تولید یک رقم هیبرید مرکبات مقاوم به بیماری جاروک لیموترش

محققان پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور موفق به تولید یک رقم هیبرید تجاری مقاوم به بیماری جاروک لیموترش از تلاقی کامکوات و لیموترش شدند. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، محققان پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور موفق به تولید یک رقم هیبرید تجاری مقاوم به بیماری جاروک لیموترش از تلاقی کامکوات و لیموترش شدند که با عنوان هیبرید «پرنیان» در مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کشور به ثبت رسیده است. خبرگزاری مهراین دستاورد در قالب بخشی از طرح دستیابی به دانش فنی و تولید ارقام متحمل و مقاوم به بیماری جاروک لیموترش حاصل شده که در سی و پنجمین دوره جشنواره بین المللی خوارزمی (اسفند ۱۴۰۰) در بخش پژوهش‌های کاربردی موفق به کسب رتبه سوم شده است. دکتر اسد اسدی آبکنار، دانشیار پژوهشکده بیوتکنولوژی جانوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در خصوص دستاورد اخیر خود در زمینه تولید هیبرید پرنیان گفت: تولید این هیبرید حاصل تحقیقات ۱۲ ساله است که از زمان مدیریت دکتر خیام نکویی در پژوهشگاه، در قالب برنامه جامع مدیریت بیماری جاروک لیمو ترش آغاز شد. در آن زمان چند پروژه به‌نژادی مرکبات در قالب آن برنامه ارائه دادیم که هدف آن تولید هیبریدهای شبه لیمو مقاوم به بیماری جاروک لیموترش بود که با موفقیت حاصل شد. وی خاطرنشان کرد: اجرای فاز دوم این برنامه چند سال پیش به مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی (پژوهشکده مرکبات و میوه‌های نیمه گرمسیری) محول شد که بر اساس تجارب فاز اول در قالب دو زیر پروژه مصوب در این مرحله هم مشارکت داشتیم که به معرفی و ثبت رقم هیبرید تجاری پرنیان منجر شد. اسدی آبکنار تصریح کرد: این هیبرید که حاصل تلاقی لیموترش با کامکوات (به عنوان والد مادر) است دارای میوه‌ای گرد و پرآب با پوست نازک است که دارای ویتامین سی فراوان و ترشی ای در حد لیموترش است. این هیبرید که نسبت به بیماری جاروک لیموترش مقاوم است از ماندگاری زیادی روی درخت برخوردار است. وی در خصوص اهمیت مقاومت این هیبرید نسبت به بیماری جاروک لیموترش گفت: گسترش بیماری جاروک لیموترش در باغ‌های لیموی مناطق جنوبی کشور، کاهش شدیدی را در محصول درختان آلوده باعث شده و ضمن ایجاد خشکیدگیهای وسیع سرشاخه ای موجب از بین رفتن تعداد زیادی از درختان مرکبات شده است. عامل بیماری جاروک لیموترش باکتری محدود به آوند آبکش با نام علمی (Pat (aurantifolia Phytoplasma Candidatus است که توسط زنجرک phycitis Hishimonus منتقل می‌شود. دکتر اسدی آبکنار که دارای مدرک دکتری در رشته باغبانی با تخصص به‌نژادی درختان میوه از دانشگاه کاگوشیمای ژاپن است، تحقیقاتی از جمله ارزیابی تحمل هیبریدهای F۱ حاصل از تلاقی بین لیموترش با نارنگی کلمانتین و کامکوات ناگامی نسبت به بیماری جاروی جادوگر لیمو ترش، ارزیابی تحمل پاره‌ای از مرکبات اسیدی تک جنین نسبت به بیماری جاروی جادوگر لیمو ترش، ارزیابی تحمل نتایج حاصل از تلاقی‌های بین لیمو ترش و تعدادی از مرکبات نسبت به بیماری جاروک لیموترش، انتخاب از توده نهال‌های بذری با منشأ گرده افشانی آزاد در پاره‌ای از مرکبات اسیدی برای مقاومت به جاروک لیمو ترش و مطالعه تنوع ژنتیکی گونه‌های تمشک در شمال کشور با استفاده از مارکرهای مولکولی که به ثبت ارقام جدید مرکبات در قالب برنامه جامع مدیریت بیماری جاروک لیمو ترش منجر شده را انجام داده است.