هنرمند؛ آیینه‌ای در برابر رویداد‌های اجتماعی

موزه هنر‌های معاصر تهران میزبان نمایشگاهی پژوهش محور از هنر اعتراضی است که به اثرگذاری آن بر دگرگونی و تحولات هنر معاصر می‌پردازد. باشگاه خبرنگاران جوان - «آینه در آینه» عنوان جدیدترین نمایشگاه موزه هنرهای معاصر تهران است. نمایشگاهی پژوهش محور از هنر اعتراضی ایران که ۹۰ اثر نقاشی، عکس، پوستر و کالیگرافی از هنرمندانی چون ایوب امدادیان، هانیبال الخاص، نیلوفر قادری نژاد ، کاظم‌ چلیپا، حبیب‌الله صادقی، سیروس مقدم‌، پروانه اعتمادی، اردشیر محصص، بهمن محصص، علی اکبر صادقی، وحید تاج‌فر، مسعود سعدالدین، منوچهر صفرزاده، حسین خسروجردی و ایرج اسکندری در معرض تماشا قرار گرفته است. باشگاه خبرنگاران جوانباشگاه خبرنگاران جوانمعتقدی پژوهشگر و نمایشگاه گردان «آینه در آینه» درباره اهمیت این پژوهش اینگونه توضیح میدهد که از زمان مشروطه به بعد همواره جامعه ایرانی بستر رویداد‌های متفاوتی بوده است. البته در دهه چهل اجتماع به خود ثبات نسبی می‌گیرد، اما در پی آن دهه پنجاه خورشیدی جامعه ایران دچار دگرگونی و تحولاتی می‌شود که شدت حرکت این موج و فراگیری آن در سطح جامعه موجب می شود تا سوژه کار هنرمندان مهم و برجسته آن دوره قرار بگیرد. شیوه و تکنیکی که هنرمندان در آفرینش و خلق آثار خود به کار می‌گیرند بیشتر اکسپرسیونیستی و فیگوراتیو است. معتقدی تمایز و وجه مهم دیگر برگزاری این نمایشگاه را در این می داند که بسیاری از آثار به نمایش درآمده پس از چهار دهه برای نخستین بار در دید و دسترس علاقه مندان قرار می گیرد. از جمله آثاری از هانیبال الخاص که نقاشی‌های او از ویژگی‌های مهمی برخوردار است. از این رو آینه در آینه مکاشفه‌ای است از کنار هم قرار گرفتن آثار هنری متاثر از رویداد‌ها و حوادث که با چیدمان و پازل کردن این آثار می‌توان به حقیقت و درک مطلوبی از رویداد‌ها و حوادث جامعه رسید. محمدرضا مریدی استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر ضمن بازدید از نمایشگاه درباره پیوند و ارتباط هنر با دگرگونی و تحولات اجتماعی اینگونه توضیح می دهد که نمی‌توان به طور دقیق مشخص و تعیین کرد که هنر بر اجتماع اثر می‌گذارد یا که هنرمند موثر  از رویداد‌های جامعه دست به آفرینش و خلق اثر می‌زند. هر دوی آن‌ها در گفتمانی نزدیک با هم پیش می‌روند. مریدی تقسیم بندی آثار هنری به فراخور موضوع شان را نتیجه پژوهش‌هایی میداند که در سال‌های بعد از خلق اثر انجام گرفته است. مریدی این دیدگاه را که شماری از هنرمندان در دهه‌های پس از انقلاب دیگر همچون مشابه دوره‌های پیش از انقلاب آثاری را در مواجه با رویداد‌های جامعه نمی‌آفریند قضاوت نادرستی میداند چرا که هنرمند همچون هر فرد دیگری در درازای زمان دچار دگرگونی و تغییر اندیشه و افکار می‌شود. حتی ممکن است تغییر موضع فکری هم در هنرمند ایجاد نشده باشد. مهم طرح این مسأله است که آیا هنرمند امروز همچون نسل‌های گذشته در پیش از انقلاب نسبت به رویداد‌ها و حوادث جامعه کنشگر هست یا نه؟! سهراب هادی هنرمند پیشکسوت و از شاگردان فرامرز پیلارام هنرمند برجسته جریان هنر سقاخانه در ایران، هنر پیش از انقلاب را موضع گیری هنرمندان به عنوان پیش قراولانی که نخستین واکنش را به رویداد‌ها و حوادث اجتماعی نشان می‌دهند می داند. انتهای پیام/