مسئولیت «انسان بودن»

ایسنا/اصفهان مبعث تنها یک روز و یا واقعه‌ای تاریخی محدود به زمان و مکان خاص نیست، بلکه تجلی رحمت الهی در قامت پیامبری برگزیده شده، برای مبعوث شدن انسان در پهنای زمان است. پیامبر(ص)؛ آن روح رحمانی، آن خورشید عالم‌تاب، آن احمد محمود، به انسان سرکوب شده، زنده به گور شده و به خواب رفته در زیر خروارها خاک شرک و جهالت، هویت و معنا بخشید و روح تازه‌ای در وجود او دمید و او را از صغارت به حیات، پویایی و آگاهی رساند؛ گویی که از نو آدمی و عالمی دیگر پدید آورد. او، بت‌پرستی و شرک را به خداپرستی و ایمان؛ جهالت را به عقلانیت؛ تبعیض را به عدالت؛ جنگ و عداوت را به صلح و دوستی؛ کینه‌توزی و انتقام‌جویی را به بخشش و گذشت؛ تحجر و جزم‌اندیشی را به نواندیشی و آزاداندیشی و بردگی را به آزادگی مبدل ساخت تا انسان به گوهره انسانیت وجود خویش واقف شود و بداند که تجلی مظهر خداوند و علت غایی خلقت جهان است. پیامبر(ص) بار سنگین مسئولیت و امانت نبوت را بر دوش کشید، تا انسان و انسانیت برانگیخته شود، او با اینکه در این راه، مرارت و سختی‌ها به جان خرید، اما سرافرازانه و متعهدانه به عهد امانت وفا کرد و رسالت‌اش را به انجام رساند، تا خاتم رسولان الهی باشد. اما اینک نوبت مسئولیت‌پذیری ماست که در امتداد بعثت نبوی، برانگیخته شویم و بار سنگین مسئولیت «انسان بودن» را بر دوش بکشیم و به عهد امانت وفا کنیم. اخلاقی بودن و اخلاقی زیستن ملهم از دین و عقلانیت، لازمه «انسان بودن» است. پیامبر(ص) که نمونه اعلای انسانی اخلاق‌مدار بود، هدف بعثت خود را، مکارم اخلاق می‌دانست. او رسالت تبلیغ و تبیین دین را بر مبنای قاعده اخلاق و عقلانیت به انجام رساند، و هیچ‌گاه در این راه، از مدار اخلاق و عقلانیت خارج نشد. ایشان برای ادای رسالت خویش، نه با اجبار و زور، بلکه چنان با مهربانی، رافت و زبان نرم، رسالت خود را پیش برد که ابتدا همه مجذوب شخصیت اخلاق‌مدارانه او می‌شدند و سپس به اسلام روی می‌آوردند. به حکم آیه «لَقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَة»، اندیشه و منش پیامبر(ص) سرمشق و میراثی گران‌بها و الگوی مسلمانی است؛ میراثی که ترسیم کننده مسئولیت انسان بودن است. اما امروز این میراث گران‌بها، بیش از هر زمان دیگری به فراموشی سپرده شده و باید اعتراف کنیم، که در حفظ میراث او، به عهد امانت وفا نکرده‌ایم، چرا که امروز در سایه‌سار منفعت‌طلبی‌ها، قدرت‌طلبی‌ها و دنیاطلبی‌های افراط‌گونه و قرائت‌های قشری‌گرایانه و ظاهربینانه از ساحت دین و دینداری، باز در ورطه جهالت‌ مدرن و خوی عصبیت‌های جزم‌اندیشانه و خودخواهانه گرفتار شده‌ایم و نه تنها از خویشتن خویش، بلکه از اخلاق نبوی و آیین مسلمانی دور مانده‌ایم و مسئولیت‌های انسان بودن را که همان اخلاقی زیستن، عقلانی زیستن و مومنانه زیستن است، از یاد برده‌ایم. یادداشت از: بهنام افشار انتهای پیام