نگاه‌های متنوع فعالان جنگ، امکانی بر ساخت قصه‌های متعدد است

تهران- ایرنا- کارگردان مجموعه مستند «راویان کهکشان» گفت: با نگاه هرکدام از افرادی که به شیوه‌های مختلف درگیر جنگ بودند، می‌توان قصه‌های مختلفی تعریف کرد، چراکه زاویه نگاه‌ها متفاوت است. علی فراهانی‌صدر کارگردان مجموعه مستند راویان کهکشان که این روزها مراحل پایانی پیش‌تولید را پشت سر می‌گذارد، در گفتگو با خبرنگار سینمایی ایرنا درباره آخرین وضعیت این پروژه اظهار کرد: راویان کهکشان به تهیه‌کنندگی مهدی مستوفی که محصول مرکز مستند و تلویزیونی سوره است، به زودی کلید می‌خورد و در 13 قسمت 25 دقیقه‌ای به تولید می‌رسد. علی فراهانی‌صدرراویان کهکشانراویان کهکشانوی با اشاره به اینکه این برنامه قصه زندگی افرادی را روایت می‌کند که نام آن‌ها کمتر شنیده شده است، تصریح کرد: این افراد در زمان هشت سال دفاع مقدس فرمانده و یا طراح عملیات‌های جنگی نبودند بلکه رزمندگان بی‌نام و نشانی هستند که به عنوان پرستار، تخریب‌چی و... فعالیت کردند. در حقیقت هدف ما در این مجموعه مستند این بوده است که این افراد را به مردم معرفی کنیم. کارگردان مجموعه مستند راویان کهکشان درباره موضوع این مجموعه مستند اظهار کرد: هر زمان در زندگی دچار مشکل می‌شویم و زندگی برایمان سخت می‌شود، بهتر است که به تاریخ رجوع کنیم تا بدین مساله پی ببریم که گذشتگان ما چه راهی را برای برطرف کردن مشکلات خود برگزیدند. ایده این برنامه نیز اینگونه شکل گرفت. در حقیقت ما به عنوان عوامل سازنده به این مساله فکر کردیم که مردم عادی در شرایط سخت جنگ چه کاری انجام دادند تا در جامعه موثر باشند. شاید بتوان گفت در این اوضاع سخت تحریم و... می‌توان از قصه‌های مردم در آن زمان وام گرفت. راویان کهکشانفراهانی‌صدر درباره فراخوان منتشر شده از سوی عوامل سازنده مبنی بر معرفی سوژه از سوی مردم مطرح کرد: تعدادی از علاقه‌مندان سوژه‌های خود را ارسال کردند که ما تنها یک سوژه را به دلیل حساسیت‌هایی که داشتیم، انتخاب کردیم. وی در ادامه با بیان اینکه مرحله تحقیق و پژوهش حدود دو ماه زمان برده است، عنوان کرد: ما با افرادی مانند نویسندگان رمان و آثار دفاع مقدسی که رزمندگان را می‌شناختند و سوژه‌هایی از این دست برای تاریخ شفاهی جمع‌آوری می‌کردند صحبت کردیم و به سیزده سوژه که جذابیت روایی داشت و امکان این بود که آن را در قالب یک برنامه 25 دقیقه‌ای به تصویر بکشیم، رسیدیم. کارگردان مجموعه مستند راویان کهکشان با اشاره به اینکه شاید بتوان گفت بزرگترین الگوی بشر داستان است، تصریح کرد: در قرآن‌کریم داستان‌های متعددی روایت شده است تا بتوانیم از آن در زندگیمان استفاده کنیم. پس اگر داستان را مبنای کار خود قرار دهیم، می‌توانیم قصه هم تعریف کنیم. سوژه‌ها در راویان کهکشان به جای آنکه از حال و هوای دورانی که تجربه کردند، برایمان بگویند قصه‌ای را تعریف می‌کنند که در آن کُنش قهرمانانه یا منفی داشتند که شنیدن این قصه‌ها به مخاطب کمک می‌کند. وی تاکید کرد: در حقیقت تفاوت راویان کهکشان با دیگر آثاری که با این موضوع ساخته شدند، این است که قصه تعریف می‌کند و مستندی ترکیبی است. همچنین این مجموعه مستند با دیگر برنامه‌ها تفاوت‌های فُرمی زیادی دارد که مخاطبان در هنگام پخش بیشتر بدان پی خواهند برد. کارگردان مجموعه مستند راویان کهکشان با بیان اینکه برای گرفتار نشدن در دام تکرار، قصه‌هایی انتخاب شدند که مخاطب بتواند با آن همذات‌پنداری کند، اظهار کرد: درون‌مایه‌هایی که این قصه‌ها دارند، روزانه در زندگی مردم تکرار می‌شود. در حقیقت ما اگر درباره ترس در انسان صحبت می‌کنیم باید به این مساله توجه کنیم کسی که در جنگ ‌ترسیده، چه کرده است؟ سعی کردیم چنین موضوعاتی را انتخاب کنیم که به لحاظ روایی برای مردم جذاب باشد. فراهانی‌صدر ادامه داد: از آنجاکه سوژه‌های این مجموعه مستند شناخته شده نیستند، تلاش کردیم ریتم کار را بالا ببریم و آن را از حالت برنامه‌های گفتگومحور معمولی خارج کنیم. از سوی دیگر برای فُرم «راویان کهکشان» از آرشیو استفاده کردیم و بازسازی‌هایی نیز انجام دادیم. وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه به تعداد خانواده‌های درگیر جنگ روایت‌ وجود دارد، توضیح داد: با نگاه هرکدام از افرادی که به شیوه‌های مختلف درگیر جنگ بودند، می‌توان قصه‌های مختلفی تعریف کرد چراکه زاویه نگاه‌ها متفاوت است. از سوی دیگر تاریخ در حال تکرار است همانگونه که همه کشورهای دنیا با کوچکترین بحران تا سال‌ها فیلم سینمایی می‌سازند، کتاب می‌نویسند و یا هر کار رسانه‌ای دیگری انجام می‌دهند، ما هم باید به این مساله بپردازیم. کارگردان مجموعه مستند «راویان کهکشان» در پایان خاطرنشان کرد: ممکن است در برخی موارد احساس کنیم که چون مسایل کلیشه‌ای شده است چرا باید به آن بپردازیم اما نباید فراموش کنیم که اگر سال 1380 روایت یکی از افراد درگیر جنگ را بشنویم و دوباره سال 1390 آن را بشنویم، دو نتیجه متفاوت از آن می‌گیریم چراکه نگاه ما طی 10 سال تغییر می‌کند. همچنین باید درباره هشت سال جنگ تحمیلی بسیار صحبت کرد تا نسل به نسل منتقل شود. در حال حاضر این پرسش مهم مطرح می‌شود که متولدین دهه 90 تا چه اندازه با جنگ آشنا هستند و رسانه ما در این زمینه چه کارهایی انجام داده است؟ اگر بخواهیم پاسخ منطقی به این قضیه بدهیم باید بگویم که در این زمینه به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم.