آئین بستن «مختک»
بوشهر- آئین بستن «مختک» یکی از مراسم و برنامه‌های سنتی استان بوشهر در ماه محرم است.
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از جانسوزترین وقایع کربلا، حکایت طفل شش ماهه‌ای است که تشنگی امانش را بریده. نه قطره آبی است که لبانش را تازه کند و نه شیری که نیمه‌جانی در کالبد نحیفش بدمد. دیری نمی‌شود که بر «قنوت» دستان پدر با تیری سه‌شعبه، از «ربّنای» او سیراب می‌شود.
آئین مربوط به گهواره علی اصغر (ع)، قدمتی به بلندای آفتاب و تاریخ واقعه عاشورا دارد. طبق پژوهش نگارنده در کشورهای متعدد اسلامی از جمله پاکستان، بنگلادش، افغانستان، عراق، بحرین و لبنان نیز همچون سرزمین ایران ارادتی ویژه به ساحت مقدس سرباز شش‌ماهه صحرای کربلا قائل هستند، «گهواره‌ای که تاریخ را تکان داد…»
پیشینه آذین‌بندی گهواره (محتک‌بندی) در شهر شُنبه شهرستان دشتی را همزمان با آئین سنتی علَم، کتاب‌روضه‌الشهدا، نوحه پامنبری و تعزیه ظهر عاشورا به حدود ۳۰۰ سال پیش، نسبت داده‌اند.
در اغلب مساجد، تکایا و حسینیه‌ها نظیر مسجد امام سجاد (ع) شُنبه، بعد از گذشت قرن‌ها هنوز هم برخی از زنان دلداده عاشورایی منصب آذین‌بندی و نگهداری گهواره علی‌اصغر (ع) را از نیاکان خود به ارث برده و لایی‌لایی و سرودخوانی می‌کنند.
دلیل بستن گهواره در شُنبه توسط زنان، ریشه در تخصص آنان یعنی تهیه پارچه‌های رنگارنگ سبز و قرمز و زرد و پولک‌نشان و دوخت و دوز و سنجاق‌کوبی آن و بافت ظریف انواع گُمپوله (گُلْمِه) و آئین ویژه «لایی‌لایی‌خوانی» دارد، که عمدتاً در حوزه مهارت زنان است.