روایت بانک جهانی از اقتصاد ازبکستان در سال‌های 2023-2024
بر اساس گزارش بانک جهانی، رشد اقتصادی در اروپا و آسیای مرکزی در سال 2023 در مقایسه با 1.2 درصد در سال 2022 میلادی به 2.7 درصد افزایش یافته است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در تاشکند، بانک جهانی رشد اقتصادی ازبکستان در سال 2023 میلادی را 5.5 درصد پیش‌بینی و برآورد کرد در سال جاری میلادی رشد تولید ناخالص داخلی این کشور در همان سطح باقی بماند. به طور کلی، رشد اقتصادی در منطقه اروپا و آسیای مرکزی شتاب گرفته (2.7 درصد در مقابل 1.2 درصد در سال 2022) اما جنگ روسیه و اوکراین هنوز بر آن تأثیر دارد.
گفتنی است، در ابتدای سال گذشته میلادی بانک جهانی رشد اقتصاد ازبکستان را در سطح 4.9 درصد پیش بینی کرده بود. اما در ماه ژوئن این پیش بینی را به 5.1 درصد و در ماه اکتبر به 5.5 درصد بهبود بخشید.
*** وضعیت اقتصادی اروپا و آسیای مرکزی
بر اساس گزارش بانک جهانی، رشد اقتصادی در اروپا و آسیای مرکزی در سال 2023 میلادی در مقایسه با 1.2 درصد در سال 2022 میلادی به 2.7 درصد افزایش یافته است. این تسریع رشد ناشی از افزایش تقاضای داخلی (در نتیجه اقدامات حمایت مالی)، شرایط پایدار بازار کار و رشد اقتصاد روسیه و اوکراین بود.
با این حال، اگر این کشورها و ترکیه را کنار بگذاریم، در سال 2023 میلادی منطقه اروپا و آسیای مرکزی با کاهش قابل توجه رشد اقتصادی مواجه شد که بر اساس برآوردها در سطح 1.8 درصد قرار گرفته است. این کاهش رشد گسترده بود و بر 78 درصد از اقتصادهای منطقه تأثیر گذاشت.
تأثیر ضعیف تقاضای خارجی در منطقه یورو به ویژه در اروپای مرکزی، جایی که رشد 0.7 درصد کاهش یافته بود (پایین ترین سطح در میان مناطق فرعی) و همچنین در بالکان غربی مشهود بود.
رشد اقتصادی همچنین در قفقاز جنوبی نیز کاهش یافت، اما در آسیای مرکزی شتاب گرفت. جریان حواله ها در حمایت از تقاضا در ارمنستان، قرقیزستان و تاجیکستان نقش مهمی ایفا کرد.
در اروپای شرقی شاخص های رشد اقتصادی به مقادیر مثبت بازگشتند. بنابراین، در اوکراین نرخ رشد در سطح 4.8 درصد قرار گرفت. با وجود این روند مثبت، حجم تولید در اوکراین در سال 2023 میلادی در سطحی باقی ماند که 30 درصد کمتر از قبل از تنش با روسیه بود.
با کاهش فشار قیمت بر بخش انرژی و مواد غذایی، تورم اصلی در منطقه کاهش یافته اما در بیشتر کشورها بالاتر از هدف باقی مانده است.
بانک جهانی با اشاره به اینکه ترکیه و روسیه چرخه محکم‌تر سیاست‌های پولی را آغاز کرده‌اند، اعلام کرد در بحبوحه فعالیت‌های ضعیف اقتصادی و کاهش تورم، به نظر می‌رسد نرخ‌های بهره کلیدی در بسیاری از کشورها به حداکثر سطح خود رسیده است و برخی بانک‌های مرکزی را وادار به کاهش نرخ‌ها کردند.
*** پیش بینی
انتظار می رود در منطقه اروپا و آسیای مرکزی در سال 2024 میلادی رشد به 2.4 درصد کاهش یابد و در سال 2025 میلادی به 2.7 درصد برسد. عوامل اصلی آن نیز رشد مصرف بخش خصوصی است که با کاهش فشارهای تورمی و همچنین صادرات که با بهبود تدریجی اقتصادی در منطقه یورو تحریک می شود، حمایت می شود.
بانک جهانی تاکید دارد اما عدم قطعیت به دلیل وجود جنگ بین روسیه و اوکراین در تعیین چشم انداز منطقه نقش مهمی ایفا می کند. بدون در نظر گرفتن این دو کشور، در سال جاری میلادی پیش‌بینی می‌شود نرخ رشد منطقه به 3.1 درصد و در سال 2025 میلادی به 3.7 درصد افزایش یابد.
نمایندگان بانک جهانی اعلام کردند: انتظار می‌رود، آهنگ رشد در منطقه به دلیل تأثیرات مداوم همه‌گیری و جنگ روسیه و اوکراین همچنان پایین تر از هدف باقی بماند. انتظار می‌رود آهنگ رشد سطوح درآمد سرانه در منطقه اروپا و آسیای مرکزی، کند باقی بماند و سطح درآمد سرانه متوسط در سال 2025 میلادی تنها به 24 درصد از سطح اتحادیه اروپا برسد.
*** چالش‌ها
وجود برخی چالش‌ها در منطقه همچنان کاهش آهنگ‌های رشد را نشان می‌دهد. تحلیلگران خاطرنشان کردند تشدید درگیری در خاورمیانه می تواند منجر به افزایش قیمت انرژی، تشدید شرایط تامین مالی شود و تاثیر منفی بر سطح اعتماد داشته باشد.
در شرایطی با تورم بالاتر از حد انتظار، سیاست پولی ممکن است برای مدت طولانی‌تری باقی بماند. بهبود اقتصادی کمتر از حد انتظار در منطقه یورو، شریک تجاری اصلی منطقه، نیز می تواند تأثیر منفی بر فعالیت در منطقه داشته باشد.
بانک جهانی در پایان اعلام کرد علاوه بر این، کاهش شدیدتر آهنگ های رشد اقتصادی در چین یا کاهش شدیدتر از حد انتظار در حجم حواله‌های ارسالی از روسیه می‌تواند به عنوان عوامل خارجی نامطلوب برای کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی عمل کند.
پایان پیام/ح