کارشناس رسانه: مخاطبان عصیانگر فصل‌الخطاب رسانه‌های بیگانه هستند
کارشناسان امواج شبهه معتقدند: رسانه قابلیت کنترل افکار عمومی در جامعه را دارد، در این میان رسانه‌های بیگانه با عبور از 5 مرحله طلایی قدرت انتخابگری در مخاطبان را تحت تأثیر قرار داده و با عاصی کردن مخاطب میزان تسلط خود بر جامعه هدف را افزایش می‌دهند، مخاطب عصیانگر فصل‌الخطاب رسانه‌های بیگانه برای تأثیرگذاری بر انتخاب سایر افکار عمومی است.
فارس‌پلاس؛ دیگر رسانه‌ها - برنامه امواج شبهه در گفت‌وگو با دکتر علیرضا داودی(کارشناس و تحلیل گر ارشد رسانه) و دکتر‌سینا قربانی(کارشناس و تحلیلگر ارشد مطالعات رسانه) به بررسی پارامترهای انتخابگری مخاطبان در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی از منظر رسانه‌های بیگانه و تاثیرگذاری آنها بر این پارامترها پرداخت.
تکنیک رسانه‌های بیگانه برای دستکاری پارامترهای انتخابگری مخاطبان
محمود شهیدی-کارشناس مجری: در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی هستیم، رسانه‌های بیگانه چگونه پارامترهای انتخابگری مخاطبان را دستکاری می‌کنند؟
علیرضا داودی، کارشناس و تحلیلگر ارشد رسانه در پاسخ به این سؤال گفت: به 3 مسئله باید توجه کرد. مسئله اول؛ رسانه‌های بیگانه در طول دوران فعالیت خود نسبت به یک موضوع هیچ گاه اجازه درک و دریافت صفر تا صد رویداد را به مخاطب نمی‌دهند. بنابراین؛ اولین پارامتری که بر انتخابگری مخاطب در زاویه نگاه قرائتی یا روایتی موثر است این است که هیچ گاه رسانه بیگانه هیچ موضوعی را به انتها نرسانده که از دو مسئله ناشی می‌شود. اول؛ فرآیند رسانه های بیگانه این است که موضوعات خود را مرتبا در اوج، به موضوع متناظر یا مناظر تبدیل کنند. دوم؛ اساسا برخورد انتهای باز با موضوعات باعث می‌شود تا آنها بتوانند یک پَن 365روزه به تعبیر خود یا 360درجه‌ای به تعبیر رسانه‌ای ایجاد کنند. بنابراین؛ اولین مسئله در حوزه انتخابگری مخاطب نسبت به هر گزاره‌ای این است که رسانه‌های بیگانه اجازه نمی‌دهند مخاطب راجع به یک موضوع به نتیجه برسد.
وی ادامه داد: مسئله دوم این است که رسانه‌های بیگانه همیشه مانند نقاط بریل رفتار می‌کنند. از نظر رسانه‌های بیگانه در یک بازه زمانی xتا y برخی از موضوعات خط و برخی دیگر نقطه گذاری را در ذهن مخاطب تشکیل می‌دهند. اگر قرار است به مسئله‌ای تحت عنوان اقتصاد در کنار سیاست خارجی پرداخته شود باید بررسی شود که در این برهه‌ی زمانی اقتصاد خطی یا نقطه‌ای است. بنابراین؛ دومین مسئله‌ای که رسانه‌های بیگانه برای کمک کردن به ذهن مخاطب به زعم خود، برای رسیدن به فضای انتخابگری اهم و فی الاهم کردن نقطه خطی موضوعات است که در اینجا می‌بایست دو مسئله را مدنظر داشت. یک. ترکیب بندی شبکه بندی موضوعات است. وقتی به اقتصاد پرداخته می شود، باید بدانیم که رسانه‌های بیگانه هیچ گاه اقتصاد را با فرهنگ رقم نمی‌زنند بلکه آن را کنار سیاست یا امنیت قرار می‌دهند.
این کارشناس افزود: اگر به سراغ اجتماع می‌روند، آن را با امنیت و سیاست رقم می‌زنند. در واقع نقطه تراکنش این رسانه‌ها در چگونگی ترکیب‌بندی موضوعی شبکه‌ای بسیار مهم است. اگر شبکه بی‌بی‌سی باشد، معمولا بار سیاسی، اجتماعی، امنیتی افزایش پیدا می‌کند و اگر شبکه من و تو باشد، عمدتا اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است. اگر صدای آمریکا باشد، امنیتی، سیاسی و اقتصادی است. دو. به هیچ وجه دیده نمی‌شود که بی‌بی‌سی مخاطبین خود را در این بخش با مخاطبین شبکه اینترنشنال ترکیب کند. در حالیکه ما فکر می‌کنیم مخاطب آنها عموم هستند. در حالیکه اینطور نیست، تقسیم‌بندی و طبقه‌بندی موضوعی و مخاطب در نزد رسانه‌های بیگانه جزو یکی از مهمترین اصولی است که در حوزه انتخابگری می‌پردازند.
دو قید منتقد و معترض در عرصه انتخاب گری
وی درباره مسئله سوم "حوزه انتخابگری" توضیح داد: جنس انتخاب گری در نزد رسانه‌های بیگانه برای مخاطب باید دو قید منتقد و معترض را داشته باشد. محال ممکن است که رسانه‌های بیگانه مخاطبی را وارد عرصه انتخابگری کنند که خارج از ساحت نقد و انتقاد باشد. هر دو آن منجر به اعتراضی می شود که جنس انتخاب باید منبعث از اعتراض ناشی از نقد نشات گرفته از تعرض به منافع و مفاهیم صورت بگیرد. این کارکرد اصلی عرصه و ساحت رسانه های بیگانه در وارد کردن مخاطب به این حوزه است.
مخاطب عصیانگر فصل الخطاب رسانه‌های بیگانه
محمود شهیدی-کارشناس مجری: رویکرد کنونی رسانه های بیگانه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
داودی بیان کرد: پنج نقطه در رسانه‌های بیگانه با هدف خطای دید به صورت پلکانی چیده می‌شوند. اولین اقدام؛ ایجاد مرحله دید مرکب است. دو طیف این رسانه ها از جمله بی بی سی فارسی و رادیو فردا موید این داستان هستند. در دید مرکب اولین اتفاقی که برای مخاطب می افتد، خطای دید و شناخت نسبت به صحت موضوع است. دید مرکب همواره خاموش است و به هیچ عنوان به مرحله ظهور یا بروز نمی رسد بلکه صرفا رسوب است. بنابراین؛ اولین اقدام آماده سازی این مرحله برای شروع است. متاسفانه در مرحله رسوب، بیش از 70درصد موضوعات مترتب بر فکت های داخلی است. دومین اقدام؛ شتاب دهنده های مسطح است که اساسا بواسطه‌ی ضربه ایجاد می شود. فرد فکر می کند که علی الظاهر همه چیزآسان است اما مجبور می شود تا سخت ترین انتخاب را داشته باشد. شتاب دهنده به معنای بهانه ای برای باز کردن سایر موضوعات است که اساسا اکنون الویت جامعه یا مخاطب نیست اما تبدیل به گفتار غالب می شود. اقدام سوم؛ بازتعریف مفاهیمی است که قرار است تا مکمل شتاب دهنده‌ها باشند.
وی ادامه داد: این بازتعریف ها بسیار خطرناک هستند. به طور مثال بازتعریف از فرهنگ انتخابات، نوع اعتراض، فرم نقد. در باز تعریف نوع اعتراض فرد را به شرکت کردن اما با رای سفید تشویق می کنند. با این روش میزان مشارکت افزایش می یابد اما میزان آراء گرفته شده مثبت دچار اختلال می شود. بنابراین؛ رسانه های بیگانه از اکنون سوژه 12اسفند به بعد خود را با تغییر معانی تدارک می بینند. در مرحله چهارم؛ به مخاطب گزینی می پردازد. لزوما در تمامی این مراحل مخاطب با رسانه های بیگانه همراهی نمی کند. اما در این مرحله به دلیل تغییر معنا و مفاهیم برای مخاطب جذابیت ایجاد می شود. این مخاطبین دارای 11طیف هستند که مهمترین طیف آن طیف هیجانی است.
داودی تصریح کرد: رسانه های بیگانه با استناد به آن تعداد از مخاطب به بازنشر مجدد می‌پردازد و آن را پرتعداد جلوه می دهد و مرحله نهایی تلف کردن مخاطب است. مخاطب کشته شده در فضای رسانه مخاطب کشته شده فیزیکی نیست بلکه روانی و فکری است. این مخاطب غیرقابل کنترل و عاصی شده است. از اینجا به بعد مخاطب انتخاب گر نیست بلکه تمام انتخاب‌گری‌ها را تحت تاثیر خود قرار می دهد و از اینجا به بعد شاهد آن هستیم که رسانه های بیگانه وارد عرصه جدیدی می شوند که سوخت مرکزی آن افراد داخل کشور هستند. مخاطب عصیان گر فصل الخطاب رسانه های بیگانه برای تاثیرگذاری بر انتخاب سایر افکار عمومی است.
حرکت سیاست خطی رسانه‌های بیگانه به سمت انتخابات
سینا قربانی کارشناس و تحلیلگر ارشد مطالعات رسانه در ادامه این گفت و گو خاطرنشان شد: برای همه روشن است که رسانه در شکل دهی جریان فرهنگی یک جامعه تاثیرگذاری مستقیم داریم. بنابراین؛ داشتن یک اثرگذاری در حوزه پارامترهای انتخاب به20روز قبل از انتخابات برنمی گردد. بلکه به سیاست های خطی و نقطه ای رسانه های بیگانه برمی گردد که در بزنگاه های مختلف تبدیل به سیاست‌گذاری های نقطه‌ای شده و به گسترش سطح تهاجمات خود در آن نقاط می‌پردازند که نمونه این سیاست خطی را می‌توان در جریان ناآرامی‌های پاییز سال 1401 شاهد باشیم و اکنون این سیاست خطی به سمت انتخابات حرکت کرده است.
تمرکز رسانه های بیگانه بر افغان هراسی در داخل کشور
وی در حال حاضر دو موضوع را به عنوان سیاست نقطه‌ای رسانه‌های بیگانه دانست و توضیح داد: براساس داده های موجود و آشکار می توان به این نتیجه دست پیدا کنیم که از بعد از حادثه تروریستی کرمان، دو تمرکز جدی از سوی رسانه های بیگانه دیده می شود. تمرکز اول؛ افغان هراسی در داخل کشور است که رویکرد امنیتی انتظامی دارد و فرهنگ نیز به آن وارد می شود. بعد از حادثه تروریستی کرمان خبر جعلی مبنی بر اینکه یک جوان افغانی عامل ترور بوده، در فضای مجازی ترند شد که به یکباره خشم کاربران ایرانی نسبت به تبعه های افغان گسترش یافت. در حالیکه فردی که عکس او انتشار یافت یک پاکستانی بود که در سال 1395 در افغانستان به اتهام اقدام علیه امنیت داخلی افغانستان بازداشت شده بود. این رویکرد رسانه های بیگانه با هدف گسترش ناامنی در جامعه است و طبیعی است که وقتی افکار عمومی یک جامعه خدشه دار شود، مشارکت او در سیاست‌های کلان حکومت کاهش می‌یابد.
تشویق رسانه‌های بیگانه به دادن رای سفید به نشانه اعتراض
قربانی همچنین گفت: دومین مسئله ای که اکنون رسانه های بیگانه بسیار برآن تمرکز کرده اند، کنش گری تبلیغی به نام آراء باطله و تشویق رسانه های بیگانه به دادن رای سفید به نشانه اعتراض است. علاوه بر این رسانه های بیگانه تمام تلاش خود را برای ناامیدسازی مردم ایران می کنند و تمام اخبار مربوط به پیشرفت ایران را انکار و نادیده می گیرند.
مسؤولان کشور نیازمند سواد اطلاعاتی هستند
وی با اشاره به اینکه تقریبا حدود 80درصد محتوایی که در رسانه های بیگانه انتشار می یابد برگرفته از جمع آوری آشکار است، گفت: رسانه های بیگانه گفته های مسئولین کشور در سطوح مختلف را به طور آشکار از رسانه های داخلی جمع آوری کرده و پس از تحلیل به نشر آنها می پردازند.
قربانی با تاکید بر اینکه با پدیده ای به نام وارونگی افکار عمومی روبه رو هستیم، عنوان کرد: بیش از اینکه مردم جامعه ما به سواد اطلاعاتی نیاز داشته باشند مسئولین نیازمند آن هستند.
گفتنی است؛ برنامه«امواج‌شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می‌شود.
پایان پیام/ت