ایده خانههای 25 متری، امتداد طرح کوچک‌سازی مسکن در دولت هاشمی
ایده ساخت مسکن 25 متری که دوباره مطرح شده است، پیش‌تر در دوره وزارت عباس آخوندی به نام طرح پاک (پس‌انداز، انبوه‌سازی و کوچک‌سازی) با توجیه گران بودن مسکن از سال 72 تا 76 اجرایی شد که طبق آمار رسمی مرکز آمار افزایش قیمت مسکن در آن سال‌ها را رقم زد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، مدتی است که انتشار خبر ساخت خانههای 25 متری سروصدا به پا کرده و خبرهایی از مراجع مختلف منتشر و 24 ساعت از آن نگذشته توسط وزارت راه و شهرسازی و شهرداری تکذیب می‌شود.
اگر به منابع این اخبار روجوع کنیم، تقریبا 3 ماه پیش بود که مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی و انبوه‌سازی تهران از اجرای طرح اقتصادی «مسکن ما» به شکل آزمایشی و در مشارکت با وزارت راه و شهرسازی خبر داد که به فاصله یک روز پس از انتشار، با اطلاع رسانی وزارت راه وجود چنین طرحی به کلی تکذیب شد.
یک ماه پس از آن، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران از انعقاد قرارداد اولین پروژه ساخت خانههای 25 متری در منطقه 19 با شهرداری تهران خبر داد اما اینبار نیز در فاصله کمتر از 24 ساعت قائم‌مقام وزیر شهرسازی در امور مسکن، این خبر را تکذیب کرد؛ کمی بعد هم شهرداری وجود چنین تفاهم‌نامه‌ای را به کلی منکر شد.
* بازخوانی سیاست‌گذاری مسکن در 60 سال اخیر
البته که ایده خانه 25 متری مسبوق به سابقه بوده و اساسا آن را باید ادامه مسیری دید که در گذشته ریل‌گذاری شده است.
برای بازخوانی ماجرای ایده خانه ۲۵ متری باید ابتدا به دهه ۴۰ و کمربندی دور شهرها بازگردیم. در آن دوره زمین‌ها احتکار شدند، قیمت زمین افزایش پیدا کرد؛ از طرفی در دهه 70، مسکن گران شد، مسئولان وقت و در راس آن‌ها عباس آخوندی به جای شکستن انحصار و احتکار زمین، ایده خانه پاک را مطرح کردند، ساخت خانه از جریان طبیعی خود خارج شد، زمین همچنان در انحصار و احتکار ماند، زمین گران و گران‌تر شد. این روند به دهه 90 رسید و رکورد افزایش قسمت برای مسکن ثبت شد.
* کارشناسان در ارتباط با مسکن 25 متری چه می‌گویند؟
همانطور که این روند بیان می‌کند، در 3 دوره پیاپی، مسئولان وقت در مواجه با گرانی مسکن، به دنبال ساخت خانه با متراژ پایین حرکت کرده‌اند.
سید رسول معتمدی، کارشناس حوزه مسکن و استاد دانشگاه اعتقاد دارد: حرکت به سوی ساخت مسکن با متراژ پایین، صرفا سوداگری در زمین را افزایش داده و نتیجه‌ای جز افزایش مجدد قیمت تمام‌شده مسکن ندارد اما طبق اصل راه‌حل‌های تکراری، نتایج تکراری دارد، «ثمره خانه 25 متری وخیم‌تر شدن شرایط مسکن و گرانی آن است».
از سوی دیگر، جواد رحیمی دیگر کارشناس حوزه اقتصاد به خبرنگار فارس گفت: سیاست‌گذار و دولت باید به هر قیمتی به سمت خانه‌دار کردن مردم برود و حتی اگر واحد مسکونی 25 متری باشد؛ قطعا بسیاری از مردم حاضرند در خانههای 25 متری خودشان زندگی کنند اما مشکلات اجاره‌نشینی و سر و کله زدن با صاحب‌خانه را نداشته باشند.
به گزارش فارس، بین سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶، طرح کوچک‌سازی مسکن با عنوان «پاک» که به معنای پس‌انداز، انبوه‌سازی و کوچک‌سازی است، توسط عباس آخوندی، در دستورکار دولت وقت قرار گرفت. درحالی که مردم خانههای شخصی ۲۰۰ متری را کوچک می‌دانستند، ساخت آپارتمان‌های ۷۵ متری با توجیه افزایش قیمت مسکن و عرضه خانه مطابق با بودجه مردم، آغاز شد.
طبق آمار رسمی مرکز آمار ایران، در همان بازه زمانی و همزمان با اجرایی‌شدن طرح پاک، سهم مسکن در سبد هزینه‌های خانوار، طی این 4 سال دو درصد افزایش یافت و از عدد 27 به 28.8 درصد رسید.
در عین حال بررسی روند قیمتی مسکن در همان سال‌ها نشان می‌دهد نرخ هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران از ۸۰ هزار تومان در سال ۷۴ به ۱۸۴ هزار تومان در سال ۷۸ رسیده است.
استفاده از ایده کوچک‌سازی مسکن بار دیگر در سال 1402 با طرح مساله خانههای 25 متری به رسانه‌ها برگشت‌ه است و باید دید واکنش‌ها نسبت به این مساله چه خواهد بود.
پایان پیام/