پایکوبی دردانه خزر؛ خلیج گرگان رمق گرفت

دولت سیزدهم با اجرایی کردن گام نخست وعده خود برای نجات خلیج گرگان برای رفع مخاطرات زیست محیطی، زمینه رونق گردشگری و اقتصاد دریامحور برای تحقق توسعه متوازن در گلستان را فراهم کرد.

خبرگزاری فارس- استان گلستان: خلیج گرگان بزرگترین مخزن آب لب شور یا نسبتاً شیرین متصل به دریای خزر سال‌ها بوده که با مشکلات و چالش‌های متعددی روبرو است.

این پهنه آبی با مشکلاتی همچون عدم تخصیص حقابه رودخانه‌های منتهی به این زیستگاه آبی، ورود هزاران لیتر فاضلاب خانگی، پساب صنعتی و زه آب کشاورزی، نشست رسوبات و مسدود شدن کانال‌های آبرسان حائل بین خلیج گرگان و دریای خزر در منطقه چپاقلی، آراکانال (آشور) و خزینی و البته کاهش مشهود نزولات آسمانی، افزایش محسوس دما و رشد چند برابری میزان تبخیر دست به گریبان است؛ پارامترهایی که طی ۱۰ تا ۲۰ سال گذشته در سکوت و به مرور و خاموش جان خلیج را گرفتند.

* مرگ 90 هزار پرنده

وضعیت بغرنج خلیج گرگان از اواخر دهه ۸۰ توسط برخی سازمان‌های مردم نهاد حامی محیط زیست و طبیعت فریاد زده شد اما گوشی شنوایی نبود.

شرایط خلیج روز به روز حادتر شد و حوادثی تلخ از کشند جلبکی و مرگ آبزیان‌ تک‌ سلولی شناور، تلف شدن چند باره آبزیان به ویژه ماهیان کفال و از همه مهم‌تر مرگ و میر بیش از ۹۰ هزار انواع پرنده آبزی و کنار آبزی رخ داد که حال تب‌دار خلیج را فریاد می زند.

مرگ ده‌ها هزار پرنده از جمله فلامینگو، چنگر، پلیکان صحنه‌های غم انگیزی را در خلیج گرگان به وجود آورد، اتفاقی که در دو سال متوالی اتفاق افتاد، براساس اعلام دامپزشکی تغییر کیفیت آب و سم بوتولیسم تولید شده در خلیج گرگان، علت این اتفاقات بود.

در اوایل دهه ۹۰ مقوله نجات خلیج گرگان در دستور کار مدیران ارشد گلستان قرار گرفت و مشاورانی برای اجرای طرح مطالعات نجات بخشی خلیج گرگان انتخاب شدند و چند طرح برای نجات این اکوسیستم ارزشمند ترسیم و پیشنهاد شد.

نبود اعتبارات مکفی، ضرورت بازنگری در طرح‌های مطالعاتی احیای خلیج گرگان، احتمال آسیب رسیدن به اکوسیستم آبی خلیج گرگان و به طور کلی نبود عزم جدی سبب شد تا عملیات احیا و نجات خلیج فقط در بخش مکاتبات گرفتار بماند.

ضرورت اجرای نجات خلیج گرگان بارها از سوی نمایندگان وقت استان گلستان در مجلس شورای اسلامی و استانداران و نماینده ولی فقیه در استان از تریبون‌های عمومی و خصوصی طرح شد اما هیچ اتفاقی نیفتاد و حدود ۲۵ درصد پهنه آبی این اکوسیستم ارزشمند تبدیل به اراضی لم یزرع و بایر شد.

*دستور احیای خلیج گرگان

اسفند ماه سال ۱۴۰۰ رئیس دولت سیزدهم در سفر استانی راهی خلیج گرگان و جزیره آشوراده شد، وی پس از دقایقی و بعد از استماع نظر کارشناسان دستور صریح و شفاف آغاز عملیات لایروبی و نجات بخشی خلیج گرگان را صادر کرد.

چند روز بعد سازمان بنادر و دریانوردی با آغاز عملیات هیدروگرافی به روزرسانی نقشه‌های میدانی مقدمات اجرای یکی از بزرگترین پروژه زیست محیطی کشور را محقق کرد.

در ادامه با ترک تشریفات اداری و با ورود قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا عملیات رسوب‌برداری از کانال آشور آغاز شد تا حیات به خلیج گرگان برگردد.

دولت سیزدهم و جهادی بدون توجه به حواشی عزم جدی خود را برای اتمام این پروژه به نمایش گذاشت و پس از فراز و فرودهای متعدد ابتدای آذر امسال فاز نخست آبگیری خلیج گرگان از طریق کانال آشور اجرایی شد.

*افزایش کیفیت آب خلیج گرگان

مدیر بنادر و دریانوردی گلستان در خصوص اجرای عملیات رسوب برداری از کانال آشور به خبرنگاران گفت: در عملیات لایروبی کانال آبرسان خلیج، بالغ بر یک میلیون و ۴۲۰ هزار مترمکعب گل و لای برداشت شده است.

نورالله عباسی ادامه داد: پیش از اجرای عملیات علاج بخشی، شوری آب خلیج به ۴۸ میلی گرم در هزار بود که هفته پس از بازگشایی، شوری آب به ۲۷ میلی گرم در هزار رسید.

وی بیان کرد: حدود ۳۰ سانتی‌متر ارتفاع آب افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود تا یک ماه آینده شاهد هم سطح شدن تراز آب خلیج با دریا باشیم.

عباسی افزود: اجرای این طرح سبب شد تا زمینه ورود بیش از ۱۶۰ میلیون مترمکعب آب به خلیج گرگان هم فراهم می‌شود.

* نوبت به بازگشایی کانال چاپاقلی رسید

استاندار گلستان هم در آخرین اظهارات خود در خصوص احیا خلیج گرگان گفت: پروژه علاج بخشی خلیج گرگان در واقع اقدامی پیشگیرانه از شکل گیری کانون نمکی ۶۰ هزار هکتاری است که مانع از تهدید کشاورزی، منابع طبیعی، جنگل های هیرکانی و از همه مهم‌تر سلامت مردم گلستان، شرق مازندران، خراسان های شمالی و رضوی، سمنان و استان بالکان آباد جمهوری ترکمنستان می‌شود.

علی محمد زنگانه افزود: در سفر اول رئیس جمهور به استان خشک شدن خلیج گرگان به عنوان اَبَر چالش استان مطرح و با دستور ویژه ایشان، ۱۰ روز پس از سفر براساس مصوبه ستاد ملی تالاب ها اقدامات شانزده‌گانه مداخلاتی آغاز شد.

وی گفت: پس از بازگشایی کانال آشور نوبت به بازگشایی کانال چاپاقلی و در مداخله دوم به دنبال تغذیه مصنوعی و پمپاژ آب به داخل خلیج هستیم که همزمان با سفر دوم رئیس جمهور به استان که در ماه جاری انجام می شود، اجرایی می شود.

استاندار گلستان اضافه کرد: مداخله دیگر، لایروبی رودخانه‌های منتهی به خلیج بود که خوشبختانه در باران های سیل آسای اخیر مانع از جاری شدن سیلاب در شهرها و روستاهای اطراف شد.

زنگانه تاکید کرد: جاری شدن آب دریا به خلیج گرگان ضمن برقراری تبادل آب موجب افزایش آب خلیج از ۳۵ به ۷۰ سانتی متر و کاهش شوری آب  خلیج شده است.

وی عنوان کرد: البته در راستای بهبود کیفیت آب خلیج به عنوان اقدام مداخله ای دیگر به دنبال احیای حق آبه خلیج از قره سو و نکارود هستیم تا با ورود آب شیرین اکوسیستم منطقه بهبود یابد.

به گزارش خبرنگار فارس، خلیج گرگان با تحقق وعده دولت سیزدهم، احیا شده و شاهد رونق گردشگری و حضور صدها هزار پرنده زمستان گذران در آن هستیم، امیدواریم که با تزریق اعتبارات مکفی در سفر دوم، روند علاج بخشی این پهنه آبی کامل شود.

پایان پیام/83026