که نمونه‌برداری هم آب و هم بستر آن (رسوب) از ایستگاه چلگرد تا پل شهرستان ایستگاه به ایستگاه انجام شد؛ اعلام کرد: در ایستگاه چلگرد نمونه آبی که بررسی شد، میزان میکروپلاستیک در آب صفر بود؛ اما در پل شهرستان در اصفهان، در رسوبات بستر رودخانه حدود ۵۵ قطعه پلاستیکی در یک کیلوگرم لجن کف رودخانه و در آب رودخانه در یک متر مکعب حدوداً ۶۰ قطعه پلاستیکی در رودخانه بوده است.
وی با بیان این که یکی از جدیدترین آلاینده‌های زیست محیطی که جلب توجه زیادی کرده موضوع میکروپلاستیک است؛ عنوان کرد: آخرین آمار مصرف میکروپلاستیک در جهان، چیزی حدود ۴۰۰ میلیون تن در سال است و ۵۰۰ سال طول می‌کشد تا یک بطری آب تجزیه شود تا خاتمه اثرات سمی آن‌را در محیط ببینیم.
وی ادامه داد: این مواد پلاستیکی که در محیط رها شده خرد می‌شوند یعنی در اثر سایش، برخورد، کوبش و نور آفتاب خرد و ریزتر می‌شوند و قطعاتی به اندازه زیر ۵ میلیمتر است که میکروپلاستیک گفته می‌شود پیدا می‌کنند و در ادامه حتی ریزتر هم می‌شوند و نانو پلاستیک می‌شوند.
متخصص سم‌شناسی محیط دانشکده بهداشت علوم پزشکی اصفهان، اظهار کرد: وقتی پلاستیک در ابعاد میکرو وارد محیط زیست می‌شود امکان ورود به بدن جانداران را پیدا می‌کند و جذب بدن می‌شود، جذب این میکروپلاستیک‌ها در درجه اول مختل کننده هورمونی هستند و سیستم‌های هورمونی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند و عواملی مثل ناباروری، نازایی، سقط جنین، عوارض التهابی روده و سیستم گوارشی و کبد را می‌تواند درگیر کند که تجمع میکروپلاستیک‌ها در بدن و سایر اندام‌ها به آن نسبت داده می‌شود. همچنین در سیستم لنفاوی جذب خوبی دارند.
ابراهیم‌پور با بیان این که سمیت آنها قطعی است و ما باید نگران باشیم؛ به برخی تحقیقات در خصوص پلاستیک و میکروپلاستیک که در دنیا انجام شده؛ اشاره کرد و اظهار داشت: نمکی که سر سفره شما گذاشته شده از محیط می‌آید؛ در انگلستان در هر کیلوگرم نمک یک هزار و ۴۰۰ تا قطعه پلاستیک( نانو و میکرو) و در آمریکا در هر کیلوگرم نمک ۸ هزار قطعه پلاستیکی وجود دارد؛ همینطور در ایتالیا در هر کیلوگرم نمک ۸۲ هزار قطعه و در کرواسی عدد عجیب و غریب ۲۰۰ هزار گزارش شده؛ و در ایران عدد یک را گزارش کرده‌اند.
وی در ادامه به وجود قطعات پلاستیک در آب آشامیدنی که در مطالعات کشورهای مختلف گزارش شده اشاره کرد و گفت: در کشور آمریکا هر لیتر آب ۶۰ قطعه پلاستیک؛ در کشور سوئیس که سیستم بهداشتی ایمنی دارد ۵ قطعه و در هند ۲۰ قطعه گزارش شده است.
متخصص سم‌شناسی محیط دانشکده بهداشت علوم پزشکی اصفهان به آب بطری هم از جهت وجود قطعات پلاستیک اشاره کرد و گفت: در کشور آمریکا آب بطری شده ۱۴ هزار قطعه در هر بطری و در آلمان ۴۹ هزار قطعه؛ در اندونزی۷ هزار و ۱۰۰قطعه پلاستیکی گزارش شده است که کاملاً نگران کننده است.
ابراهیم‌پور، اعلام کرد: چون زاینده‌رود آب آشامیدنی حدود چهار و نیم میلیون نفر را تامین می‌کند هم استان اصفهان و هم استان‌های همجوار می‌خواستیم ببینیم وضعیت پلاستیک در این تصفیه‌خانه که علی‌القاعده پتانسیلی برای حذف پلاستیک ندارد و این آب وارد سیستم توزیع آب شهری خواهد شد چطور است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اظهار کرد: در این مطالعه طی دو هفته از ایستگاه چلگرد تا پل شهرستان، ایستگاه به ایستگاه و مقطع به مقطع نمونه آب بررسی شد.
وی اعلام کرد: در ایستگاه چلگرد نمونه آبی که بررسی شد، میزان میکروپلاستیک در آب صفر بود.
ابراهیم‌پور با تاکیدبر این که در هر ایستگاه هم آب را بررسی می‌کردیم و هم بستر آب نمونه‌برداری می‌شد؛ ادامه داد: این نشان داد در مسیر رودخانه هرچه جلوتر می‌آییم و در خروجی اصفهان، پل شهرستان، در رسوبات بستر رودخانه حدود ۵۵ قطعه پلاستیکی در یک کیلوگرم لجن کف رودخانه است و در آب رودخانه در یک متر مکعب حدوداً ۶۰ قطعه پلاستیکی در رودخانه بوده است.
متخصص سم‌شناسی محیط دانشکده بهداشت علوم پزشکی اصفهان؛ با بیان این که یک روند افزایشی در طول مسیر رودخانه داشته است گفت: کاملاً بدیهی است، میزان فعالیت‌هایی که در کنار رودخانه اتفاق می‌افتد و منشا آلودگی است بیشتر فعالیت‌های انسانی و توریستی، همان فعالیت‌های عادی روزانه که در کنار زاینده رود انجام می‌دهیم و مقداری مواد پلاستیک و ظروف یکبار مصرف در محیط‌زیست رها می‌کنیم.
وی افزود: همچنین آزادسازی فاضلاب‌های شهری با روستاها و شهرهایی که در مسیر رودخانه و تعداد آنها کم هم نیست؛ هستند ممکن است پسمانده‌های خانگی را به رودخانه بریزند.
ابراهیم‌پور گفت: احساس می‌کردیم که در کنار صنایع این اتفاق بیشتر بیفتد مطالعه نشان داد نوع و جنس میکروپلاستیک‌هایی که در خود رودخانه یافت شد؛ بیشتر از نوع فعالیت‌های انسانی و توریستی است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اعلام کرد: این مطالعه مضمون آلودگی‌های صنعتی نظر ما را به سمت آلودگی‌های خانگی تغییر داد.
وی موضوع قطعات پلاستیک را از دیگر جنبه‌ها مورد بررسی قرار داد و عنوان کرد: آب زاینده‌رود مصرف کشاورزی، شرب و احشام دارد در قسمت شرب پلاستیکی که در ابتدای زاینده رود رها می‌شود؛ در اصفهان مستقیماً پلاستیک‌ها از شیر آب باز می‌کنیم و میل می‌کنیم.
ابراهیم‌پور در ادامه با بیان این که همچنین احشامی که از آب رودخانه مصرف می‌کنند پلاستیک‌ها و میکروپلاستیک‌ها وارد بدن آنها می‌شود؛ اظهار کرد: پلاستیک‌ها و میکروپلاستیک‌ها، خاصیت تجمع زیستی دارند یعنی در بدن موجودات زنده تجمع پیدا می‌کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: ماهی که از رودخانه صید می‌کنید و مصرف می‌کنید ذرات پلاستیکی در گوشت ماهی تجمع پیدا می‌کند؛ همچنین سایر احشام مانند گاو و گوسفند و بز وقتی آب مصرف می‌کنند این مواد پلاستیکی در بدن آنها تجمع پیدا می‌کند و بعد وارد زنجیره غذایی ما می‌شود؛ به خصوص بز که عادت به خوردن پلاستیک دارد.
وی افزود: بخشی از آب زاینده رود که مصرف کشاورزی دارد باز دوباره جذب بسیار بالایی از پلاستیک‌ها در برگ و میوه گیاهان انجام می‌شود حتی در بذر گیاه هم تجمع پیدا می‌کند.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان این‌که اگر فاضلاب‌های شهری به آب‌های سطحی راه پیدا کنند مشکلی به این صورت ایجاد می‌کند؛ افزود: همچنین ما یک مقدار میکروپلاستیک هم به صورت اولیه در وسایل آرایشی و بهداشتی تولید می‌کنیم مثلاً خمیر دندان‌هایی که حاوی میکروپلاستیک هستند یا شامپوهایی که به عنوان لایه‌بردار استفاده می‌شوند آن عامل لایه‌بردار در واقع ذرات میکروپلاستیک است؛ در اتحادیه اروپا این‌ها منع مصرف شده‌اند و به صورت جدی برخورد می‌شود ولی در کشور ما استفاده می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ با این توضیح که میکروپلاستیک‌های اولیه میکروپلاستیک‌هایی هستند که بشر خودش تولید می‌کند میکروپلاستیک‌های ثانویه آنهایی هستند که پلاستیک‌هایی که در محیط رها می‌شوند و تجزیه و وارد محیط زیست می‌شوند؛ اظهار کرد: با توجه به مشکلی که میکروپلاستیک‌ها الان ایجاد کرده‌اند، در خیلی از کشورها سیاست‌گذاری‌هایی انجام شده است که استفاده از پلاستیک محدود شود.
پایان پیام/۶۳۱۳۹/س