روایت زیرزمینی که کارگاه صنایع دستی شد/ احیای هنر حوله‌بافی توسط بانوی خوروبیابانکی

حوله‌بافی یکی از هنرهای مربوط به خور و بیابانک است که با گذشت زمان و پیشرفت زندگی شهری و ماشینی، کمرنگ شده، اما یک بانوی خور و بیابانکی توانسته این هنر را زنده نگه دارد. به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، چند هفته پیش بود که برای بازدید از نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی اصفهان به روشن‌دشت رفته بودم، میان غرفه‌های مختلف صنایع دستی از شهرهای مختلف چرخ می‌خوردم و با دیدن منبت گلپایگان و فرش کاشان و سفال شهرضا سر ذوق آمده بودم که غرفه خور و بیابانک نظرم را جلب کرد، روی میز پارچه‌هایی شبیه حوله ولی نازک‌تر چیده بودند و حتی پارچه‌ها را به کاربری‌های دیگری مثل لباس یا کت تغییر داده بودند، از خانم غرفه‌دار که پرسیدم اسم این هنر چیست، پاسخ داد:«حوله‌بافی» تا به حال اسمش را نشنیده بودم، دستم را که به پارچه کشیدم جنس لطیفی داشت و به نظر خنک می‌آمد، شماره خانم غرفه‌دار را برای مصاحبه گرفتم و توی گوشی به اسم زهرا علیخانی ذخیره‌اش کردم. شهرضابانوی خور و بیابانکی هنر حوله‌بافی را نجات داد بانوی خور و بیابانکی هنر حوله‌بافی را نجات دادبانوی خور و بیابانکی هنر حوله‌بافی را نجات دادتا اینکه توانستم با او مصاحبه‌ای داشته باشم و او با صبر و حوصله به سؤالاتم جواب داد، زهرا علیخانی، هنرمند صنایع دستی متولد ۱۳۵۵ از خور و بیابانک است او می‌گوید خور وبیابانک شرقی‌ترین نقطه استان اصفهان است که ۴۵۰ کیلومتر با اصفهان فاصله دارد و فاصله ۲۰۰ کیلومتری‌اش با طبس، این شهر را در کویری‌ترین نقطه استان قرار داده که در تابستان امسال ۴۸ درجه دما را به خود دیده است، قدیم‌الایام مسافت خور و بیابانک با شهرها زیاد بوده برای همین مردم مجبور بودند با پنبه محلی که از زمین کشاورزی به دست می‌آوردند و آن را به نخ تبدیل می‌کردند، پارچه ببافند. پنبهآن راعلاقه به حوله‌بافی سبب شد به صورت حرفه‌ای وارد این کار شوم علاقه به حوله‌بافی سبب شد به صورت حرفه‌ای وارد این کار شومعلاقه به حوله‌بافی سبب شد به صورت حرفه‌ای وارد این کار شومبه صورتخانم علیخانی برایم تعریف می‌کند که کم‌کم بعد از احداث جاده برای خور، مردم برای امرار معاش به بافتن قالی نائینی روی آوردند و حوله‌بافی کمرنگ شد، ولی مادرش و چند خانم مسن دیگر همچنان به کاربافی و حوله‌بافی ادامه می‌دهند تا سال ۸۰ که کهولت سن اجازه ادامه کار را نمی‌دهد ولی خانم علیخانی که کارهای جانبی مثل چله‌کشی و گردکشی را انجام می‌داده و در اوج جوانی بوده، علاقه‌اش به حوله‌بافی باعث می‌شود به صورت حرفه‌ای به این هنر وارد شود. از زیرزمین خانه کرباس‌بافی را آغاز کردم از زیرزمین خانه کرباس‌بافی را آغاز کردماز زیرزمین خانه کرباس‌بافی را آغاز کردماو می‌گوید: از سال ۸۶ با احداث کارگاه کوچک کرباس‌بافی در زیرزمین خانه‌ام شروع به کار کردم؛ در کرباس‌بافی از تار و پود پنبه لباسی به دست می‌آید که در زمستان گرم و در تابستان خنک است؛ بعد از آن قسمتی از حیاط خانه را که به زیرزمین راه داشت به نمایشگاه و فروشگاه دائمی تبدیل کردم؛ کم‌کم مردمی که از کارگاه بازدید می‌کردند، از من تقاضای کار می‌کردند و وقتی با علایق آن‌ها آشنا می‌شدم، هر کدام را به کارهایی مثل حصیربافی از برگ درخت خرما، بدلیجات بادام کوهی و دوخت لباس‌های سنتی و گلدوزی مشغول می‌کردم. کاربردهای حوله‌بافی کاربردهای حوله‌بافیکاربردهای حوله‌بافیاین بانوی هنرمند برایم گفت که زمان‌های قدیم حوله و سایر مصارف حوله‌بافی برای مصارف خود مردم بوه ولی امروزه به خاطر پتانسیل بالای شهر خورو بیابانک و رونق گردشگری طبق سلیقه مشتری‌ها می‌بافد و سفارش‌هایش شامل حوله، سفره، چادرشب، رومیزی، ست میز ناهارخوری، پتوی مبل می‌شود. از او در مورد سختی‌های کارش پرسیدم، در پاسخ گفت: من جز عشق و علاقه در کار به چیز دیگری فکر نمی‌کنم ولی وقتی دوستان کار می‌کنند و ما بازار فروش نداریم، غصه می‌خورم، اگر می‌شد در  نمایشگاه‌های داخلی به ما غرفه رایگان بدهند تا بتوانم کارهای بچه‌ها را بفروشم، خوب بود. بانوی هنرمند خور و بیابانکی که علاوه بر حوله‌بافی به قالی‌بافی و پلاس‌بافی نیز مشغول است برای مشتاقان و علاقه‎‌مندان این هنر توصیه‌ای کرد و گفت: اینکه محصولشان فروش نمی‌رود آن‌ها را دلسرد نکند، باید ثابت قدم باشند و با نیت پاک جلو بروند، خدا روزی‌رسان است همچنین وقتی هنری را یاد می‌گیرند آن را به دیگران هم یاد دهند و به این فکر نکنند که اگر دیگران یاد بگیرند، کار خودشان خراب می‌شود. حوله‌بافی ۱۵ مرحله دارد حوله‌بافی ۱۵ مرحله داردحوله‌بافی ۱۵ مرحله دارداز خانم علیخانی در مورد آموزش این هنر به دیگران پرسیدم و او گفت که یادگیری این هنر به هوش و علاقه افراد بستگی دارد، مراحل تبدیل پنبه به نخ زمان‌بر و در ۱۵ مرحله است و شامل چیدن پنبه از زمین، جدا کردن از پوست، جدا کردن دانه از پنبه، حلاجی کردن، پلیته کردن، با چرخ ریسیدن، کلاف کردن نخ، جوشاندن، پیچ کردن کلاف، آهار زدن با آرد گندم برای استحکام، گذاشتن روی نی، چله‌کشی، به گرد کشیدن، از شانه رد کردن و بستن به چاله و در نهایت بافتن است، البته او همه کارها را خودش انجام نمی‌دهد و می‌گوید برای اینکه کارها برای مشتری به صرفه دربیاید، برای مشتری نخ آماده که تا مرحله آهارزنی است، می‌خرد و بقیه کارهایش را انجام می‌دهد. استقبال توریست‌ها از هنر حوله‌بافی استقبال توریست‌ها از هنر حوله‌بافیاستقبال توریست‌ها از هنر حوله‌بافیبانوی هنرمند خور و بیابانکی از شیرینی‌های این کار می‌گوید که وقتی حین کار فی‌البداهه به ذهنش می‌رسد که با ترکیب چند رنگ، کار جدیدی ببافد و مشتری با دیدنش ذوق کند، انرژی می‌گیرد، او می‌گوید شخصاً برای محصولاتش صادراتی نداشته است ولی وقتی توریست‌های خارجی کارهایش را می‌بینند، کارهایش را دوست دارند و گاهی از این طریق برخی کارهایش به خارج هم فرستاده می‌شود. با این تفاسیر انتظار می‌رود مسؤولان ضمن توجه به هنرمندان و هنرهایی که کاربردی‌اند ولی کمرنگ شده‌اند، اهتمام ویژه‌ای داشته باشند و راه فروش و آموزش و کسب و کار را برایشان هموار سازند. حوله‌بافی قدمتی چهارصد تا پانصد سال دارد حوله‌بافی قدمتی چهارصد تا پانصد سال داردحوله‌بافی قدمتی چهارصد تا پانصد سال دارددر این خصوص عباس ایرجی، مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خور و بیابانک در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان در مورد وضعیت فعلی صنایع دستی خور و بیابانک گفت: در شهرستان ۵ کارگاه صنایع دستی فعال وجود دارد که شامل سه کارگاه کرباس‌بافی، یک کارگاه ترکه‌بافی و یک کارگاه پلاس‌بافی است که برای معرفی صنایع دستی، در هر کدام از تأسیسات گردشگری نمایشگاه صنایع دستی وجود دارد، همچنین در اقامتگاه‌ها، از تولیدات صنایع دستی استفاده می‌شود. وی با اشاره به صادرات صنایع دستی خور و بیابانک خاطرنشان کرد: برای صادرات صنایع دستی با یک شرکت خصوصی هماهنگ شده و برای بازار فروش، صادرات و بسته‌بندی تعاملاتی انجام شده که تا چند ماه آینده اقدام خواهد شد. حضور بیش از ۵۰ هنرمند کرباس‌بافی در خور و بیابانک حضور بیش از ۵۰ هنرمند کرباس‌بافی در خور و بیابانکحضور بیش از ۵۰ هنرمند کرباس‌بافی در خور و بیابانکایرجی با بیان اینکه حوله‌بافی قدمتی چهارصد تا پانصد سال دارد، بیان کرد: تولید کرباس‌بافی تا ۱۵ سال پیش کم شده بود ولی با توجه به آموزش دیدن هنرمندان جوان از قدیمی‌ها، این هنر رونقی دوباره گرفت؛ بیش از ۵۰ هنرمندان جوان هر کدام در کارگاه یا از طریق اشتغال خانگی به بافتن کرباس و تولید این صنعت کمک می‌کنند. کاهش چشمگیر ورود گردشگران خارجی به خور و بیابانک کاهش چشمگیر ورود گردشگران خارجی به خور و بیابانککاهش چشمگیر ورود گردشگران خارجی به خور و بیابانکمدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خور و بیابانک با اشاره به تسهیلات اندک به هنرمندان جهت تهیه مواد اولیه، درخصوص ورود گردشگران بیان کرد: میزان ورود گردشگر خارجی به شهرستان تا قبل از کرونا به ۶ هزار نفر می‌رسید، این در حالی است که از ابتدای سال تاکنون ۲۵۰ گردشگر خارجی و آن هم نه به عنوان مقصد داشتیم، تفاوت شهرستان خور و بیابانک با سایر شهرستان‌ها در این است فصل گردشگری‌اش از اول مهر شروع و آخر فروردین پایان می‌یابد، در واقع می‌شود، گفت از ابتدای اردیبشهت تا ابتدای مهر ۹۰ درصد واحدها تعطیل می‌شوند. کروناانتهای پیام/۶۳۱۲۴/