آیت الله دژکام: بر روی اخلاق و آداب قضا به صورت ویژه کار شود

نماینده ولی فقیه در فارس گفت: قضاوت جایگاه سختی است و بسیاری از اوقات قاضی درگیر مسائلی می شود که بر روی قضاوتش اثر می‌گذارد. انگیزه مالی، انگیزه آبرویی و خیلی موارد ممکن است دخیل باشد که حکم حق صادر نشود و قضات باید در این زمینه‌ها هوشیار باشند.

به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، آیت الله لطف الله دژکام در دیدار با اعضای شورای قضایی استان فارس که امروز به مناسبت هفته قوه قضائیه برپا شد ابتدا اظهار داشت: خداوند متعال در آیه 26 سوره مبارکه ص می فرماید "یَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاکَ خَلِیفَةً فِی الْأَرْضِ فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَیُضِلَّکَ عَنْ سَبِیلِ اللَّه"، ای داود، ما تو را در روی زمین مقام خلافت دادیم، پس میان خلق خدا به حق حکم کن و هرگز هوای نفس را پیروی نکن که تو را از راه خدا گمراه سازد.

نماینده ولی فقیه بیان کرد: متاسفانه یک فضایی در کشور ما هست که معمولا از کار خوب تقدیر و تشکر نمی‌شود و به نحوی این فضا باید اصلاح شود .یعنی جامعه مطلوب دینی یک جامعه‎‌ای نیست که هر فردی بیشتر انتقاد کند انگار آن موفق‌تر است بلکه باید نسبت به خدمت تشکر شود و از این حیث بنده تشکر می‌کنم از خدمات شایانی که دستگاه قضایی انجام می‌دهد، کارهای بزرگی شکل گرفته و در حال انجام است.

خدمات دولت الکترونیک قوه قضائیه ستودنی است

آیت الله دژکام افزود: در بحث خدمات الکترونیک در دادگستری سامانه‌ای که افتتاح شد انجام یک اقدام را از دویست روز به چهار دقیقه تقلیل داده و ببینید کارهایی از این سنخ چقدر اثرگذار است و مستمرا انجام می شود، طبیعتا بعضی از کارها دیر و زود دارد و طبیعت اقدام و اجرا هست اما الحمدالله حرکت به این سمت شکل گرفته و همه اقدامات جای تشکر دارد و همه جامعه باید حمایت کنند از اینکه این مسیر به خوبی طی شود.

وی با تاکید بر اینکه ابعاد مختلف کار را ما باید به سمت بهتر شدن ببریم گفت: یعنی ضمن اینکه از کارهای خوبی که انجام شده تشکر می‌کنیم طبیعتا دلمان می‌خواهد شرایط بهتر شود.

امام جمعه شیراز افزود: حالا اگر قضیه الکترونیک شدن خدمات انجام شود مقداری از وقت آزاد می شود و فراغ بالی از یک حیث ایجاد می‌شود اما باید برای عزیزانی که می‌خواهند پیگیری کار پرونده‌ها را انجام دهند فکری شود تا پرونده‌های در دست اقدام کمتر شود. مقداری با الکترونیک‌کردن‌، مقداری با قضازدایی کردن و سایر طرح‌ها و برنامه‌ها تا این اتفاق رخ دهد ولی یک جاهایی مجبوریم پرونده به محکمه بیاید اما تعداد پرونده باید به گونه‌ای باشد که قاضی با یک فراغ بال و آسایشی کار را انجام دهد و پرونده را به نتیجه برساند و تعداد زیاد مناسب نیست.

کاستی‌هایی که در تعداد قضات داریم جبران شود

وی افزود: بالاخره از نظر فضای محکمه یا محیط دادگستری کمبودهایی داریم یعنی از مکان و فضای اداری کمبود داریم تا تعداد قضاتی که باید متناسب با تعداد پرونده قاضی داشته باشیم و متوسط رسیدگی یک قاضی به صورت مطلوب که مدنظرمان هست باید به حدی برسانیم که واقعا جهات اخلاقی مورد نظرمان مراعات شود.

آیت الله دژکام خاطرنشان کرد: اگر می خواهیم آداب به خرج دهیم و به اقتضای آدابی که از نگاه جهانی از ما مطالبه می‌شود باید حجم کار را در حد استاندارد بیاوریم؛ امروزه دوره اطلاع رسانی‌است و این قضیه انعکاس پیدا می‌کند و هنوز در محکمه ذره ای تندی نشده در فضای مجازی پخش می شود و باید برای این موضوع فکری کنیم.

وی اضافه کرد: با اضافه شدن جمعیت ورودی پرونده‌ها بیشتر می‌شود و در برنامه توسعه گاهی محاسبه این موضوع را نکردیم و آینده‌پژوهی نمی‌کنیم و فقط برنامه‌ای ارائه می شود، این موارد را باید با محاسبه عالمانه‌تری حل کنیم و مسلما درست خواهد شد؛ بالاخره هوش ایرانی به همه چیز رسیده و مقام معظم رهبری فرمود هوشی که می‌تواند موشک نقطه‌زن تولید کند نمی‌تواند یک خودرو تولید کند؟ ولی ‌متاسفانه ‌گوشه‌هایی راه نیوفتاده است، برای تدبیر مجموعه قضایی مسلم می‌دانیم هوش و فراست ایرانی‌ها به حل مسئله خواهد انجامید.

از نظر زمان آنقدر از جامعه آرمانی و ایده آل عقب نیستیم

وی در پاسخ به این نکته که گاهی سوال پیش می آید که چه زمانی ‌می‌خواهد درست شود و تحولات اساسی اجتماعی چقدر طول ‌می کشد؟ گفت: این تمدن سازی است و اگر بنا هست تمدن ساخته شود و یک دولت براساس ارزش‌های اسلامی شکل بگیرد را از نگاه جامعه شناسی باید بررسی کنیم و به نظر می‌رسد از نگاه جامعه‌شناسان و عالمانه ما عقب نیستیم. اول انقلاب ما مشکل سلاح کلاشینکف و سیم‌خاردار داشتیم و باید وارد می کردیم و امروز موشک می‌سازیم؛ پس نسبت به تحولات مدیریتی، تحولات دستگاه قضایی و... کارهایی کرده ایم. باید بررسی کنیم که این ۴۴ سال‌مدت زیادی است؟ آیا از نظر علمی زمان زیادی برده یا هنوز فرصت داریم؟ بنده مطالعاتی که کردم از نظر زمان آنقدر عقب نیستیم و فرصت داریم و انشاالله با تلاش های شما عزیزان این حرکت هم به خوبی انجام می‌شود.

امام جمعه شیراز در توضیح آیه‌۲۶ سوره مبارکه ص  گفت: قضاوت منصب است،در نگاه ما منصب الهی است نه منصب اداری و حکومتی و حاکمیت باید از جانب خدا حق حاکمیت داشته باشد و قاضی حق قضاوت از جانب خدا داشته باشد. حضرت داوود قاضی بوده است. اگر قضاوت مقام خلافت الهی است و منصبی است که از آن طرف داده می شود دو نکته در این آیه اشاره شده است.

وی افزود: نکته اول این است که " فَاحْکُمْ بَیْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ"،  باید به حق حکومت کند و نیاز به علم دارد. واقعا با این اوضاع دنیا و تحول فناوری دانش روز افزون می خواهد و دانش ثابت به کار نمی آید پس یک فرصت دانش افزایی هم می خواهد برای اینکه بدانیم آنچه می گوییم واقعا حق است. نیاز به دانش افزایی باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد و فضای این کار را فراهم کنیم تا طرف بتواند آماده بررسی پرونده ها به صورتی باشد که می داند حق است و به حق حکم کند.این می داند را ما باید تقویت کنیم یعنی روزانه هم از نگاه فقهی و قانونی و هم از نگاه موضوع شناسی اطلاعات و آگاهی خود را به روز کنیم.

بر روی مسئله اخلاق و آداب قضا هم به صورت ویژه کار کنیم

نکته دوم فرموده "وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى"، اگر قاضی در این جایگاه قرار‌ گرفت و دانش لازم را داشت باید مراقب باشد فریب شیطان را نخورد. این جایگاه سختی است و بسیاری از اوقات قاضی درگیر مسائلی می شود که بر روی قضاوتش اثر میگذارد.انگیزه مالی، انگیزه آبرویی و خیلی موارد ممکن است دخیل باشد که حکم حق صادر نشود.

وی افزود: خدا به حضرت داوود فرمود مراقب باش تا هوا و هوس در کار نیاید، این توصیه خدا وقتی به یک پیغمبر است یعنی همه ما حساب کار خود را بکنیم. حضرت داوود علم داشت اما بررسی وظیفه قاضی است، به خلاف حق حکم نکرد اما موضوع را بررسی نکرد و خدا منصب را از او گرفت، از این حکایات باید درس بگیریم.هر وقت یک ترک اولی بشود یک تنبیه به دنبالش است چون منصب الهی است.این نکاتی است که مراعات کردن آن بسیار دشوار است.

وی تاکید کرد: خیلی فاصله است بین آنچیزی که مطلوب دینی است با آنچه در مقام اجرا و عمل است و هر جا نمی توانیم انشاالله خدا می بخشد اما استدعا دارم بر روی مسئله اخلاق و آداب قضا هم به صورت ویژه کار کنیم و سعی کنیم تا اجرایی و عملیاتی شود. البته یک حکم به حقی که عادلانه صادر می‌کنید برای آخرت شما ‌مفید است. قضاوت نقطه حساسی است، با اینکه از یک طرف باید بسیار احتیاط کنید از طرف دیگر کار این مدلی که مطمئنا از دست همه شما صادر می شود و حکم به حقی می دهید و شخصی به حق خودش می رسد بسیار ثواب دارد و انشاالله در این مسیر خدا کمک می دهد.  

پایان پیام/ ف