شهروندان اردبیل آماده پذیرایی از نوروز ۱۴۰۲ / تب داغ بازارهای عیدانه با استقبال شهروندان
چند روز مانده تا شروع سال جدید، طبق عادات و آیین دیرین، شهروندان اردبیلی با حضور در بازارها، خود را برای سال نو آماده کرده و چهره‌ای متنوع به محیط شهر می‌دهند.
خبرگزاری فارس اردبیل|علی لطفی: بوی بهار میآید؛ بوی عیدی، اسکناس تازه و تا نخورده و لباس و جوراب‌های نو که مدت‌ها منتظر مانده‌اند تا پوشیده شوند. بهار با آمدنش سرسبزی می‌آورد، وجد و سرور می‌آفریند، با تجدید دیدار خانواده‌ها عشق و محبت جاری می‌سازد و موجب پیوند انسان‌ها با طبیعت می‌شود.
نوروز با قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال در ایران باستان، نماد تازگی، طراوت و بیدار شدن طبیعت از خواب زمستانی بوده و اکنون نیز با گذر از چند ۱۰ نسل همچنان بدون تغییر مانده و نزد مردم ایران، گرامی داشته می‌شود. این فرهنگ کهن، با عنوان جشن ملی شناخته شده و عامل پیوند قوم و خویشان، تجدید دیدار و صله ارحام محسوب می‌شود.
عید نوروز بهانه خوبی برای مردم اردبیل است تا روزهای سرد زمستان و مشکلات متعدد معیشتی را فراموش کرده و با روحیه‌ای پایدار به استقبال سال نو بروند. از این رو غلغله‌ای در بازارها برپا شده و زن و مرد، کودک و خردسال، پیر و جوان همه از هر قشر و هر منسب و هر موقعیتی، به مرکز شهر می‌آیند تا مایحتاج خود را برای سال جدید تهیه کنند.
تماشای حس و حال مردمان و لذت حضور در جمع پرشور و اشتیاق شهروندان من را وادار کرد تا راهی مرکز شهر شده و برای توصیف بهتر گزارش، از بازار اردبیل دیدن کنم. میوه‌فروشان، ماهی‌فروشان، لباس‌فروشان، کفش‌فروشان و خواربارفروشان، ۱۰ روز آخر سال را چشم به راه مشتریانی هستند که با ولع بسیار روانه بازار شده‌اند. همه اصناف گوش به زنگ و خوشامدگوی مشتریانی هستند که مایحتاج عید را می‌طلبند و در روزهای پایانی سال، حسابی خیابان‌ها را شلوغ کرده‌اند.
نزدیک بودن مسیرهای مواصلاتی روستاهای همجوار به شهرستان اردبیل، این مهم را ممکن ساخته تا روستاییان عزیز نیز فواصل معین در مدت زمان کمی را طی کرده و برای خرید اسباب و وسایل لازم عید به بازار بیایند. همین اتفاق سبب شده تا علاوه بر خرید مایحتاج، محصولات خود را نیز در بازار عرضه کنند. پیرزنی روستایی را می‌بینم که لباس خوش رنگ و لعاب با بیش از ده رنگ را که نقوش مختلفی از طبیعت روی آن مجسم است، پوشیده و مقداری کره و پنیر محلی با خود به بازار آورده و نزد مغازه‌داران به فروش می‌رساند.
راسته بازار با قدمت چند ۱۰۰ ساله خود، این روزها پذیرای خیل عظیمی از مشتریان است. با ورود از طاق پیرعبدالملک، که پلکان‌هایی کوچک به بالا خورده و مردم را درون بازار هدایت می‌کند، روانه بازار سرپوشیده می‌شوم. نخستین منظره؛ مشاهده خواربارفروشان با کنار هم قرار گرفتن حجره‌های کوچک به هم پیوسته با حجم انبوهی از تنقلات مخصوص عید است که با سلیقه بسیار و چینشی رنگارنگ کنار هم قرار گرفته‌اند و از فاصله دور مشتری را جذب می‌کنند. انواع شیرینی و شکلات، راحت الحلقوم، پسته، فندق، بادام و انواع خشکبار مخصوص عید که با قیمت سرسام‌آوری عرضه شده و خرید را برای مردم سخت می‌کنند.
مشکلات اقتصادی و تنگنای مالی یکی از مهمترین دغدغه‌های مردم اردبیل، قبل از شروع سال جدید است. با پرس‌وجوهای صورت‌گرفته از چند تن از کاسبان به وضوح می‌توان به ضعف در قدرت خرید مردم پی برد. قیمت‌های بالای خشکبار و شیرینی و در کنار آن‌ها هزینه پوشاک نو و مایحتاج ضروری، پشتوانه مالی شهروندان را تضعیف کرده و رونق بازارهای عیدانه چندان شبیه سال‌های قبل نیست و اکثر کاسبان در این خصوص اتفاق نظر دارند.
بازارها شلوغ است اما خریدار کم!
امین فیروزی‌نژاد به‌عنوان یکی از کاسبان بازار اردبیل حدود ۴ سال است در زمینه پوشاک فعالیت می‌کند. وی درآمد پایین اقشار اردبیل را اصلی‌ترین دلیل کمبود تقاضای مردم برای خرید لباس دانسته و عنوان کرد: شهرستان اردبیل با متوسط درآمد ۶میلیون تومان برای هر خانوار یکی از کم‌درآمدترین نواحی ایران است. همین دلیل باعث شده تا اکثر خانواده‌ها، در شرایط اقتصادی فعلی و خصوصا در مدت ۱۰ روز مانده به عید، هزینه‌های خرید خود را کنترل کرده و سعی در درست خرج کردن پول خود داشته باشند. این اتفاق باعث شده تا کالاهایی مانند پوشاک که یکی از اصلی‌ترین نیازهای انسان است، در اولویت‌های بعد از خورد و خوراک و هزینه مسکن و... قرار بگیرد.
وی افزود: سال‌های قبل، شرایط خرید و فروش یک ماه مانده به عید بسیار خوب بود و مغازه‌ها روزهای شلوغی را در تلاطم بازارهای عیدانه تجربه می‌کردند اما امسال که قدرت خرید تضعیف شده، دیگر همانند گذشته دغدغه مردم خرید پوشاک نو و آمادگی برای سال جدید نیست و خریدهای اساسی برای مردم در اولویت است و اکثر آن‌ها ترجیح می‌دهند به جای خرید پوشاک، حداقل خشکبار یا میوه و شیرینی برای سفره هفت‌سین تدارک ببیند. به غیر از فروش‌های خوبی که از پوشاک کودک و نوجوان حاصل می‌شود، کمتر بزرگسالی مایل به خرید لباس نو است.
کاسب دیگری که در زمینه خواربارفروشی فعالیت می‌کند نیز عقیده مشابهی داشته و گفت: بازار شلوغ است و خانواده‌ها به قصد خرید از منزل خارج میشوند اما افزایش قیمت‌ها در آستانه سال جدید و کاهش قدرت خرید مردم، فعالیت خرید را به فعالیت سیاحت محدود کرده و به غیر از افراد متمول که دغدغه مالی نداشته، اقشار پایین جامعه با مشکلاتی در خرید مواجه‌اند.
صحبت‌های صاحبان مشاغل تا حد بسیاری روشنگر تمکّن مالی پایین شهروندان است. اما با این وجود بازارها همه روزه شلوغ است و مردم در تکاپوی خرید مایحتاج خود برای عید هستند. به راستی نمی‌شود عید را کنار گذاشت و به این سنت دیرین پشت کرد. قیمت سرسام‌‌آور اجناس، اگر چه شرایط بسیار مطلوب را از شهروندان سلب کرده اما به‌دلیل ارزش بالای عید و رفت‌وآمدهای خانواده‌ها، به هر قیمتی هم که باشد، خریدها صورت می‌گیرد تا حداقل جنبه تجملاتی مهمانی‌های عید حفظ شود.
فرهنگ ایرانی این اجازه را نمی‌دهد تا شب عید را بدون آجیل، میوه و شیرینی و لباس‌های تازه و تر و تمیز سر کنیم و نسبت به دیدار خویشاوندان بی‌تفاوت باشیم. اگرچه قدرت خرید پایین است اما همه ما سعی داریم تا جای ممکن ضیافت‌های عید را درست و سزاوار نوروز برگزار کنیم.
مهمترین ارکان تشکیل‌دهنده سفره‌های عید نوروز شامل آجیل و تنقلات، میوه، سبزه و سنجد و آیینه و شمعدان است. این روزها که نیاز به درآمدهای پیش‌بینی‌نشده برای هر شهروند اردبیلی یک نیاز اساسی محسوب می‌شود، فارغ از هر شغل و منسبی، صاحبان مشاغل آزاد سعی دارند با کوچک‌ترین درآمدی از راه تأمین مایحتاج سفره هفت‌سین، ذی‌نفع شوند. همین طرز فکر سبب گشته تا جلوی اکثر مغازه‌ها، بساط کوچکی از ماهی قرمز، سبزه و آیینه شمعدان را شاهد باشیم و به قولی هر دکان یک درآمد مازاد نامربوط به شغل خود نیز داشته باشد.
توزیع اقلام مورد نیاز مردم در آستانه شب عید
بازار میوه و خشکبار از اساسی‌ترین بازارهایی هستند که تعیین قیمت و شرایط عرضه آن‌ها برای شهروندان مهم محسوب می‌شود. سیدمحمد اعتماداعجازی، فرماندار اردبیل، در جلسه تنظیم بازار از توزیع ۲۲۰ تن پرتقال و ۱۳۰ تن سیب قرمز در شهرستان اردبیل خبر داد و اظهار کرد: غرفه‌های مختلف برای توزیع میوه‌ها در شهرستان اردبیل پیش‌بینی شده که با قیمت مصوب عرضه می‌شود.
وی افزود: در راستای حمایت از مصرف‌کنندگان طی روزهای آخر سال در شهرستان اردبیل توزیع ۷۸ تن برنج، ۷۰۲ تن شکر، ۳۰۸ تن گوشت قرمز، ۳۳۳ تن مرغ منجمد و ۷۳ تن روغن مایع و۳۴۳ تن قند هم آغاز شده است.
فرماندار اردبیل از توزیع اقلام مورد نیاز مردم در آستانه شب عید خبر داد و بیان کرد: نظارت بر بازار هم در این روزها تشدید می‌شود.
اردبیل آماده میزبانی از مهمانان نوروزی است
شهرداری اردبیل یکی دیگر از ارگان‌هایی است که آماده استقبال از سال نو شده و تمهیدات لازم را برای پذیرایی از شهروندان و حضور مسافران انجام میدهد. شهردار اردبیل از اجرای طرح استقبال از بهار برای خدمات‌رسانی بهتر به مهمانان نوروزی از سوی مناطق پنج‌گانه شهرداری خبر داده و اردبیل را به‌عنوان مقصدی مناسب برای حضور گردشگران عنوان کرد.
محمود صفری در جلسه استقبال از بهار گفت: طرح استقبال از بهار در حوزه‌های مختلف فضای سبز، زیباسازی، خدمات شهری و فرهنگی و به منظور آمادگی برای استقبال از مهمانان نوروزی اجرا می‌شود و مناطق پنج گانه شهرداری اردبیل تدابیر لازم برای استقبال از مسافران نوروزی را اتخاذ کرده‌اند.
وی افزود: ایام عید نوروز و سفر‌های نوروزی بهترین فرصت برای معرفی بیشتر ظرفیت‌های شهر و جذب گردشگر است بنابراین تلاش می‌کنیم در این مدت میزبان خوبی برای مسافران باشیم.
شهردار اردبیل تصریح کرد: در قالب طرح استقبال از بهار، برنامه‌هایی از جمله کاشت گل‌های فصلی و درختان زینتی در فضا‌های سبز شهری، نظافت عمومی مناطق مختلف شهر، رنگ‌آمیزی جداول سطح شهر و خط‌کشی مجدد خیابان‌ها در دستور کار قرار گرفته است.
صفری سامان‌دهی مبلمان شهری، نورپردازی و نصب و اجرای روشنایی معابر شهر، نصب بنر‌های خیرمقدم و تبریک سال نو و تهیه سفره هفت‌سین در میادین شهر را از دیگر بخش‌های طرح استقبال از بهار در این شهر عنوان کرد و گفت: مناطق پنج‌گانه شهرداری سامان‌دهی سرویس‌های بهداشتی عمومی را در اولویت قرار خواهند داد.
چرا عید نوروز برای همه ما مهم است؟
شروع سال جدید علاوه بر اینکه نوید آمدن بهار باشد، حاوی یک پیام مهم است: تجدید دیدار با اقوام و استقبال از خویشاوندان. مشکلات اقتصادی و در کنار آن‌ها سختی معیشت طی سال‌های گذشته باعث شده تا دیگر مانند دهه‌های ۶۰ تا ۸۰، آنچنان که باید و شاید، ازحضور همدیگر بهره نبریم. وجود اعیاد و مناسبت‌های رسمی تقویم و فرهنگ اصیل ایرانی این عمل را میسّر می‌سازد تا خانواده ایرانی، ولو برای عرض ادب و احترام هم که شده، خویشاوندان را در لحظات خوش و جشن‌ها و مهمانی‌ها یاد کند و حضور آن‌ها را سبب خیر و برکت در زندگی خود بداند.
استان اردبیل که به تعبیر اکثر مسافران و شهروندان سایر استان‌ها، مردمانی خون گرم و صمیمی دارد، بیش از دیگر مناطق کشور بر این فرهنگ پسندیده و سبک زندگی اجتماعی تأکید می‌ورزد.
مردمان اردبیل، در لحظات شاد و غمناک زندگی کنار هم هستند و از کوچک‌ترین فرصتی برای تجدید دیدار آشنایان استفاده می‌کنند. این فرصت‌ها می‌تواند عید نوروز، عید غدیر یا حتی یک جشن ساده و دورهمی باشد. اهمیت عید نوروز در اردبیل بیشتر از شروع سال جدید بر همین تجدید دیدار و یاد کردن از همبستگان است. وجود آیین‌ها و سنن دیرینه، نقطه قوتی بر روابط صمیمانه مردم اردبیل است. اشاره به چند نمونه از این سنن خالی از لطف نیست:
آب و جارو کردن خانه و کاشانه/ تکم‌چی در کوی و برزن
شاید اگر بگوییم حال و هوای عید با خانه تکانی به خانه‌ها میآید بیراه نگفتیم. چرا که از اواخر زمستان زنان اردبیلی هر کس با سلیقه و ذائقه خود خانه را تمیز و به اصطلاح گردوغبار را از آن پاک می‌کنند.
اردبیلی‌ها از اوایل اسفند تا روز چهارشنبه‌سوری به‌شدت به پاکیزگی محیط خانه، حیاط منزل و کوچه حساس هستند و این خانه‌تکانی و نونواری ریشه در تاریخ باستانی این ملت دارد. آب و جارو کردن خانه و کاشانه یعنی غبار و کینه‌ها را در سالی که رفتنی است می‌گذاریم و با دلی شاد و خانه‌‌ای تمیز به استقبال سال نو می‌رویم.
مراسم «نواوستی»/ آب جارو می‌کنند
بامداد آخرین چهارشنبه سال، اردبیلی‌ها مراسم زیبای سنتی «نواوستی» را همچنان با حضور بی‌نظیر خانواده‌ها به‌ویژه بانوان از جمله دختران جوان برگزار می‌کنند. برای انجام مراسم «نواوستی» اهالی در کنار پل تاریخی یئدی‌گوز (هفت چشمه) که در مرکز شهر واقع شده، جمع میشوند و جارو در آب خیس می‌کنند، کوزههای کهنه می‌‌شکنند و کوزههای نو از آب پُر می‌کنند. مراسم سنتی «نواوستی» یا همان «سواوستی» به معنای پریدن از آب است بدین ترتیب که حاضرین عرض رودخانه‌ها را ۷ بار طی می‌کنند.
و اما سیزده‌بدر/ روزی برای گره کردن سبزه‌ها
روزی که مردم دل به طبیعت میزنند و عید ملی را بدرقه می‌کنند در این روز یکی از سنت‌های خاص بین ایرانیان گره زدن سبزه بعد از تعطیلات عید نوروز و در روز طبیعت است. مردم همانند سال‌های قبل در روز سیزدهم فروردین که به «سیزده‌بدر» شناخته می‌شود، دل به طبیعت میزنند و سبزه‌ای را که در عید نوروز بر سر سفره‌های هفت‌سین گذاشته بودند گره زده و به آب می‌اندازند.
دور انداختن سبزه‌ها هم به این دلیل بود که ایرانیان باستان عقیده داشتند بدی‌ها و مریضی‌ها در این سبزه جمع شده و با به آب دادن یا به دور انداختن آن، این پلیدی‌ها و مریضی‌ها را از خود دور می‌کردند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، عید نوروز و آغاز سال نوی خورشیدی، رخدادی مهم در زندگی همه ما است تا اتفاقات خوب و بد را در گذشته بگذاریم و با قلبی صاف و بدون آلایش، مانند رودهای زلال کوهپایه‌ها به مسیر خود ادامه دهیم. اتفاقات تلخ جایی در قلب و ذهن ما نخواهد داشت و نوروز با هر روز جدید، یک روزِ نو با اتفاقات خوب و خوشایند روبه‌روی ما خواهد گذاشت. بیایید کدورت‌ها را کنار بگذاریم و با تمامی خویشاوندان مراوده داشته باشیم. منتظر اتفاقات خوب نباشیم که بی‌شک زندگی هر لحظه می‌تواند پر از خوبی‌ها و لحظات خوش باشد. سال خوبی برای تمام مردم ایران آرزو دارم.
پایان پیام/۳۷۲۷/