سومین حرم اهل بیت(ع) در سرور بزرگداشت امین ولایت

شیراز- شهر شیراز به عنوان سومین حرم اهل بیت (ع) امروز غرق در سرور بزرگداشت امین ولایت شاهچراغ (ع) است. خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: حضرت سید امیر احمد (علیه السلام) ملقب به شاهچراغ و سیدالسادات الاعاظم، فرزند بزرگوار امام موسی کاظم (علیه السلام) است. پسران امام هفتم علیه السلام بنا به مشهور ۱۹ نفر هستند. حضرت احمد بن موسی (ع) و محمد بن موسی (ع) از یک مادر که «ام احمد» خوانده می‌شد متولد شدند. خبرگزاری مهرعلامه مجلسی در کتاب «مراة العقول» در شرح حدیث پانزدهم ذکر کرده است: ام احمد مادر بعضی اولاد آن حضرت می‌بود و او داناترین، پرهیزگارترین و گرامی‌ترین زن در نزد آن حضرت بود که اسرار خود را به وی می‌سپرد و اماناتش را نزد او ودیعه می‌نهاد. در کتاب اصول کافی در باب «امام در چه زمانی می‌داند امام است» آمده است که حضرت امام موسی کاظم (ع) امانت سربمهری به «ام احمد» سپردند و فرمودند بعد از شهادت من هر کس از اولاد من در طلب این امانت آمد خلیفه و جانشین من است. با او بیعت نما که جز خدا کسی خبر از این امانت ندارد. بعد از شهادت امام موسی (علیه السلام) حضرت امام رضا (علیه السلام) به نزد ام احمد آمدند و امانت پدر را طلبیدند. ام احمد بگریه افتاد و دانست که امام (علیه السلام) شهید شده اند. پس آن بانوی محترمه امانت را بر حسب وصیت آن‌حضرت به امام رضا (علیه السلام) تقدیم کرد و با ایشان بعنوان امام هشتم شیعیان بیعت کرد. هنگامی که خبر شهادت حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) در مدینه منتشر شد، مردم بر در خانه ام احمد جمع شدند. آن گاه همراه با احمد بن موسی (علیهما السلام) به مسجد آمدند و به سبب شخصیت والای احمد بن موسی (علیهما السلام) گمان کردند که پس از شهادت امام موسی کاظم (علیه السلام) وی جانشین و امام است. به همین سبب، با وی بیعت کردند و او نیز از آنها بیعت گرفت، پس بر بالای منبر رفت و خطبه‌ای در کمال فصاحت و بلاغت بیان کرد و فرمود: «ای مردم، هم چنان که اکنون تمامی شما با من بیعت کرده اید، بدانید که من خود، در بیعت برادرم علی بن موسی (علیهما السلام) هستم. او پس از پدرم، امام و خلیفه بحق و ولی خداست. از طرف خدا و رسولش بر من و شما واجب است که از او اطاعت کنیم». پس از آن، احمد بن موسی (ع) در فضائل برادرش علی بن موسی الرضا (ع) سخن گفت و تمامی حاضران تسلیم گفته او شدند و از مسجد بیرون آمدند، در حالی که پیشاپیش آنها احمد بن موسی (ع) بود. آن گاه خدمت امام رضا (ع) رسیدند و به امامت آن بزرگوار اعتراف کردند. سپس همگی با حضرت امام رضا (ع) بیعت کردند و حضرت علی بن موسی (ع) درباره برادرش (احمد) دعا فرمود: «هم چنان که حق را پنهان و ضایع نگذاشتی، خداوند در دنیا و آخرت تو را ضایع نگذارد». در زمان خلافت مامون عباسی که قیام و نهضت سادات هاشمی و علوی به اوج خود رسیده بود و با زعامت و هدایت امام رضا (ع) اسلام راستین و حاکمیت الهی ترویج می‌شد و حقیقت چهره کریه خلفای عباسی و حکومت غاصبین روشن می‌گشت، مامون به منظور فرو نشاندن مبارزات انقلابی شیعیان و تحکیم خلافت متزلزل عباسی ولایتعهدی خود را به حضرت امام رضا (ع) واگذار می‌کند و علیرغم میل باطنی امام (ع)، مامون حضرتش را از مدینه به طوس انتقال می‌دهد و ولایتعهدی را به ایشان تحمیل می‌نماید. ضور با برکت امام هشتم (ع) در خراسان باعث می‌شود که شیعیان و محبان اهل بیت رسالت با اشتیاق زیارت چهره تابناک امامت و ولایت از نقاط مختلف بسوی ایران حرکت کنند. حضرت احمد بن موسی (ع) نیز در همین سنوات (۱۹۸ تا ۲۰۳ ه. ق) به همراه دو تن از برادرانش به نامهای محمد و حسین و گروه زیادی از برادرزادگان، خویشان و شیعیان، بالغ بر دو یا سه هزار نفر از طریق بصره عازم عازم خراسان شدند و از هر شهر و دیاری که می‌گذشتند، بر تعداد همراهانشان افزوده می‌شد، به طوری که برخی از مورخان تعداد یاران احمد بن موسی (ع) را نزدیک به ۱۵ هزار نفر ذکر کرده اند. در همین احوال، علیرغم خدعه و نیرنگ‌های مامون عباسی برای مخدوش ساختن مقام ولایت و چهره علمی حضرت رضا (ع)، برتری حجت خدا و پیروزی‌های حضرتش کینه مامون عباسی را بیشتر و سرانجام در سال ۲۰۲ (ه. ق) امام معصوم را مسموم و به شهادت می‌رساند. سپس در سوگ ایشان، با ریا کاری به عزاداری می‌پردازد و پیکر مطهر حضرت رضا (ع) را با احترام در کنار مدفن هارون الرشید قاتل امام موسی الکاظم (ع) دفن می‌کند. خبر حرکت احمد بن موسی (ع) توسط کارگزاران حکومتی به مامون رسید. مامون که ورود برادران امام را به مرکز حکومت، تهدیدی جدی برای موقعیت حساس خود می‌دید و از هم داستان شدن برادران و شیعیان امام با وی هراسناک بود، به همه حکمرانان خود، دستور داد که: در هر کجا قافله بنی هاشم را یافتند، مانع از حرکت آنها شوند و آنها را به مدینه بازگردانند یا مقتول کنند. این دستور به هر شهری که می‌رسید، کاروان از آنجا گذشته بود، مگر در شیراز که پیش از رسیدن کاروان احمد بن موسی (ع)، حکم به حاکم وقت رسید. حاکم فارس (قتلغ خان) مردی سفاک و خونریز بود. وی با لشکری انبوه از شهر خارج شد و در برابر کاروان احمد بن موسی (ع) اردو زد. احمد بن موسی (ع) در دو فرسنگی شیراز با قتلغ خان روبرو شد. در آن جا خبر شهادت برادرش علی بن موسی الرضا (ع) انتشار یافت، و به احمد بن موسی (ع) خبر دادند که اگر قصد دیدن برادر خود علی بن موسی الرضا (ع) را دارید، بدانید که وی فوت شده است. حضرت احمد بن موسی (ع) که وضع را چنین دید، دانست که نخست، برادرش در طوس شهید شده است. دوم، برگشتن به مدینه و یا غیر آن ممکن نیست؛ سوم، این جماعت به قصد مقاتله و جدال در این جا گرد آمده اند. بنابراین، اصحاب و یاران خود را خواست و جریان را به آگاهی همه رساند و افزود: قصد این ها ریختن خون فرزندان علی بن ابی طالب (علیهما السلام) است، هر کس از شما مایل به بازگشت باشد یا راه فراری بداند، می‌تواند جان از مهلکه به سلامت برد که من چاره‌ای جز جهاد با این اشرار ندارم. تمامی برادران و یاران احمد بن موسی (ع) عرض کردند که مایل اند در رکاب وی جهاد کنند. آن بزرگوار در حق آن‌ها دعای خیر کرد و فرمود: پس برای مبارزه، خود را آماده سازید. سپاه قتلغ خان در برابر یاران احمد بن موسی (ع) صف‌های خود را آراستند، و جنگ نابرابری آغاز شد. در نتیجه رشادت و فداکاری یاران احمد بن موسی (ع) دشمن شکست خورد و عقب نشینی کرد. این جدال در سه نوبت و به مدت چند روز ادامه یافت. در پیکار سوم، سپاهیان قتلغ خان شکست خوردند و ناچار از محل درگیری، قریه کُشن تا نزدیک برج و باروی شهر شیراز به مسافت سه فرسخ عقب نشستند و از ترس به درون حصار شهر پناه بردند و دروازه‌های شهر را محکم بستند. احمد بن موسی (علیهما السلام) به اردوگاه خویش، در قریه کُشن، نزدیک یاران خویش بازگشت. در این نبرد، عده‌ای از امامزادگان و اصحاب احمد بن موسی (علیهما السلام) زخمی و تعدادی نزدیک به سیصد نفر به شهادت رسیدند. روز دیگر، احمد بن موسی (ع) یاران خود را به پشت دروازه شهر شیراز منتقل کرد و همان جا خیمه زد. قتلغ خان که دریافت قادر به پیکار با احمد بن موسی (علیهما السلام) نیست و با وجود عشق و فداکاری که در سپاه احمد بن موسی (ع) موج می‌زند، توان مقابله مردانه با آنها را ندارد، با عده‌ای از فرماندهان سپاه خود، طرح نیرنگی را ریخت تا بلکه با این روش بر آن‌ها فایق آیند. بر اساس نیرنگ و توطئه طراحی شده، جمعی از سپاهیان جنگ آزموده خود را با شیوه جنگ و گریز به صفوف یاران احمد بن موسی (ع) گسیل داشت و به آن‌ها دستور داد در اولین درگیری وانمود به عقب نشینی و شکست کنند و به سوی دروازه‌های شهر بازگردند. یاران و برادران احمد بن موسی (ع) با این خدعه وارد شهر شدند، دشمن مکار، دورازه های شهر را بست. سپاهیان قتلغ خان که از پیش در گذرگاه‌های شهر کمین کرده بودند، یاران احمد بن موسی (علیهما السلام) را هر کدام به وضعی و در موضعی به شهادت رساندند. شهادت احمد بن موسی (ع) شهادت احمد بن موسی (عشهادت احمد بن موسی (ع))در نتیجه توطئه دشمن بسیاری از یاران احمد بن موسی (ع) به شهادت رسیدند و عده‌ای نیز که از نیرنگ دشمن به سلامت گریخته بودند، در اطراف پراکنده شدند. مورخان اتفاق نظر دارند که غالب امامزادگان در فارس و دیگر شهرهای ایران، از پراکنده شدگان این نهضت هستند. حضرت احمد بن موسی (ع) نیز مورد تعقیب دشمن قرار گرفت و قتلغ خان با شمار زیادی از سپاهیان خود به آنها هجوم برد. احمد بن موسی (علیهما السلام) شجاعانه در مقابل دشمن پایداری کرد و به دفاع از خود پرداخت. برخی از منابع می‌نویسند: احمد بن موسی (علیهما السلام) به تنهایی با لشکر انبوهی به نبرد پرداخت. دشمن چون دید از عهده او برنمی آید، شکافی در جایگاه استراحت وی ایجاد کرد و از پشت بر سرش شمشیر زد؛ سپس خانه را خراب کرد، و بدن او در زیر توده‌های خاک، در محلی که هم اکنون مرقد و بارگاه اوست، پنهان شد. پیدایش محل دفن احمد بن موسی (ع) در زمان اتابکان پیدایش محل دفن احمد بن موسی (ع) در زمان اتابکانپیدایش محل دفن احمد بن موسی (ع) در زمان اتابکانبیشترین و معتبرترین منابع متقدم و متاخر که به شرح حال و زندگانی احمد بن موسی (ع) پرداخته اند، آشکار شدن مدفن احمد بن موسی (علیهما السلام) را در عهد امیر مقرّب الدین مسعود بن بدر بین سال‌های (۶۵۸-۶۲۳) می‌دانند. شیراز نامه زرکوب شیرازی (تألیف به سال ۷۶۴ ه. ق) از قدیمی ترین ماخذهایی است که پیدایش قبر احمد بن موسی (علیهما السلام) را در عهد امیر امیر مقرّب الدین مسعود بن بدر ثبت کرده است، وی می‌نویسد: «قبر امامزاده معصوم، امیر احمد بن موسی (علیهما السلام) در میان شهر، قریب مسجد نو افتاده، امیر مقرّب الدین مسعود بن بدر که از خاصگان و مقربان اتابک بن ابوبکر سعد بن زنگی بن مودود بوده، عمارتی در خاطر داشت و در آن جایگاه قبری یافته اند، مکشوف گشته، شخص مبارک او همچنان در حال اعتدال، تغییر و تبدیل در وی تأثیر نکرده، خاتمی که در انگشت مبارکش بود، احتیاط فرمودند، منقّش بوده به نام احمد بن موسی، ائمه و افاضل و عقلا و اعیان شیراز جمع گشته اند و تحقیق کرده، صورت در حضرت اتابک معروض داشته اند. اتابک ابوبکر، مشهدی بر آن جا ساخته و عمارتی فرموده که به مرور زمان اشتهار یافته است و خلق شیراز بعد از آن که به کرات و صرّات در حالت فروماندگی و حیرت، التجا بدان جناب کرده اند و استمداد نموده اند و مقاصد و مطالب ایشان محصل آمده، بدین منوال آن مشهد مبارک اشتهار یافته». شخصیت و فضائل حضرت احمد بن موسی (ع) شخصیت و فضائل حضرت احمد بن موسی (ع)شخصیت و فضائل حضرت احمد بن موسی (ع)حضرت سید امیر احمد (علیه السلام) ملقب به شاهچراغ و سیدالسادات الاعاظم، فرزند بزرگوار امام موسی کاظم (علیه السلام) است. در فضیلت احمد بن موسی (علیهما السلام) سخن بسیار است. به طور کلی از آنچه نسب شناسان، علمای رجال، محدثان، محققان، مورخان، مؤلفان و نویسندگان در خصوص احمد بن موسی (علیهما السلام) و فضائل وی نوشته اند، بر می‌آید که او کریم، شجاع، فاضل، صالح، پرهیزگار، صاحب ثروت و منزلت، بزرگوار و با عزت بوده و نزد پدرش منزلتی خاص داشته است. شب‌ها تا صبح به عبادت مشغول بود، با قلم خود، قرآن بسیار نوشت و شخصی موثق و راوی احادیث زیادی از نیای خود بود. شیخ مفید در کتاب خود بنام «ارشاد» در شرح حال حضرتش می‌فرماید: «حضرت احمد بن موسی (علیهما السلام) جلیل القدر، کریم و پرهیزگار بود و حضرت موسی بن جعفر (علیهما السلام) او را دوست و مقدم می‌داشت و مزرعه خود که معروف بود به «بسیره»، به او بخشید و گویند حضرت احمد بن موسی رضی الله عنه هزار بنده خرید و در راه خدا آزاد نمود». هر ساله در دهه کرامت، روز بزرگداشت مقام حضرت شاهچراغ (ع) برگزار می‌شود. امروز ۱۶ خرداد نیز قرار است برنامه بزرگداشت شاهچراغ (ع) در شیراز سومین حرم اهل بیت (ع) برگزار شود. بعد از ظهر امروز مراسم کاروان‌های پیاده حضرت احمد ابن موسی (ع) از سه نقطه شیراز اجرا می‌شود و مردم استان فارس نیز در حرم مطهر گرد هم می آیند و مقام این حضرت را گرامی می‌دارند. مراسم شب بزرگداشت حضرت احمدبن موسی الکاظم (ع) مراسم شب بزرگداشت حضرت احمدبن موسی الکاظم (ع)مراسم شب بزرگداشت حضرت احمدبن موسی الکاظم (ع)دوشنبه ۱۶ خردادماه، در سالروز بزرگداشت این امامزاده واجب التکریم، ویژه برنامه‌های مختلفی با حضور زائران و مجاوران حرم مطهر تدارک دیده شده است. اجتماع بزرگ مردمی تجدید میثاق با امین ولایت با سخنرانی آیت الله حسینی بوشهری همراه با خطبه‌خوانی و مدیحه سرایی از ساعت ۱۰ صبح در شبستان امام خمینی (ره)، اجرای ویژه برنامه سمت خدا در حرم مطهر توسط نجم الدین شریعتی همراه با سخنرانی حجت الاسلام فرحزاد بعد از اقامه نماز ظهر و عصر، مراسم شام بزرگداشت با سخنرانی آیت الله حسینی بوشهری و مداحی سیدمحسن بنی فاطمی، مراسم نورافشانی، اجرای نقاره نوازی، برگزاری مراسم عقد پیوند آسمانی و افتتاح نمایشگاه عکس کرامت از جمله برنامه‌های تدارک دیده شده، برای این روز است.