وقتی دانشجوی دکتری برای ادامه بقا باید "فتوسنتز" کند!

ایسنا/خوزستان بدون شک تعداد کمی از دانشجویان هستند که آن قدر علاقه و استعداد دارند که بتوانند از پس سختی‌ها و بالا پایین دوره دکتری بربیایند؛ جوانانی که با هزاران آرزو و امید برای یافتن جایگاه شغلی و اجتماعی بهتر وارد این دوره چند ساله می‌شوند به امید اینکه بتوانند مشکلی حل کنند و یا رتبه شغلی خوبی به دست بیاورند. طولانی بودن و پژوهش‌محور بودن دوره دکتری، عملا فرصتی برای اشتغال این دانشجویان باقی نمی‌گذارد و مشکلات مالی و حمایت نکردن صنایع از طرح‌های آن‌ها، از جمله اصلی‌ترین مشکلات دانشجویان دکتری است. نیما، دانشجوی سال ششم دکتری رشته مهندسی مکانیک در گفت‌گو با ایسنا، درباره نحوه پرداخت گرنت پژوهشی اظهار کرد: گرنت در اختیار استاد راهنما و برای انجام پروژه‌های ارتباط با صنعت و برای حل مشکلی داده می‌شود. در صورتی که دانشجوی دکتری، مقاله‌ای در این خصوص چاپ کند، براساس رتبه‌بندی مجله‌ای که مقاله در آن چاپ شده است، هزینه‌ای نیز به دانشجو اختصاص داده می‌شود که عمدتا مبلغ زیادی نیست. وی افزود دانشجویان دکتری در صورتی که منبع درآمدی نداشته باشند می‌توانند از تسهیلات صندوق رفاه دانشجویی استفاده کنند، البته در زمان پیش از کرونا و سال‌های اول حضور من، ماهانه حدود ۷۰۰ هزار تومان به صورت وام در اختیار دانشجو قرار می‌گرفت. وی ادامه داد: من در حوزه دینامیک کار کرده‌ام که در قالب حل یک مشکل از صنعت راه‌آهن است؛ علت مشکل در حوزه را شناسایی کردیم اما از آن استقبال نشد و پیگیر هم نشدم زیرا می‌دانستم به نتیجه نمی‌رسد. دوره دکتری، شاغل بودن را زیر سوال می‌برد دوره دکتری، شاغل بودن را زیر سوال می‌برداین دانشجو بیان کرد: یکی از قوانین نانوشته ما این است که دانشجو شاغل نباشد. ما به میزان ۴۰ ساعت در هفته موظف بودیم که در دانشگاه حضور داشته باشیم البته این میزان، بعد از شیوع کرونا و با اعمال محدودیت کمتر شده است. این شرایط، عملا شاغل بودن را زیر سوال می‌برد و در نتیجه، هزینه زندگی هم فشار می‌آورد و در این صورت تنها می‌توان کار پاره وقت انجام داد؛ در حالی که کسی که دوره دکتری می‌خواند سن کمی ندارد و خیلی‌ها ممکن است متاهل و بچه‌دار باشند. نیما افزود: با توجه به این شرایط، مشکلات مالی به دانشجویان دکتری فشار می‌آورد. گرنت پژوهشی کافی نیست گرنت پژوهشی کافی نیستمهران دانشجوی دکتری رشته مهندسی متالورژی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: با توجه به قیمت ارز و مخصوصا در رشته‌های آزمایشگاهی و عملی، گرنت پژوهشی کفاف انجام پروژه‌ها را نمی‌دهد. هزینه‌ها بالا رفته البته ممکن است این موضوع به رشته‌های مختلف نیز بستگی داشته باشد اما در رشته ما که مهندسی است به میزان افزایش قیمت ارز، هزینه کارهای پژوهشی نیز افزایش پیدا کرده است. وی ادامه داد: یک گرنت مستقیم و یک گرنت غیرمستقیم برای کارهای پژوهشی دانشگاه در نظر گرفته می‌شود. با وجود پیگیری مسئولین دانشگاه و اساتید راهنما اما در دو سه سال اخیر چالش‌ها در این خصوص بیشتر شده است. البته من از نظر مالی مشکلی نداشتم اما طبیعتا دانشجویان زیادی وجود دارند که از مناطق محروم می‌آیند و از نظر مالی نیز مشکل دارند. دانشجو که نمی‌تواند فوتوسنتز کند! دانشجو که نمی‌تواند فوتوسنتز کند!این دانشجوی دکتری گفت: یکی از چالش‌های جدی دانشجویان دکتری، اشتغال است و بحثی مطرح است که برای دانشجویان دکتری هزینه‌ای نه به عنوان گرنت پژوهشی بلکه به عنوان دستمزد مانند بقیه کشورها در نظر پرداخت شود. اگر اشتغال در دوره دکتری ممنوع است، دانشجو چگونه باید زندگی کند و خرج خود را در بیاورد؟ دانشجو که نمی‌تواند فوتوسنتز کند! صنایع و ارگان‌ها، در همکاری با دانشجویان دکتری "کم‌کاری" می‌کنند صنایع و ارگان‌ها، در همکاری با دانشجویان دکتری "کم‌کاری" می‌کننددکتر فواد بوعذار، محقق و عضو هیات علمی گروه شیمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: صنایع و ارگان‌ها، معمولا در همکاری با دانشجویان دکتری کم‌کاری می‌کنند. دغدغه اصلی این دانشجویان، استخدام و به کارگیری آن‌ها است زیرا انتظار دارند که بعد از پایان تحصیل در جایی مشغول به کار شوند اما در دوره‌ای که دانشجویان کارهای پژوهشی انجام می‌دهند، صنایع استقبال کمی از جذب دانشجو می‌کنند و یا وعده‌هایی می‌دهند که در نهایت محقق نمی‌شود. این روند، منجر به مهاجرت دانشجویان و دنبال کردن مسیرشان در خارج از کشور می‌شود. دکتر فواد بوعذار،وی ادامه داد: نبود نیاز و حس نکردن آن، برای ارسال درخواست‌ها و اعلام نیاز و بیان چالش‌های صنعت به دانشگاه‌ها و استفاده از نیروی متخصص از دیگر مشکلات است. این درخواست یا کم است یا بسیاری از صنایع به دنبال حل مشکلات خود از طریق دانشگاه‌ها نیستند. اعتبارات حمایتی کم است اعتبارات حمایتی کم استاین محقق خوزستانی افزود: با توجه به شرایط حاکم بر کشور، برای حمایت مالی پروژه‌های دکتری حمایت لازم وجود ندارد و اعتبارات در این حوزه کم است در صورتی که کارهای تحقیقاتی، هزینه‌بر هستند. برای انجام کار تحقیقاتی کیفی، به امکانات و حمایت مالی نیاز است. در حال حاضر با توجه به تحریم‌ها و بودجه دانشگاه‌ها، این اعتبارت کم هستند بنابراین پروژه‌های تحقیقاتی آن گونه که باید به نتیجه مطلوبی نمی‌رسند. عضو هیات علمی گروه شیمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر گفت: صنایع می‌توانند نقش خوبی بازی کنند و از پتانسیل دانشجویان دکتری استفاده کنند. ارتباط بین صنعت و دانشگاه حلقه‌ای مفقوده و یا ضعیف است و در نتیجه از این نیروی متخصص و جوان استفاده نمی‌شود. وی با اشاره به مهمترین چالش‌های دانشجویان دکتری، گفت: یکی از چالش‌ها مساله اشتغال آن‌ها و دیگری اعلام نکردن نیازهای پژوهشی صنایع و حمایت مالی کم و امکانات ضعیف است. ارتباط با صنعت و دانشگاه، حلقه مفقوده ارتباط با صنعت و دانشگاه، حلقه مفقودهبوعذار با اشاره به لزوم وجود مشوق برای دانشجویان بیان کرد: وقتی دانشجویی با یک صنعت در ارتباط باشد و پروژه‌ای در راستای رفع نیاز آن صنعت طراحی کند، با اشتیاق زیاد و هدف مشخص،  تمام انرژی خود را برای انجام کار می‌گذارد. دستاوردی که به دست می‌آید مهم است و در نهایت منجر به جذب دانشجو می‌شود و مسیر وی مشخص و هموار است که منجر به انجام پروژه‌های کیفی می‌شود. وی افزود: دانشجویان دکتری، متخصص هستند و وقتی با یک صنعت در ارتباط قرار می‌گیرند نه تنها می توانند کمک‌کننده باشند بلکه ممکن است باعث ایجاد اشتغال نیز شوند اما وقتی این حلقه، ضعیف یا مفقود باشد در نتیجه دانشجو به دنبال این است که پروژه خود را بگذراند و یا مهاجرت کند. وی گفت: اتصال حلقه مفقوده ارتباط با صنعت حتی می‌تواند باعث جلوگیری از خروج و مهاجرت نخبگان از کشور شود. عضو هیات علمی گروه شیمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر ادامه داد: با توجه به اینکه صنایع می‌توانند با نیروهای دارای مدارک کارشناسی و یاکمتر کار خود را پیش ببرند، دانشجویان تحصلات تکمیلی باید جذب مراکز تخصصی و تحقیقاتی شوند. دانشجویان دکتری نیز نیاز به جایگاه تخصصی و مناسب در صنایع دارند در نتیجه پذیرش دانشجوی دکتری باید براساس نیاز جامعه و صنعت صورت گیرد. نباید دانشجو را بدون برنامه و چشم‌انداز در دانشگاه پذیرفت نباید دانشجو را بدون برنامه و چشم‌انداز در دانشگاه پذیرفتوی با اشاره به لزوم برنامه‌ریزی برای جذب دانشجو خاطرنشان کرد: نباید دانشجویان را بدون برنامه و چشم‌انداز در دانشگاه‌ها پذیرفت زیرا در غیر این صورت باعث دلسردی و ناامیدی دانشجویان می‌شود. جذب دانشجوی تحصیلات تکمیلی باید مثل کشورهای دیگر مبتنی بر نیاز باشد. این محقق خوزستانی در پایان بیان کرد: برخی از دانشجیان امیدوارند که در دانشگاه‌ها جذب شوند، اما مگر یک دانشگاه می‌تواند چند عضو هیات علمی جذب کند آن هم با وجود ریزش تعداد دانشجویان در همه دانشگاه‌ها. انتهای پیام