نقش سوختگیری هوایی در موفقیت جنگنده‌های ایرانی در دفاع مقدس+فیلم
در جنگ تحمیلی دسترسی به نقاط حساس و حیاتی در اعماق خاک دشمن و انجام حملات هوایی به منابع استراتژیک آن توسط هواپیماهای شکاری به دفعات با انجام سوخت‌رسانی در هوا ممکن شد. این نوع سوخت‌رسانی‌ها نقش بسزایی در پیروزی عملیات‌های هوایی دفاع مقدس داشتند.
به گزارش خبرنگار حوزه حماسه و مقاومت خبرگزاری فارس، شاید شما از جمله کسانی باشید که تا بحال سوختگیری هوایی هواپیماهای جنگی که مهمترین راه افزایش برد یک جنگنده است، را ندیده باشید و به نظرتان کاری عجیب و دشوار بیآید. انجام عملیات سوختگیری در شب یا در هوای طوفانی و رعد و برق، کار بسیار دشواری است که نیروی هوایی در دوران دفاع مقدس و بعد آن بارها آن را انجام داده است.
نیروی هوایی ارتش ایران آماده‌ترین یگان نظامی کشورمان در اولین روز جنگ تحمیلی بود. این یگان که از اولین ساعت شروع رسمی جنگ هدف بمباران دشمن قرار گرفت، تنها ۲ ساعت بعد، اولین واکنش سریع خود را با درهم کوبیدن برخی از مراکز نظامی رژیم بعث انجام داد.
نقش نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس
نیروی هوایی در آغاز تجاوز دشمن به قدری موفق عمل کرد که صادرات نفت رژیم بعثی صدام از روزانه ۳ میلیون و نیم بشکه نفت خام به ۲۵۰ هزار بشکه در روز تقلیل یافته و تا پایان جنگ هیمن قدر ماند. همچنین نیروی هوایی با بمباران نیروگاه‌های تولید انرژی الکتریکی عراق، این کشور را مجبور به وارد کردن برق از کشور ترکیه کرد. با این حال خیلی از موفقیت‌های نیروی هوایی ارتش بدون عملیات سوختگیری هوایی امکان‌پذیر نبود، زیرا خلبان مجبور به بازگشت و نیمه‌کاره گذاشتن عملیات خود می‌شد. به همین دلیل عملیات‌های سوختگیری هوایی نقش بسزایی در پیروزی عملیات‌هایی هوایی در دفاع مقدس داشتند.
در جنگ تحمیلی دسترسی به نقاط حساس و حیاتی در اعماق خاک دشمن و انجام حملات هوایی به منابع استراتژیک آن توسط هواپیماهای شکاری به دفعات با انجام سوخت‌رسانی در هوا ممکن شد. در اصل کشوری که به این توانایی دست پیدا کرده باشد، می‌تواند در بسیاری از جریانات سیاسی منطقه‌ای تأثیرات بسزایی داشته باشد.
نقش سوختگیری هوایی در حمله به H۳
نیروی هوایی در طول مدت جنگ، تقریباً تمام استاندارد‌های پروازی را به هم ریخت و بالاترین رکورد‌ها را به نام خود زد. رکورد سوختگیری هوایی در بمباران پایگاه «الولید» یا همان H۳ حاصل شد. پایگاه الولید در مرز اردن قرار داشت و عراقی‌ها هرگز تصور نمی‌کردند به ذهن ایرانی‌ها برسد که جنگنده‌های خود را از فراز عراق عبور دهند تا الولید را بمباران کنند.
جنگنده‌های ایران پس از ورود به خاک عراق با ملاقات دو تانکر سوخت‌رسانی که پس از برخاستن از فرودگاه دمشق در منطقه‌ای ایستایی در شمال غربی عراق پرواز می‌کردند سوخت مورد نیاز خود را دریافت کردند و به سمت پایگاه‌های H۳ رفتند. تعداد جنگنده‌ها ۸ فروند و تعداد پایگاه‌ها ۳ تا بود که که با تصمیم لیدر دسته پروازی گروه یعنی امیر خلبان فرج‌الله براتپور، پایگاه اصلی توسط دو فروند جنگنده انجام شد.
شدت حمله و غافلگیری به نحوی بود که پدافند هوایی عراق فرصت کوچک‌ترین واکنشی را پیدا نکرد و جنگنده‌های ایرانی بدون دغدغه تمام اهداف خود را با دقت بمباران و نابود کردند و تنها یک فروند هواپیما به خلبانی شهید خضرایی دچار آسیب ناشی از برخورد ترکش شد. از حمله به H۳ همواره به عنوان یکی از شاهکار‌های عملیات هوایی جهان یاد می‌شود که بدون انجام عملیات سوختگیری موفقیت در آن امکان‌پذیر نبود.
پرواز بیشتر با سوختگیری هوایی
در طول ۸ سال دفاع مقدس با استفاده از سوختگیری هوایی در تمام مدت شبانه‌روز، این امکان به وجود آمد که هواپیماهای شکاری بمب‌افکن، به ویژه هواپیماهای F-14 بتوانند بارها برای مدت طولانی در آسمان بمانند و از آسمان کشور در مقابل حملات دشمن محافظت کنند. این هواپیماها توانستند با سوخت‌گیری‌های هوایی گاهی تا حدود ده ساعت نیز درحال پرواز مانده و با گشت‌زنی‌های ممتد هوایی، مراقب آسمان منطقه باشند. امکان گرفتن سوخت در هوا باعث شد با بهره‌گیری از تعداد کم‌تری از هواپیماها، مأموریت‌های بیشتری انجام شود.
در دوران جنگ تحمیلی، زمانی که هواپیماهای شکاری میگ ۲۵ عراقی ماموریت بمباران شبانه تهران را داشتند، به هواپیماهای F-14 مأموریت مقابله و جلوگیری از دسترسی آنها به اهداف مورد نظرشان داده شده بود. به همین دلیل گشت هوایی در تمام طول شبانه روز برفراز تهران با سوختگیری هوایی انجام می‌شد.
نقش جنگنده بمب‌افکن F-4 فانتوم در جنگ تحمیلی
جنگنده بمب‌افکن F-4 فانتوم با شعار «فانتوم برای همیشه» (PHANTOM For EVER) را می‌توان یکی از افتخارآمیزترین هواپیمای شکاری پس از جنگ جهانی دوم به حساب آورد. همچنین این هواپیما و سوخت‌گیری‌های هوایی‌اش نقش مهمی در نبردهای دوران دفاع مقدس برای ایرانیان داشته است.
در ادامه ویدئویی کمتر دیده شده از سوختگیری هوایی جنگنده بمب‌افکن F-4E فانتوم نیروی هوایی ارتش را مشاهده می‌کنید که نشان می‌دهند تصوراتتان از مشکل بودن سوختگیری هوایی درست بوده است:
سوختگیری هوایی مستلزم دفت فراوان است
سوختگیری در شب بسیار حیاتی و درعین حال بسیار خطرناک است به طوری که کوچک‌ترین غفلت و بی‌توجهی حادثه‌آفرین بوده و علاوه بر صدمات مالی، خسارات جبران‌ناپذیر جانی و انهدام مأموریت‌های اصلی را نیز به دنبال خواهد داشت.
اجرای عملیات سوختگیری هوایی، خصوصاً در شرایطی که دید کم باشد، بسیار مشکل است. برای مثال، سوختگیری در شب و در تاریکی مطلق، درحالی که چراغ‌های راهنمای هواپیمای تانکر نیز خاموش باشد، باید با دقت عمل و مهارت بسیار زیاد انجام شود. پرواز در چنین شرایطی، همراه با وضعیت جوی نامناسب و ابرهای خطرناک، به مراتب پیچیده‌تر شده، جرأت و جسارت توأم با خون سردی و مهارت بسیار را می‌طلبد.
مصائب آغاز سوختگیری در جنگ تحمیلی
یکی از خطرناکترین مراحل سوختگیری، نزدیک شدن هواپیمای سوخت‌گیر به سیستم سوخت‌رسان هواپیمای تانکر است که باید با کنترل کامل و در نظر گرفتن تمامی عوامل انجام شود. به عبارت دیگر، رعایت سرعت نزدیک شدن هر دو هواپیما و موقعیت آنها نسبت به یکدیگر، دارای اهمیت حیاتی است. موقعیت سبد سوخت‌رسان هم هنگام نزدیک شدن برای سوختگیری باید با دقت مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که اگر هنگام سوختگیری سبد در مقابل قسمت ورودی هوای موتور هواپیما قرار گیرد، باعث از کار افتادن موتور شده و تعادل هواپیما در پرواز نامتعادل خواهد شد. به همین خاطر، خلبان باید در حین سوختگیری، دائماً به همه بخش‌های موتورهای هواپیما توجه کند تا از بروز فاجعه جلوگیری شود.
مصائب پایان سوختگیری در جنگ تحمیلی
هرگونه بی‌احتیاطی در جدا شدن از هواپیمای سوخت‌رسان نیز موجب برخورد سیستم سوخت‌رسان به هواپیمای شکاری می‌شود و ممکن است خطرات زیادی را در حد صدمه به هواپیما و خلبانان به وجود آورد. آموزش سوختگیری هوایی، با توجه به نیاز شدید به انجام آن در طول جنگ تحمیلی، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بود. در این مدت، تمرینات متوالی و اجرای آن در پروازهای گشت دائمی گشت هوایی، موجبات مهارت فوق‌العاده خلبانان را فراهم کرد.
مهارت و تجربه خلبانان هواپیمای F-14 تا به آن حد افزایش یافت که توانستند در هر شرایطی از روز و یا شب و در هوای نامساعد و ابرهای خطرناک، مبادرت به سوختگیری هوایی کنند.
پایان پیام/