نخل‌گردانی؛ گنجینه‌ای از آیین سوگواری گلستانی‌ها در عاشورا

گرگان - ایرنا - نخل‌گردانی گلستان با قدمتی به وسعت تاریخ جرجان آیینی حزن‌انگیز و نمادی از تشییع پیکر حضرت اباعبدالله الحسین (ع) است که گنجینه‌ای ناب از آیین‌های سوگواری این استان به شمار می‌رود. به گزارش ایرنا، عزاداری‌های ماه محرم از عناصر مهم تحکیم وحدت، وفاق همبستگی اقوام ساکن گلستان به شمار می‌رود که یکی از آن‌ها نخل‌گردانی است.   نخل معروف‌ترین ابزار سوگواری است که از قرن‌ها قبل به عنوان تابوت پیکر مقدس امام حسین‌(ع) و حجله عزا در روز عاشورا حمل شده و جمعیت عاشقان پای آن به سینه‌زنی، نوحه‌خوانی و عزاداری می‌پردازند. نخل در گلستان اتاقکی چوبی شبیه تابوت است که توسط چند نفر حمل شده و اطرافش با پارچه، دستمال و شال‌های ابریشمی دست‌باف مینودشت و رامیان بسته و آراسته می‌شود. هر قسمت از نخل، نمادی از شخص خاص و یا واقعه خاصی در حادثه کربلا بوده از جمله چوب نخل، نماد پیکر سیدالشهدا (ع)؛ سیاه‌پوش کردن نمادی از پارچه سیاه روی پیکر آن حضرت؛ شمشیر و نیزه‌ها نماد تیر و نیزه‌هایی اصابت کرده بر بدن امام حسین (ع)؛ سرو نخل،  نمادی قد و قامت علی اکبر (ع)؛ آیینه نماد نور وجود مبارک امام حسین (ع) علم‌هایی بسته شده روی نخل نماد علمدار امام حسین (ع)؛ پارچه‌های زینتی ابریشم که بر نخل می‌بندند نشان‌گر حجله حضرت قاسم (ع)؛ زنگ‌ها نماد زنگ کاروان امام حسین (ع) سرطوق بالای نخل نماد کاکُل علی اکبر (ع) و  عزادارانی که نخل را بر می‌دارند نماد تشییع‌کنندگان پیکر آن حضرت هستند. رنگین کمان اقوام گلستانی از جمله در رامیان، آزادشهر، گنبد کاووس، گرگان و کردکوی صبح روز عاشورا و قبل از  اذان ظهر حرکت نخل گردانی را آغاز کرده و زنان و کودکان نیز در پشت نخل به عزاداری می پردازند. در پایان مراسم در اجتماع عاشورائیان زیارت جامعه کبیره قرائت  و پس از آن نماز ظهر عاشورا خوانده می‌شود. دکتر اسلامی ندوشن معتقد است: اگرچه نخل، شباهتی به درخت خرما ندارد، اما شباهت بسیاری به درخت سرو دارد و سرو در فرهنگ عامه، نشان جاودانگی، رشادت و زندگی اخروی و یادآور زندگی و شهادت سیدالشهدا (ع) است. شاید بتوان گفت مراسم نخل گردانی خود روایت یا نقلی از حکایت کربلا است. به گزارش ایرنا، امام حسین(ع) سومین اختر تابناک امامت و ولایت در سوم شعبان سال چهارم هجری قمری در خانه حضرت امیرالمومنین (ع) پیشوای اول شیعیان و حضرت فاطمه زهرا (س) یگانه دختر رسول اکرم(ص) در مدینه دیده به جهان گشود. آن حضرت در مکتب نورانی حضرت محمد (ص) و پدرش مولای اول شیعیان(ع) و مادری چون حضرت زهرا(س) درس آزادی، ایستادگی و جوانمردی را آموخت و پس از شهادت پدرش، همدوش با برادرش امام حسن مجتبی(ع) در راه تبلیغ دین اسلام و آموزه‌های آن گام برداشت، هنگامی‌که امام دوم شیعیان  در سال ۵۰ هجری قمری به شهادت رسیدند، رسالت سنگین امامت و هدایت مردم بر دوش امام حسین(ع) واگذار و آن حضرت به مدت ۱۱ سال عهده‌دار این امر مهم شدند. سرانجام در روز دهم محرم (عاشورا) سال ۶۱ هجری قمری، امام حسین(ع) و یارانش باوفایش در راه دین اسلام و ترویج آموزه‌های آن، احیای احکام دین و زدودن انواع انحراف‌های دینی به شهادت رسیدند و درس آزادی و ولایتمداری را در تاریخ ماندگار کردند. گلستان مطابق سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت متشکل از اقوام و مذاهب مختلف در ۳۴ نقطه شهری و هزار و ۷۵ روستا دارد.