تعارض منافع، بلای جان نخبگان/بلایی که «غذا و دارو» به سر یک شرکت دانش‌بنیان آورد

محیط بیمارستانی مملو از باکتری‌های خطرناک هستند که نسبت به ضدعفونی کننده‌های موجود کاملا مقاومت دارند در همین راستا تیمی از جوانان نخبه کشور توانستند با استفاده ازفناوری‌های جدید به مواد ضدعفونی کننده بیمارستانی با مقاومت بالا و تاثیر گذاری زیاد دست یابند. سرویس علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛ محیط بیمارستانی مملو از باکتری‌های خطرناک هستند که نسبت به ضدعفونی کننده‌های مضر موجود کاملا مقاومت دارند. سردسته باکتری‌ها و عفونت‌های بیمارستانی باکتری «سودوموناس» است که طبق گزارش وزارت بهداشت در سال۸۸  با این  نوع باکتری  ۶۰ هزار نفر کشته شدند. در حال حاضر در اتاق‌های عمل از فرمالین، شوینده‌ها و ضدعفونی کننده‌های بیمارستانی و همچنین اشعه یو-وی برای ضدعفونی استفاده می‌کنند؛ اما این محصولات در عین حال که برای محیط زیست مضر هستند، روی سطوح ماندگاری ندارند و عفونت ها را کاملا از بین نمی‌برند. سرویس علم و پیشرفت خبرگزاری فارس؛تیمی از جوانان نخبه کشور توانستند با استفاده ازفناوری‌های جدید به مواد ضدعفونی کننده بیمارستانی با مقاومت بالا و تاثیر گذاری زیاد دست یابند. اما در مسیر تولید انبوه محصول با موانع و مشکلات زیادی از سمت معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت و درمان مواجه شدند. برای آشنایی بیشتر با این محصول ساخته شده و مشکلاتی که سر راه این تیم دانش‌بنیان قرار گرفت با «آرش صادقیان» یکی از اعضای تیم گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید. «آرش صادقیان» یفارس: لطفا محصول خود را معرفی کنید. فارس: لطفا محصول خود را معرفی کنید.فارس: لطفا محصول خود را معرفی کنید.*تولید ماده ضدعفونی کننده با قدرت ماندگاری بالا روی سطوح *تولید ماده ضدعفونی کننده با قدرت ماندگاری بالا روی سطوح*تولید ماده ضدعفونی کننده با قدرت ماندگاری بالا روی سطوحصادقیان: تیم ما شامل تعدادی از فارغ التحصیلان و نخبگان نانو و متالورژی در دانشگاه شریف فعالیت خود را آغاز کرد و من  در حوزه توسعه و راه اندازی کسب و کار  به  تیم اضافه شدم. پس از گذشت چند ماه از شروع کار تصمیم گرفتیم به موضوع رفع عفونت‌های بیمارستانی که یکی از نگرانی ها و دغدغه اصلی گروه بود، بپردازیم. در نهایت به همت دانش و پشتکار اعضاء توانستیم محصولی با قدرت ضدعفونی کنندگی بالا و ماندگاری زیاد روی سطوح  تولید کنیم. صادقیان:نتیجه چشمگیری از استفاده این ماده ضدعفونی کننده در ساختمان ها و مکان های عمومی بدست آمد؛ به طوری که  علاوه بر ماندگاری این ماده روی سطوح هیچ باکتری در این محیط ها در طولانی مدت رشد نکرد و همین موضوع باعث انگیزه ما برای گسترش این محصول شد. ما برای تولید این محصول  از «فوتوکاتالیست پایه کربن» استفاده کردیم؛ این ماده تولید خودمان بود و دیگر لازم نبود نگران تحریم ها یا افزایش قیمت دلار باشیم. فارس: فعالیت خود برای تولید این محصول را چطور آغاز کردید؟ فارس: فعالیت خود برای تولید این محصول را چطور آغاز کردید؟فارس: فعالیت خود برای تولید این محصول را چطور آغاز کردید؟*ساخت لباس‌های آنتی باکتریال بیمارستانی *ساخت لباس‌های آنتی باکتریال بیمارستانی*ساخت لباس‌های آنتی باکتریال بیمارستانیصادقیان: ما در قدم اول ۲۵ میلیون تومان از صندوق توسعه تکنولوژی سرمایه گرفتیم و هزینه خرید مواد اولیه و تست های میکروبیولوژی کردیم. در ادامه به قصد راه اندازی و تجهیز کارگاه تولید نیمه صنعتی، در کنار تحقیق و توسعه، از بخش خصوصی 5میلیارد تومان قرض گرفتیم. پوشش ضدعفونی، اولین محصولی بود که تولید کردیم. سپس به سراغ ساخت لباس‌های آنتی باکتریال بیمارستانی رفتیم و برای این کار محصولمان را روی الیاف نبافته (nonwoven) همچون «اسپان باند»، «ترمو باند» و موکت های نبافته هم پوشش دادیم. در نهایت با شریک شدن  یک شرکت نساجی،  از  فناوری مواد پیشرفته برپایه پلیمرهای پیشرفته کربن ، چند کد محصول تعریف کردیم. صادقیان:فارس: برای دریافت مجوز چگونه اقدام کردید و چه مشکلاتی بر سر راه پیش آمد؟ فارس: برای دریافت مجوز چگونه اقدام کردید و چه مشکلاتی بر سر راه پیش آمد؟فارس: برای دریافت مجوز چگونه اقدام کردید و چه مشکلاتی بر سر راه پیش آمد؟*سه سال معطلی به دلیل عدم شفافیت در سازمان غذا و دارو *سه سال معطلی به دلیل عدم شفافیت در سازمان غذا و داروصادقیان: برای ورود به مرحله تولید انبوه و فروش محصولات نیاز به دریافت مجوز از وزارت بهداشت داشتیم، در سال ۱۳۹۸ برای دریافت آن اقدام کردیم اما متاسفانه سه سال بدون آنکه بدانیم در کجای مسیر کسب مجوز قرار داریم و به دلیل عدم شفافیت در سازمان غذا و دارو  نتیجه‌ای نگرفتیم. متاسفانه برای کسب و کار کوچکی مثل ما که تازه از دانشگاه آمده، درک این همه مانع و تعارض منافع سخت است و باعث  سرخورده شدن نخبه‌ها  و مهاجرت آن ها می شود. صادقیان:سه سال بدون آنکه بدانیم در کجای مسیر کسب مجوز قرار داریم و به دلیل عدم شفافیت در سازمان غذا و دارو  نتیجه‌ای نگرفتیم. سه سال بدون آنکه بدانیم در کجای مسیر کسب مجوز قرار داریم و به دلیل عدم شفافیت در سازمان غذا و دارو  نتیجه‌ای نگرفتیم. *راه اندازی خط تولید برای محصول *راه اندازی خط تولید برای محصول*راه اندازی خط تولید برای محصولسازمان غذا و دارو اعلام کرد شرط گرفتن مجوز، داشتن خط تولید  برای محصول است. پس ما به سراغ گزینه راه اندازی خط تولید رفتیم و در این مسیر، به  شهرک صنعتی کاوه در شهر ساوه رسیدیم در آنجا کارخانه ای اجاره و فضا را آماده فعالیت کردیم، که نزدیک ۸۰۰میلیون تومان در سال ۱۳۹۹ هزینه برد. *تا آنجایی که نیاز به مجوز نداشتیم خوب عمل کردیم *تا آنجایی که نیاز به مجوز نداشتیم خوب عمل کردیم*تا آنجایی که نیاز به مجوز نداشتیم خوب عمل کردیمبا دریافت مجوز موقت از سوی دانشگاه تهران کار را پیش بردیم، اما زمانی که سازمان غذا و دارو برای دریافت نمونه آمد، ما در کارخانه ای که ۸۰۰ میلیون از ما هزینه برده بود نبودیم، زیرا روند بررسی آنجا این قدرها به درازا کشید که ما به سراغ کرایه یک خط تولید مجوزدار رفتیم و محصول را آماده کردیم؛ سازمان غذا و دارو: محصول شما خاصیت ضدعفونی کنندگی ندارد! سازمان غذا و دارو: محصول شما خاصیت ضدعفونی کنندگی ندارد! در حضور نماینده غذا و دارو ، نماینده خط و خودمان یک بطری از محصول را پر و پلمپ کرد، صورت جلسه شد؛ محصول را برای تست به آزمایشگاه غذا و دارو بردند و قرار شد نتیجه آزمایش را اعلام کنند. بعد از دو ماه و با پیگیری‌های خودمان با سازمان غذا و دارو ، درکمال ناباوری اعلام کردند که بطری گم شده است و بطری دیگری برایمان بفرستید.ما یک بطری دیگری پر کرده و  فرستادیم، بعد از دوماه اعلام کردند که این محصول هیچ خاصیتی ندارد! فارس: با توجه به ایرادی که سازمان غذا و دارو مبنی بر بی اثر بودن محصول بودن محصول شما گرفت آیا آن را در آزمایشگاه های دیگری مورد بررسی قرار دادید؟ فارس: با توجه به ایرادی که سازمان غذا و دارو مبنی بر بی اثر بودن محصول بودن محصول شما گرفت آیا آن را در آزمایشگاه های دیگری مورد بررسی قرار دادید؟فارس: با توجه به ایرادی که سازمان غذا و دارو مبنی بر بی اثر بودن محصول بودن محصول شما گرفت آیا آن را در آزمایشگاه های دیگری مورد بررسی قرار دادید؟صادقیان: بله، این محصول در آزمایشگاههای متعددی به غیر از آزمایشگاه مرجع غذا و دارو بررسی شد و کاملا مطابق استاندارد بود. صادقیانحتی نمونه این ماده ضدعفونی کننده را به کشورهای همسایه مانند، عراق، سوریه و دبی  ارسال کردیم که مورد تایید آن ها نیز قرار گرفت؛ اما کسب نمایندگی در این شرکت ها منوط به دریافت مجوز از ایران بود. فارس: آیا محصولات خود را برای ارائه به شرکت‌های دارویی بردید؟ فارس: آیا محصولات خود را برای ارائه به شرکت‌های دارویی بردید؟فارس: آیا محصولات خود را برای ارائه به شرکت‌های دارویی بردید؟صادقیان: بلی، ما محصول را برای معرفی به شرکت‌های دارویی می بردیم اما آن‌ها درخواست فرمول و طرز ساخت می‌کردند که در ازای این اطلاعات محرمانه، حاضر به امضای صورتجلسه یا  تعهدنامه عدم افشای اطلاعات کاری هم نبودند! درخواست هایی  که کاملا غیرمنطقی و در تضاد با حقوق اولیه محصولات دانش بنیان بود. در نهایت متوجه شدیم این اتمسفر، پذیرای محصولات دانش بنیان نیست؛ دیدگاهشان با ما فرسنگ ها فاصله دارد و شاید اگر ما هم دو سه سال دیگه در این فضا فعالیت می کردیم، نگاهمان مثل آن‌ها می شد. صادقیان:شاید بتوان گفت که فسادی انجام نشده ولی قطعا اشتباهی در نتیجه و تایید محصول صورت گرفته است؛ زیرا ما از صحت محصول اطمینان داشتیم. فارس: در حال حاضر چه برنامه ای برای ادامه راه دارید؟ فارس: در حال حاضر چه برنامه ای برای ادامه راه دارید؟فارس: در حال حاضر چه برنامه ای برای ادامه راه دارید؟صادقیان: هم اکنون در حال تلاش برای کسب مجوز برای ارائه این فرمول به شرکت های دارویی هستیم تا محصولی در داخل و یا خارج از کشور تولید کنند و به فروش برسانند تا شاید بدهی مان را به این صورت بپردازیم.در حال حاضر تنها هدف ما پرداخت بدهی مان است. زیرا پس از این اتفاقات، دچار مشکلات درون تیمی شدیم و گروه ازهم پاشید. صادقیان:متاسفانه بعد از سه سال و اندی تلاش برای تولید محصولاتی دانش بنیان و نوآور در حوزه مواد و وسایل خود ضد عفونی شونده، چیزی جز بدهی و تیمی از هم پاشیده عاید ما نشد که علت اصلی آن عدم تناسب سامانه های بررسی و ارزیابی و مجوزدهی با کسب و کارهای نوپا و دانش بنیان بود. امیدواریم با اصلاح سازوکارها به‌ویژه در مجموعه‌هایی که تعارض منافع وجود دارد، چنین سرنوشتی برای هیچ مجموعه دانش‌بنیان دیگری رقم نخورد. انتهای پیام/