"شیر و کُتَل" آیین قدیمی عاشورایی‌ها در میناب

بندرعباس - ایرنا - «شیر و کُتَل» یکی از مراسم های کهن دینی مذهبی عاشورایی در شهرستان میناب است که از آوازه‌ای مثال زدنی در استان هرمزگان و کشور برخوردار بوده و قرن‌هاست توسط مردم این منطقه برگزار می‌شود. به گزارش ایرنا، مراسم شیر و کتل، متن خوانی و شبیه خوانی ندارد و از جمله تعزیه های ابتدایی و کهن مردم ایران و بویژه منطقه میناب است که قدمت تاریخی آن به زمان آل بویه برمی گردد. کتل، یکی از وسیله‌های نمادین به‌کار رفته در آیین سوگواری عاشورا میان برخی مناطق شیعه‌نشین است. کتل، میله‌ای بلند تا ارتفاع ۶ متر است که با پارچه‌های سبز، مشکی و قرمز تزئین شده و به عنوان نمادی برای عزاداری و سوگواری مورد استفاده شیعیان منطقه قرار می‌گیرد. کتل‌ها از جنس چوب و فلز ساخته می‌شوند و در بین شیعیان برخی مناطق، اهمیت ویژه‌ای دارند. این مراسم سنتی و دیرینه هر ساله در صبح دهم محرم همزمان با روز عاشورا در شهر میناب و برخی روستاهای آن از جمله شهر تیرور، هشتبندی و توکهور، بخش بندزرک، بندر تیاب، روستای نوبند، حاجی خادمی و شهمرادی برگزار می شود.  در شهر بندرعباس نیز این مراسم به تقلید از میناب، از حسینیه سه زیارتان به سوی امامزاده شاه محمد تقی(ع) برپا می شود. این آیین ویژه روز عاشورا است که همانند آیین علم‌گردانی در روز پنجم محرم در شهرستان میناب مشتاقان خاص خود را دارد که هنرمندان مینابی در نقش‌های سربازان و لشکریان یزید و شمر و کاروان اسرا، از حسینیه ابوالفضل و علی ابن ابی طالب(ع) محله بی نازنینی تا حسینیه صاحب الزمان (عج) (لب رود خانه) با اجرای نمایش خاص وقایع ظهر عاشورا به هنرنمایی و نقش آرایی می پردازند. این دسته‌های عزاداری به طور معمول از اجزا و عناصر همچون حمل علم‌ ها، تابوت ‌ها، حجله‌ های تزیین شده، شیر و ذوالجناح با پارچه‌ خونین بر پشتش همراه با چند کبوتر سفید و پارچه‌ های سبز رنگ تشکیل شده است. شترهایی که حامل دیگ ‌های بزرگ، فرش و کجاوه هستند با کودکان خردسال و چاوش ‌خوانی که درون کجاوه‌ها قرار دارند و شِمر با چهره‌ای سیاه شده و گروه اسیران، افرادی با نیزه‌ هایی سیاه رنگ به طول ۲ متر در دست و لباس‌های عربی خون ‌آلود بر تن در قالب یک کاروان حرکت می ‌کنند. هیات‌های سینه زنی و زنجیر زنی میناب نیز در روز عاشورا و همزمان با برگزاری آیین« شیر و کتل» به عزاداری می‌پردازند و این مراسم تا زمان اقامه نماز ظهر عاشورا ادامه دارد. شهرستان میناب در این روز میزبان جمعیت زیادی از عزاداران، هیات های مذهبی و علم‌گردان‌ها از جای جای استان هرمزگان است؛ در این روز علاوه بر مردم عزادار میناب و شهرستان های توابع شاهد حضور خبرنگاران، عکاسان و تصویربرداران از جای جای استان و کشورمان برای انعکاس فرهنگ عاشورایی در میناب هستیم که نشان دهنده اهمیت بالای این مراسم است. میناب به عنوان دومین شهرستان بزرگ هرمزگان در ۹۵ کیلومتری شرق بندرعباس قرار دارد.