آغاز زندگی در بهاری نو...

ایسنا/چهارمحال و بختیاری رئیس بنیاد ایران‌شناسی شعبه چهارمحال و بختیاری گفت: با فرارسیدن بهار و پایان فصل سرما روستائیان و عشایر در باغات و مزارع مشغول کار می‌شوند، آن‌ها با هرس درختان، تمیز کردن کانال‌های آب، شخم زدن و ... کشت و کار را آغاز می‌کنند، همین مسئله نوعی آغاز زندگی است. عباس قنبری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه فرهنگ به دو بخش مادی و غیرمادی تقسیم می‌شود، اظهار کرد: فرهنگ غیرمادی محصول باورها، عقاید، رفتار، اندیشه‌ها و نوع نگاه مردم نسبت به فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی است. رئیس بنیاد ایران‌شناسی شعبه چهارمحال و بختیاری افزود: تغییر فصل‌ها یکی از موضوعات مهم در زندگی بشری است که به فرهنگ ناملموس و غیرمادی ورود پیدا می‌کند، عموما فصل‌ها با موضوع کشت و کار، دامداری، زندگی روستایی و عشایری نیز ارتباط دارند. وی با بیان اینکه از دیرباز بشر پس از زمستان‌های طولانی و سرد، بهارهای رنگارنگ را تجربه می‌کرد، یادآور شد: همین مسئله موجب شد تا اندیشه و آرمان در خصوص زندگی در قالب شعرها، افسانه‌ها، چیستان‌ها، ضرب‌المثل‌ها و تجارب مختلف به‌وجود بیاید، همچنین در کنار همین تغییر و تحول‌ها یکسری آداب و رسوم نیز پدید آمده است. نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه با تاکید بر اینکه بهار به‌معنای آراستن، زیبا و نو شدن است، توضیح داد: نیاکان معتقد بودند که پس از پایان زمستان‌های سرد و برفگیر، زمین مجددا نفس می‌کشد و از درختان شکوفا و گل‌ها می‌روید، یعنی به‌نوعی زندگی جریان پیدا می‌کند. وی افزود: در بهارخوانی‌ها موضوعاتی مانند زندگی، حیات، میوه، گل، گیاه، سبزه، شیر مورد توجه قرار می‌گرفت، برای مثال دامداران در این ترانه‌ها و اشعار از خداوند افزایش رزق و روزی، سلامتی و تندرستی برای اعضای خانواده، افزایش برکت را خواستار بودند و به‌نوعی این دعاها برای زندگی بهتر همراه با کوشش فراوان بود. قنبری با اشاره به اینکه باورها و اندیشه‌های مردمان ایران زمین به کودکانشان نیز سینه به سینه منتقل می‌شد، عنوان کرد: مادران در کنار گهواره کودکان این اشعار را در قالب لالایی می‌خواندند و این قدرت مافوق خداوند در افزایش رزق و برکت در زندگی در ضمیر کودکان شکل می‌گرفت. مدرس دانشگاه فرهنگیان اضافه کرد: با فرارسیدن بهار و پایان فصل سرما روستائیان و عشایر در باغات و مزارع مشغول کار می‌شوند، آن‌ها با هرس درختان، تمیز کردن کانال‌های آب، شخم زدن و ... کشت و کار را آغاز می‌کنند، همین مسئله نوعی آغاز زندگی است. وی خاطرنشان کرد: با نو شدن سال مردم عزاداری و سوگواری خود را فراموش می‌کنند، همچنین معتقد هستند که نباید دلخوری‌ها را به سال آینده منتقل کنند، بنابراین بزرگان و ریش‌سفیدان برای آشتی‌کنان پیش قدم می‌شوند تا کدورت‌ها به سال بعد منتقل نشوند، برای کسانی که عزادار مرگ عزیزانشان هستند نیز لباس رنگی تهیه می‌کنند تا رخت عزای خود را از تن در بیاورند. قنبری تهیه حلوا و شیرینی برای اموات را از دیگر رسومات مردم در ایام پایانی سال عنوان کرد و گفت: بسیاری از افراد لحظه تحویل سال در کنار مزار شهدا و عزیزانشان شمع روشن می‌کنند تا بشارت دهند که مردگان زنده هستند، برخی معتقدند که مردگان به اذن خداوند در ایام نوروز به خانواده‌های خود سر می‌زنند، این یک باور کهن در ایران زمین است. رئیس بنیاد ایران‌شناسی شعبه چهارمحال و بختیاری در ادامه با بیان اینکه آئین‌ها و رسومات بسیاری برای نوروز در کشور و استان وجود دارد، اظهار کرد: تهیه لباس نو برای اعضای خانواده و به‌ویژه کودکان، دادن عیدی، خانه‌تکانی و دور انداختن وسایل کهنه، پهن کردن سفره هفت‌سین، دید و بازدید و تهیه عیدانه برای نوعروسان از جمله رسومات و سنت‌های ایران‌شناسانه است، تهیه لباس، هدیه و شیرینی برای نوعروسان به‌منظور تحکیم پیوندهای خانوادگی انجام می‌شود. وی با اشاره به اینکه رفتارهای مردم در زمان آغاز سال نو ریشه در فرهنگ کهن ایران دارد، بیان کرد: این رفتارها سرشار از زیبایی و عموما برگرفته از فرهنگ دینی نیز هستند. قنبری عنوان کرد: باتوجه به اینکه روستائیان و عشایر با دامداری و کشاورزی سر و کار دارند،  به همین دلیل امید به آینده و زندگی در آن‌ها بالا است، در فرهنگ این قشر از پیر و جوان، کودک و نوجوان و زن و مرد هر کدام در حال فعالیت هستند و کسی بیکار نیست، مردمان روستایی و عشایر دل بزرگی دارند و خودشان را با مسائل کوچک درگیر نمی‌کنند. نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه با تاکید بر اینکه سبزه، سمنو و آب در هفت سین نماد روشنایی و برکت است، قرآن نماد اخلاق و شاهنامه نیز نماد پایبندی به تاریخ  و تنگ ماهی نماد صلح محسوب می‌شود، مردمان ایران زمین برای قدردانی و شادمان کردن اهالی خانه و خدمتکارانشان برای آن‌ها عیدانه در نظر می‌گرفتند، عموما دعاهای تحویل سال نماد خیرخواهی و مهربانی هستند. وی با بیان اینکه عموما سنت‌ها و آئین‌های نوروز در کشور فراموش نمی‌شوند، تصریح کرد: این آداب و رسوم در گردش و چرخش است، گاهی آئین‌ها با یکدیگر تلفیق شده و یا به‌علت تغییر سبک زندگی و شرایط اقتصادی آئین اجرا نمی‌شود. قنبری افزود: مثلا سنت عیدی بردن برای خواهران ازدواج کرده توسط برادران تا حدودی کمرنگ شده و یا شکستن کوزه به‌علت اینکه دیگر کوزه همانند سابق کارایی ندارد، انجام نمی‌شود. نویسنده و پژوهشگر فرهنگ عامه گفت: سنت اصلی در تغییر فصل زمستان به بهار نوروز است که هم‌چنان پابرجاست، در حال حاضر به‌علت بیماری کرونا و دوری مسیر رفت و آمد در نوروز کم شده است و جای خود را به برقراری ارتباط در فضای مجازی داده که این مسئله نشان از تامین بخشی از نیاز عاطفی افراد دارد. وی تاکید کرد: پس از ریشه‌کنی بیماری کرونا آئین‌ها احیا می‌شود، گاهی برگزاری آئین‌ها دچار فراز و فرود می‌شود، اما از بین نمی‌رود. انتهای پیام