کبالت خالص تولید شده در اصفهان، محصولی استراتژیک و پرکاربرد

کبالت خالص تولید شده با فناوری بومی‌سازی شده و هیدرومتالورژی که هیچ نوع آلودگی زیست محیطی ندارد در مراسمی با حضور وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در یک شرکت دانش‌بنیان در اصفهان رونمایی شد.

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، تولیدات صنعتی جهانی در کشورهای در حال توسعه و نوظهور همچنان با سرعت بیشتری نسبت به کشورهای توسعه یافته صنعتی در حال افزایش است. این موضوع به همراه تقاضا برای فلزات و مواد معدنی در آینده ای کم کربن جهان، جایگاه رو‌ به رشدی برای تقاضای مواد معدنی ترسیم می‌کند که بر این اساس کبالت فلزی است که با رشد انرژی‌های پاک، کاربرد بیشتری پیدا خواهد کرد.

کبالت یک عنصر فرومغناطیس سخت، سفید نقره ای، براق و شکننده است. عضو گروه هشتم جدول تناوبی است. این عنصر از نظر شیمیایی فعال است و ترکیبات زیادی را تشکیل می دهد. کبالت در هوا پایدار است و تحت تأثیر آب قرار نمی گیرد، اما به آرامی توسط اسیدهای رقیق مورد حمله قرار می گیرد.

معادن کبالت از جمله منابع معدنی حیاتی هستند که در زمان‌‌‌‌‌‌های اخیر به‌‌‌‌‌‌خاطر اهمیت آنها در تولید باتری‌‌‌‌‌‌ها و فناوری‌های پیشرفته، موردتوجه و تقاضای بالایی قرارگرفته‌‌‌‌‌‌اند. کبالت یک عنصر پراستفاده و دارای خصوصیات خاص است که در صنایعی مانند خودروسازی، فناوری ارتباطات، انرژی خورشیدی، پزشکی و الکترونیک کاربرد دارد.

به علت رشد صنعت خودروسازی الکتریکی و افزایش استفاده از باتری‌‌‌‌‌‌های قابل‌‌‌‌‌‌شارژ، تقاضای بالایی برای کبالت به‌وجود آمده است؛ در واقع بیش از ۷۰‌درصد از تولید جهانی کبالت به ساخت باتری‌‌‌‌‌‌های لیتیوم - یون اختصاص داده می‌شود.

در حاشیه نشست رؤسای پارک‌های علم و فناوری با حضور وزیر علوم و معاون فناوری و نوآوری این وزارت علوم، تحقیقات و فناوری محصول و دستاورد یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان، یعنی کبالت خالص (خلوص ۹۹.۸ درصد) رونمایی شد.

مدیرعامل این شرکت دانش بنیان که موفق به تولید این محصول با فناوری روز دنیا شده، در همین خصوص اظهار کرد: این شرکت به طور تخصصی در زمینه بازیافت قطعات، ضایعات و پسماندهای صنایع فعال است که فلزات ارزشمندی در خود دارند.

وی ادامه داد: این ضایعات و قطعات فرسوده پیشتر یا در محیط زیست انباشت و یا با خروج از کشور، در کشورهای پیشرفته جهان بازیافت می‌شد. در نتیجه ارزش افزوده حاصل از این بازیافت به این کشورها می‌رسید.

به گفته وی با توجه به نیاز کشور به سالانه ۳۰۰ تن کبالت، این شرکت با فعالیت روی باتری‌های لیتیوم‌-یُن که در انواع لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها، صنایع الکترونیک و خودروهای برقی کاربرد دارد و همچنین صرف حدود ۵ سال زمان برای تحقیق و توسعه و کسب دانش فنی لازم، موفق شد فلز کبالت و نیکل را با فناوری بسیار پیشرفته قابل تجاری‌سازی استحصال کند.

این محقق اضافه کرد: سالانه حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ تن قطعات و تجهیزات فرسوده حاوی این نوع فلزات در اشکال مختلف تولید می‌شود که ارزش بازار ۲ میلیون دلاری دارد.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان تصریح کرد: در این نوع ضایعات، معمولاً مخلوطی از فلزات سنگین نظیر کبالت، لیتیوم، منگنز، نیکل، آهن، مس، آلومینیوم و کروم وجود دارد و برای اولین بار در کشور برای بازیافت این ضایعات از فرآیندهای هیدرومتالورژی استفاده کردیم که جزو فرآیندهای دما-محیطی محسوب می‌شود و هیچ نوع آلودگی زیست محیطی ایجاد نمی‌کند. 

وی افزود: از سوی دیگر این فرآیندها چرخه‌ای و برگشت‌پذیر است و هیچ پسماندی تولید نمی‌کند. این موضوع بدین معناست که در هر مرحله اگر پسماندی ایجاد شود این پسماند یا در مراحل دیگر مصرف می‌شود و یا خودش به عنوان یک محصول مستقل ارزشمند، قابل استفاده است.

وی ادامه داد: بر اساس فرآیند منحصر به فرد و خاص، فلزات کاملاً محلول در یکدیگر و به صورت خاص کبالت و نیکل، قابلیت جداسازی از یکدیگر پیدا می‌کند. باید توجه داشت که جداسازی فلزات محلول و انجام آن به ویژه در مقیاس اقتصادی بسیار دشوار است.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان اظهار کرد: جداسازی فلزات کاملاً محلول در هم معمولاً یا به صورت فرآیندهای شیمیایی یا فیزیکی قابل انجام است اما از آنجا که فلز کبالت و نیکل انحلال بسیار ایده آلی دارند نمی‌توان از روش‌های متداول برای جداسازی آن‌ها استفاده کرد بنابراین لازم است از روش‌های جایگزین بهره برد. یکی از این روش‌ها، استخراج حلالی و تبادل یونی است که در این شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گفته وی استفاده از این روش در فاز صنعتی نیازمند یک رآکتور خاصی است که طراحی و شبیه‌سازی آن در این شرکت دانش‌بنیان که در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان استقرار دارد، انجام شده است و خروجی این فرآیند محلول ۹۹.۸ درصد کبالت و محلول ۹۹.۸ درصد نیکل است.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان گفت: از آنجا که این فلز جزو فلزات تحریمی محسوب می‌شود، اولویت این شرکت تأمین نیاز داخلی است. این فناوری تنها در اختیار کشورهای صنعتی پیشرفته جهان نظیر آمریکا، چین، کره، آلمان، انگلیس و کانادا قرار دارد اما اکنون با دستاورد این شرکت دانش‌بنیان، ایران نیز به جمع این کشورها وارد شده است.

پایان پیام/۶۳۱۳۹/س