مقاومت مس ایران در برابر مطالبه مردم آذربایجان/ مس ایران حق آذربایجان را نمی‌دهد!

وعده سر خرمن حکایت این روزهای صنعت مس آذربایجان است، صنعتی که انتفاع و آورده هایش سهم دیگران و وعده های چندین و چند ساله برای استقلال و هزینه کرد عواید و درآمدهایش در منطقه تنها دستاورد این صنعت مولد برای مردم آذربایجان بوده است، وعده های تکراری و بی سرانجامی که پس از تغییرات در قوه مجریه و البته شرکت ملی مس در حال تکرار هستند، البته با ظاهری متفاوت. خبرگزاری فارس - حسن عبدالهی: پرداختن و نقد درباره موضوع مس آذربایجان و استقلال آن به حدی تکراری شده که اگر دست به گوگل شوید و تنها عبارت های چون «مس سونگون» یا «مس آذربایجان» را جستجو کنید، فهرست بالا و بلندی از اخبار و یادداشت ها و گزارش ها را پیش روی خود خواهید داشت، مطالبی متنوع از بررسی ظرفیت های معدنی آذربایجان گرفته تا موانع و مشکلاتی که بر سر بهره برداری استانی از این ظرفیت ها وجود دارد. خبرگزاری فارسخبرگزاری فارسحسن عبدالهیحسن عبدالهیاما بدون شک عنوان پر تکرارترین مورد در این فهرست به وعده های سر خرمنی تعلق می گیرد که دست کم در یک دهه گذشته از سوی مسئولان ریز و درشت کشوری و استانی برای استقلال مس آذربایجان و تاسیس شرکتی با همین عنوان داده شده است، مطالبه به حقی که سالهاست مردم منطقه خواستار تحقق آن هستند و به میزان همان مطالبه گری عمومی نیز مقاومت های پیدا و پنهان برای به حقیقت پیوستن رویای مس آذربایجان وجود دارد. هر چند قدمت این وعده ها، البته تحت القاب و عناوین مختلف، به بیش از یک دهه می رسد اما تعدد آنها در دولت های یازدهم و دوازدهم به اوج خود رسید و شیخ حسن روحانی و اعضای کابینه وی در تمام سفرهای استانی وعده دادند که همین فردا مس آذربایجان تأسیس می شود و همین فرداها هشت سال طول کشید و دست آخر نیز مردم آذربایجان ماندند و سر بی کلاهی بنام هزینه درآمدهای مس در استانشان. البته در دو سال پایانی دولت روحانی و با دگرگونی های رخ داده در مجلس و پیگیری های برخی مسئولان و چهره های استانی، این موضوع به شکلی جدی تر دنبال شد وبا روی کار آمدن دولت سیزدهم حتی زمزمه هایی برای برگزاری مجمع بورسی شرکت مس آذربایجان نیز شنیده شد که البته از این نمد نیز تاکنون کلاهی برای مردم منطقه بافته نشده و همچنان کنسانتره مس معادنی چون سونگون بدون کمترین انتفاع واقعی برای آذربایجان شرقی و مردمانش، راهی کرمان می شود، کنسانتره ای که به گفته استاندار سابق آذربایجان شرقی ارزش حجم روزانه آن حدود ۵۰ میلیارد تومان است و سهم استان از این میزان را شاید بتوان در حد همان ۶۰ میلیاردی دانست که با کلی جنجال و حواشی در ظاهر به تیم تراکتور تزریق شد، موضوعی که اظهارات این روزهای برخی مسئولان استانی خلاف آن را تأیید می کند. این روزها اما با تغییر مجموعه مدیریتی شرکت ملی مس ایران (به عنوان یکی از مهمترین عوامل مقاومت و ممانعت در برابر استقلال مس آذربایجان) چرخه معیوب وعده ها برای پایان سراب خاک و خام فروشی منابع معدنی آذربایجان با اشکال و ادبیات جدیدی در حال تکرار است، به گونه ای که مدیرعامل شرکت ملی مس ایران گفته است: با سابقه دیرینهای که آذربایجانشرقی در صنعت دارد، قابل قبول نیست که مس سونگون صرفا کنسانتره استخراج کرده و بفروشد! مدیر عامل مس ایران: عزم ما برای توسعه صنایع پاییندستی معدن مس سونگون جزم است! مدیر عامل مس ایران: عزم ما برای توسعه صنایع پاییندستی معدن مس سونگون جزم است!مدیر عامل مس ایران: عزم ما برای توسعه صنایع پاییندستی معدن مس سونگون جزم است!علی رستمی در دیدار اخیر خود با استاندار آذربایجانشرقی، برنامه ریزی برای تولید یک میلیون تن کنسانتره در مس سونگون را هدفی بزرگ، اما با توجه به توان مدیریتی و مهندسی شرکت ملی مس قابل دسترس دانسته و افزوده است: برای ایجاد واحد ذوب ۴۰۰ هزار تنی در سونگون برنامه مشخص داریم و تبدیل کنسانتره به کاتد قدم نخست در ایجاد ارزش افزوده اقتصادی از این محصول باارزش است. وی با تأکید بر عزم و اراده شرکت مس ایران برای توسعه صنایع پایین دستی جهت بهره مندی کشور و استان از منافع سرشار این معدن، تحقق این مهم را منوط به استفاده از دانش بومی و ظرفیت شرکتهای دانشبنیان دانسته و همچنین از تصمیم‌گیری برای ایجاد مجموعه فنی و مهندسی خاص استخراج و استحصال مس آذربایجان و نیز تبدیل مرکز تحقیقات معدنی دانشگاه تبریز در مرند به آزمایشگاه مرجع معدنی شمالغرب کشور خبر داده است. مدیرعامل شرکت ملی مس ایران با اشاره به تجربه موفق انتقال حساب شرکت‌های صنعتی به محل استقرار معادن، دستور تسریع در تمرکز حساب‌های مس سونگون در استان را صادر کرده و یادآور شده است: با تلاش شبانه‌روزی عقب افتادگی مس آذربایجان را جبران می کنیم و امیدواریم در مدت دو تا سه سال شاهد بهره‌برداری از واحد ذوب و تولید کاتد و صنایع پایین‌دستی باشیم که به صورت فصلی گزارش پیشرفت کار را ارائه خواهیم کرد. شیخ ما شیره می خورد و چشم بسته می گوید شیرین است! شیخ ما شیره می خورد و چشم بسته می گوید شیرین است!شیخ ما شیره می خورد و چشم بسته می گوید شیرین است!اظهارات مدیرعامل جدید مس ایران را باید مصداق عینی آن مَثلی دانست که می گوید «از کرامات شیخ ما این است که شیره را خورده و گفت شیرین است»، چون خط به خط این اظهارات و وعده ها سالهاست که در چرخه ای معیوب و بی پایان تکرار شده و دوایی برای درد خام و خاک فروشی آذربایجان نبوده است، دردی که شاید گوشه ای از آن را بتوان در سخنان امام جمعه ورزقان خطاب به جناب مدیر عامل مس ایران متوجه شد. حجت الاسلام والمسلمین مهدی پورمحمد در دیدار اخیر خود با علی رستمی به محرومیت ورزقان اشاره و با بیان اینکه سهم این منطقه با این همه ذخایر معدنی چیست، خواستار حمایت شرکت ملی مس از توسعه زیرساختها شده و گفته است: متاسفانه شهرستان ورزقان با این همه ظرفیتها فاقد فاضلاب شهری و تصفیه خانه آب شرب بهداشتی است که انتظار می‌رود مس سونگون در این حوزه همکاری و حمایت های جدی داشته باشد. وی از عدم پیشرفت طرح‌های توسعه مس سونگون و صنایع پایین دستی آن نیز گلایه و تأکید کرده است: متاسفانه در طول چند سال گذشته این طرحهای توسعه ای تعطیل شده و یا آنطور که باید پیشرفتی نداشته است. امام جمعه ورزقان خواستار عمل شرکت مس به مسئولیت‌های اجتماعی خود در قبال منطقه نیز اشاره کرده و گفته است: بر اساس این مسئولیت‌های اجتماعی، این مجتمع مطابق با سایر نقاط کشور که معادنی در آنها وجود دارد، در این منطقه نیز با عدالت خدمت رسانی کرده و مردم ورزقان را از برکات معدن بزرگ مس سونگون منتفع سازد. توسعه هدفمند مس سونگون مطالبه مردم و مسئولان آذربایجان شرقی توسعه هدفمند مس سونگون مطالبه مردم و مسئولان آذربایجان شرقیتوسعه هدفمند مس سونگون مطالبه مردم و مسئولان آذربایجان شرقیاستاندار آذربایجان شرقی نیز توسعه هدفمند مس سونگون را مطالبه مردم و مسئولان استان دانسته و در دیدار مدیرعامل شرکت ملی مس ایران با اشاره به وجود بیشترین ذخایر معدنی کشور در آذربایجان شرقی تأکید کرده است: مس سونگون از معادن استراتژیک کشور است و اکتشاف و استخراج مس در دیگر نقاط استان هم باید آغاز شود و دیدگاه علمی و میدان دادن به شرکتهای دانشبنیان مصداق عملیاتی کردن شعار سال است و باعث خیز پرشتاب در این مسیر خواهد شد. عابدین خرم خواستار آغاز سرمایه‌گذاری برای ایجاد شهرک صنایع پایین دستی مس در محل جانمایی شده در ورزقان شده و گفته است: توسعه متوازن و اشتغالآفرین صنایع معدنی منوط به ایجاد ارزش افزوده بوده و در موضوع مسئولیتهای اجتماعی مس نیز شایسته نیست شهرستانی که چنین معدن باارزشی را درخود دارد، ۱۰۰ مدرسه کانکسی داشته باشد از این رو توافقات قبلی در این زمینه باید به جد اجرا شوند. وی خواستار تعریف الگویی مشخص برای استقلال مس آذربایجان شده و تأکید کرده است: برخی نگرانیهای کارشناسی در مورد نظام مالی و وضعیت بورسی مس وجود دارد که باید تدابیر لازم اندیشه شود تا در نهایت استقلال مس به توسعه بینجامد. استاندار آذربایجان شرقی به موضوع باشگاه تراکتور تبریز و حمایت از آن نیز پرداخته و خاطر نشان شده است: تراکتور تیم معمولی نیست و اگر دنبال سرمایه اجتماعی و نشاط عمومی هستیم باید کار حمایت از این باشگاه را با جدیت و سرعت پیش ببریم و پیگیری چندماهه ما در این خصوص همچنان ادامه دارد و امیدواریم با حضور مدیرعامل جدید شرکت مس روند اقدامات در این خصوص سرعت بیشتری بگیرد. مقاومت‌ها و موانع تراشی‌های  برای استقلال مس مقاومت‌ها و موانع تراشی‌های  برای استقلال مسمقاومت‌ها و موانع تراشی‌های  برای استقلال مسالبته باید اذعان کرد در کنار مقاومت ها و موانع تراشی های خارج استانی برای استقلال مس، متأسفانه زمزمه های گاه و بیگاهی از سوی برخی مدیران دسته چندم استان نیز که در سایه وجود معدن مس سونگون به نان و نوایی رسیده اند، در خصوص مضرات استقلال این صنعت شنیده می شود و آن را به صلاح استان نمی دادند، موضوعی که به نظر می رسد بیشتر با هدف حفظ میز مدیریتی این حضرات مطرح می شود تا از سر خیرخواهی و دلسوزی برای مردم منطقه. اتحاد استانی لازم را برای به نتیجه رساندن موضوع استقلال مس نداریم اتحاد استانی لازم را برای به نتیجه رساندن موضوع استقلال مس نداریماتحاد استانی لازم را برای به نتیجه رساندن موضوع استقلال مس نداریمنقد در مورد نبود همگرایی لازم برای استقلال مس آذربایجان را شاید بتوان در سخنان پزشکیان نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر نیز دید که گفت: جلسات متعددی در این خصوص با حضور نائب رییس مجلس و وزرای مربوطه تشکیل شده اما باید اذعان کرد که این مهم از لحاظ قانونی کار چندان ساده نیست و با توجه به وارد شدن  شرکت مس آذربایجان در بورس، باید تیمی تخصصی برای بررسی و پیگیری این موضوع تشکیل شود. وی خاطر نشان کرد: وزیر صمت می گوید نمایندگان استان و نماینده تام الاختیار وزارت که حاضریم وی را نیز نمایندگان استان مشخص کنند، بنشینند و مشکلات را احصا و گیرهای قانونی آن را شناسایی کنند تا از طریق قانونی حل شود اما متاسفانه بر خلاف اتحادی که نمایندگان استان هایی مانند کرمان برای حصول منافع خود دارند، ما در اینجا مشکل داریم و همین عوامل باعث شده تا کنون این موضوع به نتیجه نرسد. پزشکیان تصریح کرد: ما تنها خواهان حق و سهم قانونی استان هستیم و بیش از آن چیزی نمی خواهیم و اگر سرمایه‌گذاری در سونگون توسط شرکت مس صورت گرفته، چرا درآمد حاصل از این معدن در تیم هایی متعددی مانند گل گهر هزینه می شود اما برای حل مشکل یک تراکتور باید به زمین و زمان متوسل شویم و بر همین اساس همه نمایندگان استان مصمم هستند تا این موضوع را به نتیجه برسانند. حق آذربایجان ادا نشده است/ لزوم استقلال مس آذربایجان حق آذربایجان ادا نشده است/ لزوم استقلال مس آذربایجانحق آذربایجان ادا نشده است/ لزوم استقلال مس آذربایجاننماینده ولی فقیه در آذربایجان شرقی بر لزوم استقلال مس آذربایجان برای استفاده استان از ظرفیت‌های معدنی خود تأکید کرد و گفت: شاهد هستیم که منابع معدنی استان ما پس از استخراج یا به صورت خام صادر و فروخته می‌شود و یا اینکه در سایر شهرها ذوب و فرآوری می‌گردد. حجت الاسلام محمدعلی آل هاشم جایگزین کردن اقتصاد نفتی با دیگر منابع درآمدزایی بالقوه موجود در کشور را لازمه رهایی از این اقتصاد وابسته و تک بعدی دانست و تصریح کرد: استفاده از ظرفیت‌هایی مانند منابع سرشار معدنی یکی از این جایگزین‌هاست که می‌تواند موجب استقلال و رهایی کشور از اقتصاد نفت محور باشد و ظرفیت‌های استان ما در این زمینه بسیار بالا بوده و معادنی مانند مس سونگون از جمله همین ظرفیت‌هاست. نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌شرقی با اشاره به لزوم توسعه اقتصادی و تقویت بسترهای اشتغال‌زایی، اظهار داشت: مس‌سونگون فرصت توسعه برای منطقه است اما باید برکات و منافع اقتصادی، توسعه‌ای و اشتغال‌زایی این نعمت خدادادی به استان برگردد. وی گفت: نباید مواد خام معدن سونگون به فروش برسد و برکات آن به استان‌های دیگر برسد اما آذربایجان‌شرقی از آن بی‌بهره بماند. نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌شرقی همچنین با اشاره به اجرای طرح‌های معدنی و صنعتی با تاکید بر حفظ محیط زیست افزود: برای انجام طرح‌های معدنی، استفاده از فناوری‌های نوین ضرورت دارد تا کمترین آسیب به محیط زیست و طبیعت برسد؛ از طرف دیگر خام فروشی مواد معدنی نیز متناسب با منافع اقتصادی منطقه‌ای نیست. حجت‌الاسلام آل‌هاشم یادآور شد: نقش مس‌سونگون در اشتغال‌زایی جوانان و فارغ‌التحصیلان آذربایجان‌شرقی بسیار مهم است و باید این نقش را ایفا کند. وی ادامه داد: البته متاسفانه حق آذربایجان شرقی با وجود چنین ظرفیت‌هایی در حوزه معدنی آن گونه که باید و شاید ادا نشده و شاهد هستیم که منابع معدنی استان ما پس از استخراج یا به صورت خام صادر و فروخته می‌شود و یا اینکه در سایر شهرها ذوب و فرآوری می‌گردد. آل‌هاشم با تأکید بر لزوم استقلال مس آذربایجان  خاطرنشان کرد: ادای حق آذربایجان شرقی در این زمینه نیازمند توجه جدی مسئولان امر و مستقل شدن مس سونگون و ایجاد شرکت مس آذربایجان است تا از خروج و فروش مواد استخراجی از استان جلوگیری شود. استقلال مس آذربایجان امری ضروری و ظرفیتی بی مانند برای توسعه استان و کشور استقلال مس آذربایجان امری ضروری و ظرفیتی بی مانند برای توسعه استان و کشوراستقلال مس آذربایجان امری ضروری و ظرفیتی بی مانند برای توسعه استان و کشوردر این بین شاید منطقی ترین راهکار را در سخنان رییس هیات مدیره انجمن کانی های غیرفلزی آذربایجان شرقی جستجو کرد که معتقد است این استان در حوزه مس منابع سرشاری دارد که در کنار ذخایر دیگر مانند نفلین سینیت می تواند زمینه ساز تحول و توسعه همه جانبه نه تنها آذربایجان شرقی بلکه کل منطقه و حتی کشور شود. به گفته ابوالفضل حسنی اگر تنها طبق قانون سه درصد درآمدهای حاصل از معدن مس سونگون برای توسعه خود منطقه هزینه شود، می تواند زمینه ساز تحولی بزرگ در همه عرصه ها به ویژه از حیث اشتغال و درآمدزایی باشد و علاوه بر این به واسطه درآمدهای حاصل از امور مالیاتی، با توسعه فعالیت های معدنی شاهد گسترش فعالیت های اقتصادی و صنعتی خواهیم بود که نتیجه آن افزایش درآمدهای مالیاتی خواهد بود که طبق قانون باید در خود استان هزینه شوند. وی تأکید دارد که لازمه این امر استفاده از نیروهای مجرب و کارآزموده است و  بر همین اساس باید از کوچ فعالان صنعتی به ویژه در حوزه معدن جلوگیری کنیم چرا که تعداد کثیری از فعالان معدنی آذربایجان شرقی در حال حاضر نه تنها در سایر استان ها بلکه خارج از کشور فعالیت می کنند  آن هم به این دلیل که در استان به بهانه های مختلف فعال و سرمایه گذار و کارآفرین را که بزرگترین سرمایه اقتصادی و صنعتی هستند، فراری می دهیم و البته باید در کنار تغییر نگاه مسئولان و تسهیل فرآیندهای مربوط به فعالیت های معدنی، فرهنگ کار و تولید نیز در بین فعالان این عرصه نهادینه شود. حسنی تقویت واحدهای معدنی متعدد استان را منوط به جذب بودجه دانسته و معتقد است: این امر به طور طبیعی و مانند همه جای دنیا در کشور ما نیز مبتنی بر لابی گری و چانه زنی است پس باید قدرت خود را در این حوزه افزایش داده و حساسیت عمومی برای مطالبه گری در این بخش را بالا ببریم و علاوه بر این باید بپذیریم که قابلیت ها و زیرساخت های فرآوری مواد معدنی در استان ما به هیچ وجه قابل مقایسه با استان هایی مانند کرمان نیست و استفاده از این ظرفیت ها نیازمند مطالبه گری عمومی و البته پیگیری جدی مسئولان و نمایندگان استانی است تا زمینه جذب سرمایه و اعتبارات مورد نیاز برای توسعه این بخش نیز فراهم شود. وی خاطر نشان می‌کند: از سوی دیگر باید توجه داشت که به دلیل میزان بالای نیاز سرمایه گذاری در حوزه معدنی، باید از یک سو طرح و برنامه مدون برای توسعه این صنعت از سوی مسئولان و فعالان این حوزه ارایه شود و از سوی دیگر ذهنیت درست در فعالان صنعتی برای استفاده از ظرفیت های سرمایه گذاران به ویژه در بخش معدن ایجاد شود و اگر قادر به جذب سرمایه گذار خارجی نیستیم، حداقل سرمایه گذاران داخلی را ولو از خارج از استان جذب کنیم و اگر چنین نگاهی در بین مسئولان و فعالان صنعتی استان نهادینه شود، با جذب سرمایه و ورود تکنولوژی تنها در دو حوزه مس و نفلین سینیت، مقیاس بهره برداری معدنی آذربایجان شرقی از کامیون و تن به کشتی و مگاتن تبدیل می شود. رئیس هیات مدیره انجمن کانی های غیر فلزی آذربایجان شرقی در مورد تحقق هدفی تحت عنوان تأسیس شرکت مس آذربایجان نیز معتقد است این مهم امری ضروری است که البته باید از مسیر تعامل و به رسمیت شناختن منافع سرمایه گذارانی چون شرکت ملی مس در این زمینه حاصل شود و هر سرمایه گذاری چه استانی و چه خارج از استان بر حسب قانون و میزان سرمایه گذاری که انجام می دهد، باید از درآمدهای حاصله نیز منتفع شود و در مقابل درآمدهای مالیاتی و منابعی که از  طریق فعالیت ها و مشاغل مرتبط با حوزه معدنی حاصل می شود نیز در استان هزینه و زمینه ساز توسعه شود. البته حسنی تأکید دارد که موضوع استقلال مس آذربایجان تنها با تعامل ممکن است و باید برای ورود حداکثر سرمایه و تکنولوژی از تمام مسیرهای ممکن تلاس کنیم چرا که آذربایجان شرقی دارایی های بسیاری در این حوزه دارد و باید با اجماع و همدلی همه افراد و نهادهای دخیل زمینه را برای استفاده بهینه از ظرفیت های معدنی با رعایت ضوابط فنی و بهره برداری علمی و فنی با رویکرد حفظ منابع و ایجاد بیشترین ارزش افزوده فراهم کنیم. آنچه واضح و مشخص است این که تأسیس شرکت مس آذربایجان و انتفاع مردم منطقه از درآمدهای آن کمترین مطالبه ای است که در قبال بهره برداری از منابع معدنی استان باید به رسمیت شناخته شود و چرخه باطل وعده های تکراری و بی سرانجام در این خصوص باید با تأسیس این شرکت به خط پایان برسد،موضوعی که با توجه به در پیش رو بودن سفر استانی رییس دولت سیزدهم به آذربایجان شرقی بیش از پیش حائز اهمیت خواهد بود و شاید بتوان این مطالبه را مهمترین سنگ محک برای متعهد بودن دولت ابراهیم رئیسی به عمل به وعده های انتخاباتی خود دانست چرا که وی در سفر انتخاباتی خود به آذربایجان شرقی، بالفعل کردن ظرفیت های سرشار معدنی استان و انتفاع مردم آذربایجان شرقی از مواهب این حوزه را یکی از مهمترین برنامه های خود در صورت رأی اعتماد آذربایجانی ها به وی اعلام کرده بود و حال باید دید آیا دولت سیزدهم بر خلاف اسلاف خویش به این وعده خود عمل خواهد کرد تا یکی از مهمترین مطالبات مردمی منطقه محقق شود. آنچه واضح و مشخص است این که تأسیس شرکت مس آذربایجان و انتفاع مردم منطقه از درآمدهای آن کمترین مطالبه ای است که در قبال بهره برداری از منابع معدنی استان باید به رسمیت شناخته شود و چرخه باطل وعده های تکراری و بی سرانجام در این خصوص باید با تأسیس این شرکت به خط پایان برسدانتهای پیام/60036