آزمون مهار دوگانه سیلاب و بحران ارتباطی در خراسان رضوی

مشهد- ایرنا- سیلاب شدید روزهای شنبه و یکشنبه هفته جاری شهرستان‌های شمالی خراسان رضوی را تحت تاثیر قرار داد اما همزمانی قطع شبکه ارتباطات همراه اول استان با آن به عنوان بحرانی مضاعف، بر روند امدادرسانی تاثیری منفی گذاشت. به گزارش ایرنا، این در حالی بود که از پنجشنبه گذشته اطلاع رسانی گسترده ای در خراسان رضوی بابت وقوع سیل در استان صورت گرفته و با صدور هشدار سیل، دستگاه های امدادرسان و خدماتی بویژه در شهرستانهای شمالی استان به حالت آماده‌باش درآمده بودند. روز شنبه اوج بارشها بود و شهرهای درگز و کلات بیشترین تاثیر را از بارش ها داشتند، صبح روز شنبه بود که گروه های خبری تبعات بارشهای تابستانی را پیگیری می‌کردند که با قطع ارتباطات تلفن همراه اول مواجه شدند. عدم دسترسی به فرمانداران، مدیران و رابطان دستگاه های امدادی و اعضای ستاد مدیریت بحران استانداری اوضاع را برای رسانه ها بسیار بغرنج کرد. در این شرایط تماس با خطوط ثابت مورد توجه اصحاب رسانه قرار گرفت اما در کمال ناباوری شماره های ثابت مراکزی چون فرمانداری های کلات و درگز یا قطع بودند و یا کسی پاسخگو نبود، در نهایت هم گاه یک کاربر کشیک در یک دستگاه امدادرسان بدون آشنایی با شرایط بحران، تلفن را پاسخ داده و قول ارتباطی می داد که هیچگاه برقرار نمی شد. بعد از ظهر شنبه بود که خبر و تصاویر واژگونی یک دستگاه ون در جاده مشهد- میامی بخش رضویه مشهد در سیل در فضای مجازی به چرخش درآمد و به قول معروف "وایرال" شد اما امکان ارتباط با مسوولان اورژانس به دلیل قطع تلفن همراه اول میسر نبود، فقط تماس های محدودی با خطوط ایرانسل برقرار می شد، که در نهایت از طریق تماس صوتی "واتس اپ" با یکی از کارکنان فرمانداری مشهد تماس با فرماندار برقرار شد که وی خبر تلخ فوت ۶ شهروند عراقی، راننده ایرانی ون و مفقود شدن سه تن دیگر از اتباع عراقی را اطلاع رسانی کرد. در نهایت با برقراری ارتباطات تلفن همراه اول در اواخر روز شنبه، مدیرکل مدیریت بحران استانداری به تشریح خسارات و تلفات سیل سهمگین در شمال خراسان رضوی پرداخت، اما آیا با این شبکه ارتباطی ناکارآمد، امکان هماهنگی میان سطوح بالایی و میانی دستگاه های امدادرسان ممکن بود؟ بحران ارتباطی خراسان رضوی؛ نقص فنی یا خرابکاری؟ بحران ارتباطی خراسان رضوی؛ نقص فنی یا خرابکاری؟اما مدیر مخابرات منطقه خراسان رضوی در خصوص چون و چرای قطعی شبکه تلفن همراه اول به ایرنا گفت: در شبکه زیرساختی نلفن همراه کار بهینه سازی شبکه اقدامی مستمر است که متاسفانه همان روز شنبه در هنگام بهینه سازی، یکی از تجهیزات مخابراتی قطع شد. حسن اروجی شنبه شب در گفتگو با ایرنا بدون اشاره به جزییات فنی اظهار داشت: تقریبا ۹۰ درصد مشکل تلفن همراه اول استان رفع شده و کار برای رفع نواقص در دیگر بخشها ادامه دارد. وی در حالی که مشکل را نوعی اختلال و نه قطعی سراسری در استان عنوان می کرد، تاکید نمود: مواردی مانند حمله سایبری و حوادث طبیعی چون سیل و صاعقه علت اصلی وقوع اختلال نبوده و صرفا مباحث فنی مطرح بوده است. این در حالی است که یک مسوول در استانداری خراسان رضوی که نخواست نامش فاش شود، با ابراز تردید در خصوص علت حادثه قطع شبکه تلفن همراه به خبرنگار ایرنا گفت: قطعا با مقصران این حادثه برخورد خواهد شد البته احتمال وجود دلایل دیگری برای این قطعی نیز در دست بررسی است. بی‌سیم و تلفن ماهواره ای کارگشای مسوولان بی‌سیم و تلفن ماهواره ای کارگشای مسوولانمدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی نیز با توجه به وقوع همزمان سیل و قطع شبکه تلفن همراه اول در استان به خبرنگار ایرنا گفت: این حادثه برای شبکه مخابراتی استان یک آزمون خوب بود، که پس از بروز واقعه طبیعی، استاندار بلافاصله قرارگاه عملیاتی ویژه ترتیب داد. محسن نجات افزود: البته با توجه به شبکه بی سیمی که در اختیار  نمایندگان دستگاه های بحران مدار و مدیران کل استان وجود دارد، فراخوان نمایندگان این دستگاه ها  از طریق شبکه بی سیم صورت گرفت که در کمتر از ۱۰ دقیقه این افراد به قرارگاه آمدند. مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی گفت: در کنار این شبکه ویژه، با استفاده از شبکه های داخلی بی سیم اورژانس، راهداری و پلیس می توان با بخشهای شهرستانی ارتباط برقرار کرد، در شهرستانها همین شبکه های بی سیم با کیفیت مناسب در دسترس هستند و از طرفی بی سیم مدیریت بحران قابلیت انتقال روی فرکانسهای دیگر دستگاه ها را دارا است. نجات افزود: البته تلفن های ماهواره ای نیز در شرایط اخیر به ما کمک شایانی کرد، علاوه بر استاندار، مدیرکل بحران و معاونان استاندار، مدیران کل نیز از این نوع سامانه ارتباطی استفاده می‌کنند و تلفن هایشان مدام شارژ می شود، همچنین هر فرمانداری نیز موبایل ماهواره ای دارد که آنها هم مدام شارژ شده و قابل استفاده هستند. وی در خصوص قطع شدن تلفن ثابت اطلاعات راه های استان از زیرمجموعه های راهداری نیز گفت: موضوع قطعی این سامانه اطلاع رسانی به مردم، پیگیری خواهد شد اما قرار است یک شماره سه رقمی مشترک برای همه دستگاه های امدادرسان در کشور تعریف شود، که با راه اندازی این شماره، مشکلات و ناهماهنگی ها تا حد زیادی برطرف می شود. چاره اندیشی جدی و عمیق چاره اندیشی جدی و عمیقمعاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی نیز دیروز - سه شنبه - با اشاره به حادثه قطع تلفن همراه در شورای پدافند غیرعامل استان گفت: چند روز قبل (شنبه) در جریان سیلاب، ارتباط شبکه تلفن همراه اول استان با قطع شبکه کابل نوری در مشهد مختل و ارتباط ما با فرمانداران قطع شد. سیدهادی طباطبایی افزود: حالا اگر این ارتباط موبایل به صورت کامل قطع شود چه جایگزینی به جای موبایل داریم؟ وی اضافه کرد: ما سامانه های جدید ارتباطی را به کار گرفته و سامانه های قدیمی را نیز جمع آوری کرده ایم و به فکر جایگزین آن در مواقع احتمالی بحرانی هم نبوده ایم. معاون سیاسی استاندار خراسان رضوی گفت: خوشبختانه در این حادثه ایرانسل فعال بود، لذا بلافاصله دستورالعمل صادر شد تا فرمانداران ارتباط ایرانسلی را با مشهد برقرار کنند و  از این پس نیز  فرمانداران مکلف هستند از هر دو خط تلفن همراه استفاده کنند، اما واقعیت این است که باید فکر جدی تر و عمیق تری کرد. هم زمانی سیل روز شنبه در شمال خراسان رضوی با نقص فنی یا خرابکاری در سامانه های ارتباطی، به قول مدیرکل مدیریت بحران خراسان رضوی، "آزمون خوبی" برای مدیریت بحران استان بود اما اگر رویداد طبیعی شدیدتری در استان روی می داد و یا زیرساختهای ارتباطی و حتی رسانه ای بیشتری با نقص فنی طولانی تر مواجه می شد، آیا باز هم می توانستیم بگوییم که این همزمانی بحران ها آزمونی برای دستگاه های امدادرسان بوده است؟