دور تند تولیدات مشترک سینمای ایران با کشورهای دیگر

تهران- ایرنا- برخلاف آنچه انتظار می‌رود، قدمت تولیدات مشترک سینمای ایران با کشورهای دیگر، به سال ۱۳۱۵ بازمی‌گردد. در آن سال که سینمای ملی، رونق چندانی نداشت، دو پروژه لیلی و مجنون و چشم‌های سیاه به عنوان محصول مشترک سینمای ایران و بالیوود ساخته شدند. به گزارش خبرنگار سینمایی ایرنا، این جریان به صورت کجدار و مریز تا قبل از انقلاب ادامه پیدا کرد و طی آن آثاری ازجمله جدال با مهتاب محصول مشترک ایران و ایتالیا در سال ۴۲، مردی از تهران محصول مشترک ایران و لبنان در سال ۴۵، جیب‌بر خوشگله محصول مشترک ایران و ترکیه در سال ۴۸ و آتش جنوب به عنوان محصول مشترک سینمای ایران و فرانسه در سال ۵۵ به تولید رسید. در سال‌های ابتدایی انقلاب و تا حدودی در دهه ۷۰، تمامی تمرکز بر روی سینمای داخل معطوف شد و تولید مشترک چندانی صورت نگرفت. از دهه ۷۰، روند این تولید مشترک‌ها کم‌کم آغاز شد. در دهه ۸۰ روی غلطک افتاد و در دهه ۹۰ به اوج خود رسید. روند تولیدات مشترک هم‌اکنون به جایی رسیده که سالانه چندین فیلم به عنوان محصول مشترک سینمای ایران با کشورهای مختلفی جلوی دوربین رفته و آثار ایرانی موفق شده‌اند علاوه بر جذب سرمایه‌های خارجی، تجربه همکاری با عوامل خارجی را برای چندمین بار تکرار کنند. البته در موضوع تولید مشترک، یک اصل وجود دارد و آن اینکه صرف ساخته شدن یک فیلم در کشور دیگر، به عنوان محصول مشترک محسوب نمی‌شود و اصولا فیلمی تحت‌عنوان محصول مشترک به حساب می‌آید که علاوه بر حضور عوامل خارجی، سرمایه‌گذار یا تهیه‌کننده‌ای خارجی نیز داشته و زمینه نمایش آن فیلم در کشور دوم نیز فراهم شود. با این تبصره، بسیاری از فیلم‌هایی که داعیه تولید مشترک دارند، از این دایره خارج شده و صرفا به عنوان آثاری شناخته می‌شوند که با عواملی خارجی یا در لوکیشنی خارج از کشور جلوی دوربین رفته‌اند. در ادامه نگاهی خواهیم انداخت به فیلم‌هایی که تحت عنوان تولید مشترک در سینمای پس از انقلاب جلوی دوربین رفته‌اند. فصل پنجم فصل پنجمفصل پنجمفیلم رفیع پیتز، اولین همکاری مشترک پس از انقلاب سینمای ایران و فرانسه است که در سال ۷۵ جلوی دوربین رفت. فیلمی که بر اساس طرح اولیه بهرام بیضایی نوشته شد. تصویری از فیلم فصل پنجم تصویری از فیلم فصل پنجمتصویری از فیلم فصل پنجمگبه گبهگبهکمپانی تهیه‌کننده آثار کلود شابرول، کیشلوفسکی و آلن رنه در سال ۷۵، تولید فیلم مخملباف را به عهده گرفت. گبه در نهایت به عنوان محصول مشترک سینمای ایران و فرانسه شناخته شد. تصویری از فیلم گبه تصویری از فیلم گبهتصویری از فیلم گبهفرش باد فرش بادفرش بادساخته کمال تبریزی در سال ۸۱، جزو اولین آثار استانداردی بود که به مفهوم واقعی کلمه، یک اثر مشترک بود. کاری از سینمای ایران و ژاپن که طی آن هم سرمایه‌گذاری به صورت مشترک رقم خورده بود و هم دوربین، در بخش‌هایی از ایران و ژاپن تصویر گرفت. نمایی از فیلم کافه ترانزیت نمایی از فیلم کافه ترانزیتنمایی از فیلم کافه ترانزیتکافه ترانزیت کافه ترانزیتکافه ترانزیتفیلم کامبوزیا پرتوی به عنوان محصول مشترک سینمای اران و فرانسه، دو کمپانی فرانسوی، یک کمپانی مجارستانی و یک کمپانی از ترکیه را به عنوان سرمایه‌گذار در کنار خود دید. نیلوفر نیلوفرنیلوفرنیلوفر، نخستین فیلم بلند سابین ژمایل لبنانی است. در این فیلم که به عنوان محصول مشترک میان ایران و فرانسه ساخته شد، فرشته طائرپور و ژان برهات به عنوان تهیه‌کننده حضور دارند. تصویری از فیلم نیلوفر تصویری از فیلم نیلوفرتصویری از فیلم نیلوفرتولدی دیگر تولدی دیگرتولدی دیگرعباس رافعی در سال ۸۶، یکی از مهم‌ترین فیلم‌هایش را به عنوان نخستین محصول مشترک ایران و لبنان جلوی دوربین برد. برای این فیلم، شبکه الکوثر در مقام سرمایه‌گذار ظاهر شد. یک خانواده محترم یک خانواده محترمیک خانواده محترمنخستین ساخته بلند سینمایی مسعود بخشی در سال ۹۱ با یک تهیه‌کننده ایران و دو تهیه‌کننده فرانسوی جلوی دوربین رفت و با وجود تمام حاشیه‌هایی که به همراه داشت، هرگز اجازه نمایش در سینماهای کشور را پیدا نکرد. تصویری از فیلم یک خانواده محترم تصویری از فیلم یک خانواده محترمتصویری از فیلم یک خانواده محترمگذشته گذشتهگذشتهششمین ساخته اصغر فرهادی به عنوان محصول مشترک ایران، ایتالیا و فرانسه است. فیلمی که با حضور عوامل ایرانی و فرانسوی در پاریس جلوی دوربین رفت و از همان بدو تولید، سه پخش‌کننده ایرانی، فرانسوی و ایتالیایی آن مشخص بودند. رستاخیز رستاخیزرستاخیزشاید جالب باشد که رستاخیز، یک پروژه تولید مشترک محسوب می‌شود. به گفته درویش، این فیلم محصول  مشترک ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس به همراه کویت است. درویش حتی پا را از این حد فراتر نهاده و رستاخیز را در بعد فنی و عوامل نیز به عنوان یک پروژه تولید مشترک عنوان کرده است. تصویری از فیلم رستاخیز تصویری از فیلم رستاخیزتصویری از فیلم رستاخیزپریدن از ارتفاع کم پریدن از ارتفاع کمپریدن از ارتفاع کماولین فیلم بلند حامد رجبی، با تهیه‌کننده و سرمایه‌گذاری مشترک ایرانی و فرانسوی جلوی دوربین رفت و تمام سکانس‌های فیلم در داخل یک خانه فیلمبرداری شد. فروشنده فروشندهفروشندهفیلم فرهادی اگرچه در ایران جلوی دوربین رفت اما به مانند عوامل فنی آن، با سرمایه فرانسوی و البته قطری ساخته شد و درنهایت هم به‌عنوان تولید مشرک سینمای ایران و فرانسه معرفی شد. سلام بمبئی سلام بمبئیسلام بمبئیفیلم قربان محمدپور، برخلاف آنچه عنوان می‌شود، دومین تولید مشترک سینمای ایران و هند به حساب می‌آید. فیلمی که پس از همای سعادت در سال ۵۰، با حضور تهیه‌کننده و بازیگران ایرانی و هندی در سه زبان ایرانی، هندی و انگلیسی به تولید رسید و در سینماهای دو کشور به روی پرده رفت. تصویری از فیلم سلام بمبئی تصویری از فیلم سلام بمبئیتصویری از فیلم سلام بمبئیغلام غلامغلاممینا تبریزیان در سال ۹۵، غلام را در لندن جلوی دوربین برد. فیلم به تهیه‌کنندگی و سرمایه‌گذاری انگلیسی که معدودی از عوامل ایرانی در آن حضور داشتند. آرمان‌شهر آرمان‌شهرآرمان‌شهرفیلم حسین ناظر محصول مشترک سینمای ایران، افغانستان و اسکاتلند است که متاسفانه با یک اکران ضعیف، چندان دیده نشد. فیلم البته به عنوان نماینده سینمای افغانستان، به آکادمی هشتادوهشتمین دوره جوایز اسکار معرفی شد. رفتن رفتنرفتننخستین ساخته سینمایی نوید محمودی به عنوان تولید مشترک سینمای ایران و افغانستان است. رفتن به عنوان نماینده سینما افغانستان برای حضور در اسکار هشتادونهم معرفی شد. اولین تولد اولین تولداولین تولدفیلم علی عطشانی را می‌توان با اغماض، یک تولید مشترک میان سینمای ایران و هالیوود نام‌گذاری کنیم. تهیه‌کننده و کارگردان فیلم، عطشانی است و فیلم به جز بازیگران و استودیو توزیع‌کننده، از عوامل ایرانی استفاده کرده است. فیلم البته در آمریکا به روی پرده رفته و هنوز فرصت نمایش در ایران نیافته است. تصویری از فیلم درست شبیه پسرم تصویری از فیلم درست شبیه پسرمتصویری از فیلم درست شبیه پسرمدرست شبیه پسرم درست شبیه پسرمدرست شبیه پسرمنخستین فیلم بلند سینمایی کوستانزا کواتریگلیو، محصول مشترک ایتالیا، کرواسی، بلژیک و ایران است. حدود ۴۰درصد از این فیلم در ایران جلوی دوربین رفته است. عوامل فیلم نیز چهره‌هایی از این ۴ کشور هستند. لینا لینالینافیلم رامین رسولی، اگرچه در افغانستان جلوی دوربین رفت اما به عنوان محصول مشترک سینمای ایران، افغانستان و هلند محسوب می‌شود. لرد لردلردفیلم پرحاشیه محمد رسول‌اف، بدون طی کردن مراحل اداری و قانونی به عنوان محصول مشترک سینمای ایران و چک در ایران تولید شد و اگرچه اجازه نمایش در ایران پیدا نکند اما در چند جشنواره خارجی حضور یافت. نیروانا نیروانانیروانامرتضی آتش‌زمزم، با نیروانا، نخستین همکاری مشترک سینمای ایران و بنگلادش را رقم زد. فیلمی که قرار بود در دو کشور به صورت هم‌زمان به روی پرده برود اما کرونا تا به امروز مانع از این اتفاق شده است. تصویری از فیلم نیروانا تصویری از فیلم نیرواناتصویری از فیلم نیرواناما شما را دوست داریم خانم یایا ما شما را دوست داریم خانم یایاما شما را دوست داریم خانم یایافیلم عبدالرضا کاهانی محصول مشترک سینمای ایران و تایلند است که در هر دو کشور به روی پرده رفت و علاوه بر این دو زبان، به زبان فرانسوی نیز دوبله و در سینماهای این کشور نیز نمایش داده شد. زغال زغالزغالفیلم اسماعیل منصف اگرچه تماما به زبان آذری تولید شده و تمام سکانس‌هایش در ایران جلوی دوربین رفته است اما به عنوان محصول مشترک سینمای ایران و ترکیه شناخته می‌شود. یه‌وا یه‌وایه‌وافیلم آناهید آباد اگرچه با حضور عوامل عمدتا ایرانی در ارمنستان جلوی دوربین رفت اما به عنوان تولید مشترک دو کشور ایران و ارمنستان محسوب می‌شود. فیلم حتی به عنوان نامزد سینمای ارمنستان به آکادمی نودمین دوره جایزه اسکار معرفی شد. فیلم مست عشق فیلم مست عشقفیلم مست عشقمست عشق مست عشقمست عشقپروژه حسن فتحی با مشارکت سینمای ایران و ترکیه جلوی دوربین رفته و این روزها با تکمیل تصویربرداری و تدوین، آماده نمایش شده است. بوتاکس بوتاکسبوتاکسنخستین ساخته کاوه مظاهری، اگرچه به عنوان تولید مشترک سینمای ایران و کانادا مطرح است اما با حضور عوامل ایرانی ساخته شد و تنها سرمایه‌گذار و پخش‌کننده آن متعلق به کانادا بوده است. رقصنده رقصندهرقصندهجدیدترین ساخته بهمن گودرزی، محصول مشترک سینمای ایران، هنگ‌کنگ و ماکائو است که به دلیل کرونا، تولید آن یک‌بار متوقف شد. ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوان ترانه‌ای عاشقانه برایم بخوانترانه‌ای عاشقانه برایم بخوانفیلم مهرداد غفارزاده محصول مشترک ایران و ترکیه است. ۷۰ درصد فضای فیلم در ترکیه و مابقی در ایران می‌گذرد. فیلم در اسفندماه سال گذشته در سینماهای کشور به روی پرده رفت. تصویری از فیلم لایه‌های دروغ تصویری از فیلم لایه‌های دروغتصویری از فیلم لایه‌های دروغلایه‌های دروغ لایه‌های دروغلایه‌های دروغنخستین ساخته رامین سهراب، نخستین همکاری مشترک سینمای ایران و فنلاند است که علاوه بر تهیه‌کنندگان ایرانی و فنلاندی، سرمایه‌گذارانی نیز از این دو کشور به خود می‌بیند. فیلم حتی در شکل عوامل تولیدی نیز از چهره‌های دو کشور بهره برده است. بندر بند بندر بندبندر بندآخرین ساخته سینمایی منیژه حکمت محصول مشترک سینمای ایران و آلمان است که هم تهیه‎کننده آلمانی دارد و هم از ابتدا، یک توزیع‌کننده آلمانی داشته است. نمایی از فیلم مسخ نرگش نمایی از فیلم مسخ نرگشنمایی از فیلم مسخ نرگشمسخ نرگس مسخ نرگسمسخ نرگسیکی از آخرین تلاش‌های سینمای ایران در حوزه تولید مشترک، به مسخ نرگس مربوط می‌شود که قرار است به زودی در بوشهر جلوی دوربین برود. فیلم حامد علیزاده به عنوان تولید مشترک ایران و اسپانیا، با حضور بازیگرانی از این دو کشور و با تکیه بر المان‌های فرهنگی این دو ملت جلوی دوربین می‌رود. همچنین طی هفته‌های گذشته، توافقاتی جدی میان مقامات سیاسی و فرهنگی ایران با کشورهایی چون عمان، لبنان و لهستان برای تولید سینمایی مشترک به امضا رسید.