زخم کهنه "کلارود" در بابل سر باز کرد؟

ایسنا/مازندران پس از آنکه یک شرکت شن و ماسه اقدام به برداشت غیراصولی از رودخانه کلارود بابل کرده و این امر سبب اعتراض فراوان اهالی و کشمکش های مردم منطقه با مسئولان استانی و نمایندگان شده بود و در نهایت دستور لغو برداشت به پیمانکار صادر می‌شود، اداره امور آب شهرستان بابل، اقدام به مناقصه منطقه بالادست این رودخانه می‌کند که این موضوع بار دیگر مشکلاتی را ایجاد کرده است، موضوعی که به گفته مدیر مهندسی رودخانه ها و سواحل شرکت آب منطقه ای مازندران جای نگرانی ندارد و تنها ساماندهی رودخانه بالادست کلارود بدون برداشت مصالح در دستور کار قرار گرفته است. مازندران را با ظرفیت ارزنده جنگل، کوه و دریا می شناسند اما در کنار این چشم انداز طبیعی زیبا، وجود منابع معدنی نیز به ارزش مازندران افزوده است. اما مازندران این روزها آماج حمله های غیراصولی بشر قرار گرفته و کم کم می رود که چهره سبز خود را به کویر بدهد. مازندرانی که همگان آن را با کوه و جنگل و دریا می شناختند در دهه های اخیر بین جنگل خواران و کوه خواران تقسیم شده است به طوری که امروز دست درازی ها در حوزه معادن از جمله شن و ماسه نیز به مشکلات مازندران افزوده است. گرچه سیل مخرب سال ۹۷ را می توان نمونه خشم طبیعت در برابر سهل انگاری های بشر و متولیان امر دانست اما با فروکش کردن سیلاب گویا دوباره این مهم به فراموشی سپرده شد و دست درازی ها به طبیعت از نوع آغاز شده است. هرچند مسئولان مدعی حمایت از منابع طبیعی هستند اما واقعیت امر غیر از این را نشان می دهد؛ شاهد این مدعا نیز انتقال منابع آبی مازندران به سمت استان های دیگر است و در مقابل پاسخ مسئولان نسبت به این اتفاق نیز ارجاعاتی است که به دولت های قبلی داده می شود. شهرستان بابل با منابع بسیار غنی طبیعی است که نه تنها از این تخریب ها بی نصیب نمانده بلکه سهم بسزایی از آسیب ها را نیز به خود اختصاص داده است. بندپی غربی یکی از مناطق بسیار زیبا و جذاب و توریستی شهرستان بابل با جنگل های زیبا و رودخانه های وسیع است که رودخانه معروف کلارود آن زخم کهنه ای را با خود یدک می کشد. اخیرا یک شرکت شن و ماسه اقدام به برداشت غیراصولی از رودخانه کلارود کرده که این امر سبب اعتراض عدیده اهالی و کشمکش های منطقه با مسئولان استانی و نمایندگان شده است. در پی مشکلات ایجاد شده و با وجود این که اخیرا دستور لغو برداشت به پیمانکار داده شد اما اداره امور آب، اقدام به مناقصه منطقه بالادست رودخانه کلارود کرده است که این موضوع بار دیگر خشم اهالی را به دنبال داشته است. مدیر مهندسی رودخانه ها و سواحل شرکت آب منطقه ای مازندران در پاسخ به مشکل ایجاد شده، از ساماندهی رودخانه بالادست کلارود بدون برداشت مصالح خبر داد و گفت: اهالی نگران برداشت مصالح نباشند زیرا تنها ساماندهی مسیر رودخانه انجام می شود. حامد عبدالهی در گفت و گو با ایسنا افزود: در اوایل دهه ۹۰ بدون ضابطه برداشت هایی از رودخانه انجام شد که امور منابع آب شهرستان علیه سنگ شکن مستقر شکایت کرد و برچیده شد و در همان سال‌ها ظاهرا جابجایی مصالح رودخانه ای و خاک ‌زمین کشاورزان با رضایت ‌و هماهنگی خود کشاورزان و متخلفین انجام شد. عبدالهی یادآور شد: در چند سال اخیر هم سیلاب ها باعث افت بیشتر بستر شد که برای اصلاح وتامین اعتبار آن ۲ دستگاه اجرایی اداره راه به واسطه تثبیت پل و آب منطقه ای به واسطه تامین آب زراعی در حال پیگیری جهت تامین اعتبار هستند که پس از تخصیص اقدام خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: برای پل دیوا بر اساس مکاتبه دهیاری با اداره شهرستان مبنی بر لایروبی و ساماندهی رودخانه ‌و انعکاس به شرکت آب منطقه ای، موضوع اسناد برای صرفا بالادست پل دیوا انجام شد و بر اساس قانون ابلاغی بند و تبصره ۸(تهاتر ) قانون بودجه، مزایده قانونی برگزار ‌و پیمانکار تعیین گردید. مدیر مهندسی رودخانه ها و سواحل شرکت آب منطقه ای مازندران تصریح کرد: با توجه به وجود و رویش درختان مزاحم در بستر رودخانه موضوع قطع درختان در حال برگزاری مزایده توسط اداره کل منابع طبیعی است. وی با اشاره به اینکه ساماندهی در بالادست پل یاد شده بصورت قانونی واگذار و با نظارت امور شهرستان انجام و ضمانت های قانونی نیز اخذ شد، ادامه داد: تمام اقدامات یاد شده به منظور کاهش خسارات سیلاب ‌و افزایش عرض گذر سیلاب ‌و قطع درختان مزاحم در رودخانه است تا شاهد تخریب آبنماها و پل هایی همانند امیرده بندپی شرقی نباشیم. عبدالهی گفت: همچنین این آمادگی وجود دارد تا در خصوص لزوم طرح ساماندهی در بالادست پل با همراهی راهداری و این شرکت موارد مجددا بررسی گردد. نظر مدیر منابع آب شهرستان نظر مدیر منابع آب شهرستانمدیر منابع آب شھرستان بابل نیز در این خصوص اظهار کرد: برداشت شن و ماسه تا قبل از وقوع سیل سال ۱۳۹۷ غیرقانونی و ممنوع بود اما با وقوع سیل سال ۱۳۹۷ و مشکلات ایجاد شده جلسه ای بین اعضای شورای تامین استان و شهرستان بابل در راستای تسهیل در جریان عبور سیلاب، بازگشایی رودخانه ها و بررسی خسارت جانی و مالی برگزار شد. محسن گیلانی در گفت و گو با ایسنا افزود: در راستای اجرای این طرح طبق دستوالعمل اجرایی که به امضای اعضا تامین، فرماندار، دادستان، مدیر آب منطقه ای، اداره صنعت، معدن، تجارت، اداره امور آب منطقه ای رسید اقدام به شناسایی و بازگشایی روخانه ها در قالب تهاتر نمودند. گیلانی یادآور شد: در سال ۹۸ تا اواسط ۹۹ بحث ساماندهی، بازگشایی و تخلیه گل و لای از بستر رودخانه در دستور کار قرار گرفت تا جلوی سیلاب احتمالی در منطقه گرفته شود. وی با اشاره به ضرورت و اثرات مثبت برداشت صحیح شن و ماسه از رودخانه ها تصریح کرد: اعمال مدیریت صحیح و مناسب در برداشت شن و ماسه از رودخانه ها می تواند در احیای رودخانه آثار مثبتی فراوانی داشته باشد از جمله استخراج شن و ماسه اصولی سبب حذف جزایر رسوبی کوچکی می شود که عمدتاً در رودخانه های شریانی و یا پشت بندهای انحرافی اتفاق می افتد. این مسئول با اشاره به اینکه ما مدافع حفاظت از رودخانه ها هستیم و از هر گونه برداشت غیر اصولی برخورد می کنیم، یادآور شد: چنانچه از برداشت غیرقانونی شن و ماسه مطلع شویم متخلف به دادگاه معرفی و با او برخورد می شود که نمونه آن در رودخانه سجادرود در سال ۹۸ و برخورد با پیمانکار شرکت دژسینا و معرفی به دادگاه بود که ۹ ماه به زندان محکوم شد. گیلانی با بیان اینکه برای رودخانه کلارود نیز ۲ پیمانکار انتخاب شد گفت: نخستین پیمانکار اقدام به بازگشایی منطقه سفیدتور به طول بیش از یک کیلومتر نمود تا اینکه در نیمه دوم سال ۹۸ بحث تهاتر حذف شد و دولت لایحه بند «و» تبصره ۸ بودجه ۹۹ را به مجلس ارائه داد که بر اساس آن هر شرکتی درخواست برداشت داشته باشد باید در بودجه سال ۱۴۰۰ کشور بررسی شود. وی خاطرنشان کرد: برای لایه روبی، ساماندهی و برداشت رسوبات منطقه دیوا طبق بند «و» تبصره ۸ مجوز برداشت به شرکت فنآوران پویش سازان آبریس داده شده که به سبب تنش و درگیری ایجاد شده توسط اهالی تاکنون اقدامی نشده است. وی طول رودخانه کلارود را ۷۰ کیلومتر اعلام کرد و ادامه داد: ۱۵ سال قبل منطقه پایین دست کلارود در محدوده روستای دولت رودبار توسط شرکت سنگ شکن برداشت غیر اصولی شن و ماسه انجام شد؛ این امر سبب ایجاد اختلاف ارتفاع و تشکیل آبشار کوچکی شد و خسارت سنگینی ایجاد نمود که بدون اعتبار ملی قابل جبران نیست. وی یادآور شد: برای منطقه بالا دست پل دیوا شاهد ایجاد چند جزیره، انباشت درختان جنگلی و گل و لای هستیم که با بارش سنگین شاهد سیلاب و خرابی پل ارتباطی خواهیم بود. مدیر منابع آب شھرستان بابل افزود: میزان استاندارد برداشت برای منطقه بالادست، ۳۴۵۰ مترمکعب شن و ماسه و ۹۱۸۰ متر مکعب گل و لای با نظارت کامل آب منطقه ای تعریف شده است، با وجودی که با منابع طبیعی نامه نگاری انجام شد اما تاکنون اهالی بخاطر سابقه برداشت غیراصولی در پایین دست اجازه برداشت بالادست را نمی دهند. وی تصریح کرد: از مشکلات عدیده امور آب منطقه ای عدم وجود اعتبار کافی، نبود نیروی کافی برای گشت محیط، جریمه نامتناسب با جرم متخلفین، خلا قانونی در برخورد مناسب با مجرمین و عدم اصلاح قانون، دخالت همزمان چند دستگاه اجرایی در حوزه رودخانه است که موجب سلب تصمیم گیری مناسب می شود. گیلانی گفت: پیشنهاد مردم لغو اجرا مناقصه برداشت شن و ماسه از منطقه بالادست دیواست زیرا هنوز درگیر مشکلات ایجاد شده در پایین دست رودخانه هستند؛ پیشنهاد دیگر مردم برداشت شن وماسه از بالادست و رفع مشکلات پایین دست است که جوابگو نبوده و برای پیمانکار نیز به صرفه نیست. وی بیان کرد: گرچه اداره راه بر رفع مشکل پایین دست تاکید دارد که تاحدودی از مصالح بالادست برای پایین دست استفاده کند اما واقعیت امر جوابگو نیست و باید از اعتبارات ملی استفاده کرد. نظر دهیار منطقه نظر دهیار منطقهدهیار منطقه دیوا نیز در این خصوص اظهار کرد: با توجه به نظر کارشناسان آب، خاک و زیست محیطی برداشت از منابع رسوبی رودخانه ها در ناحیه نزدیک به سرچشمه، سبب افزایش میزان فرسایش دیواره های جانبی رود و بستر آن می شود. بهمن مهدی نژاد در گفت و گو با ایسنا گفت: برداشت منابع گراول از کانال رودخانه شرایط را برای افزایش دبی آب رود در مواقع سیلابی فراهم کرده و تحت تاثیر ریزش باران و نیروی ثقل دیواره های کناری رودخانه که از مواد سست ماسه ای و لوم تشکیل شده است ریزش می کند و در اثر آن اراضی کشاورزی از بین می رود و درختان حاشیه رود که نقش حفاظتی دارند، ریشه کن شده و شرایط آسیب پذیری فرسایشی کانال و بستر رود را افزایش می دهد. وی خاطرنشان کرد: رودخانه با ساختار مورفولوژی گیسویی شکل یا braided river است که این نوع لندفرم های رودخانه ای انباشت مواد گراولی قلوه سنگی در ابعاد مختلف و در ناحیه بستر و کناره ای به عنوان موانع طبیعی برای مقابله با جریان های تند رود در مواقع سیلابی محسوب می شوند. دهیار دیوا یادآور شد: برداشت بی رویه و غیراصولی سبب تغییر رژیم هیدرولیکی و رسوبی رودخانه شده و در مواقع سیلابی خسارات عمده ای را به همراه خواهد داشت لذا شایسته است کارشناسان مربوطه ملاحظات زیست محیطی را در نظر داشته باشند. انتهای پیام