تقاضای روسیه برای تضمین نشانگر بی مسئولیتی ایالات متحده است

مذاکرات وین بر سر رفع تحریم ها پس از درخواست روسیه از آمریکا جهت ارائه تضمین هایی به مسکو مبنی بر اینکه تحریم های اعمال شده بر روسیه، در قبال برجام بی اثر باشند، سویه جدیدی به خود گرفت. به گزارش خبرگزاری مهر، روزنامه تهران تایمز در سرمقاله امروز خود به بررسی درخواست مسکو از واشنگتن در ارائه تضمین هایی مبنی بر عدم اعمال تحریم های آمریکا بر روسیه در قبال برجام که با توجه به اوضاع کنونی اوکراین وضع شده است، پرداخت. خبرگزاری مهرروزنامه تهران تایمزتهران تایمز در ادامه نوشت که تقاضای جدید روسیه در حالی مطرح می شود که مذاکرات وین در حال نزدیک شدن به روزی است که پس از آن اجرای مجدد توافق هسته ای موسوم به برجام آغاز می شود. پیش نویس توافق احتمالی آماده شده است و تنها چند مورد حل نشده باقی مانده است. برخی از خواسته‌های ایران، به‌ویژه آن‌هایی که مربوط به اقدامات راستی‌آزمایی و تضمین‌ها هستند، در پیش‌نویس توافق گنجانده شده‌اند. قرار است این توافق در شش مرحله اجرا ‌شود و ایران هفته ‌ها فرصت دارد تا برچیدن تحریم‌های آمریکا را بدون نیاز به اجرای تعهداتش تحت توافق احیا شده، راستی‌آزمایی کند. در رابطه با ضمانت‌ها، خواسته‌های ایران برای گنجاندن «ضمانت‌های اساسی» در معامله مورد توجه قرار گرفت. این نوع تضمین به توانایی ایران برای نگهداری برخی مواد و ماشین آلات هسته ای در داخل کشور اشاره دارد. بر اساس توافق سال ۲۰۱۵، ایران اجازه استفاده یا توسعه سانتریفیوژهای بسیار پیشرفته IR۶ را برای مدت ۱۳ سال پس از اجرای برجام ندارد. اما پس از خروج ایالات متحده از توافق هسته ای در ماه می ۲۰۱۸، ایران به تدریج سانتریفیوژهای خود را توسعه داد و حتی از دستگاه های پیشرفته تری مانند ماشین های IR۹ و IR۸ استفاده کرد. بر اساس برجام احیا شده، ایران سانتریفیوژها و مواد هسته‌ای پیشرفته خود را در داخل کشور به عنوان نوعی تضمین اساسی در داخل کشور نگه می‌دارد. این اقدام برای حصول اطمینان از این مسئله است که برنامه هسته‌ای‌ ایران چنانچه آمریکا مجددا تعهدات خود را زیر پا بگذارد، به طور کامل برگشت ‌پذیر است. ایران همچنین مجاز به ادامه فعالیت های تحقیق و توسعه هسته ای خود خواهد بود. به گفته «مصطفی خوش چشم»، تحلیلگر ایرانی، در مجموع، ایران توانایی از سرگیری سریع غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم را به عنوان راهی برای جلوگیری از خروج مجدد آمریکا از برجام حفظ خواهد کرد. تضمین مذکور به این جهت ابداع شد که تیم مذاکره‌کننده آمریکایی مستمرا تاکید می کرد که واشنگتن قادر نیست تضمین‌هایی قوی و قانونی ارائه دهد مبنی بر اینکه آمریکا مجددا از توافق خارج نشود. به عبارت دیگر، تضمین‌های مورد بحث به همان اندازه که به رویکرد فعالانه ایران مربوط می‌شود، ارتباط چندانی با نوآوری آمریکا ندارد. تضمین‌های گنجانده شده در برجام، روشنگر مبنای تضمین‌هایی است که اکنون روس‌ها طلب می کنند. ایران دائماً خواستار ضمانت‌های قانونی بود اما زمانی که ایالات متحده ناسازگاری غیرمنطقی از خود در این زمینه نشان داد، ایران به طور ابداعی تضمین‌های اساسی خود را ارائه کرد. باید منتظر ماند و دید که آیا روسیه می‌تواند راه ایران را در زمینه تضمین‌ها دنبال کند یا خیر. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در این باره گفت که تحریم‌های غرب برضد مسکو بر سر اوکراین برای توافق هسته‌ای ایران مشکل ایجاد می‌کند و در همین زمینه خواستار تضمین‌های کتبی از سوی آمریکا شد که این تحریم‌ها مانع همکاری روسیه و ایران در صورت احیای برجام نخواهد شد. لاوروف گفت: ما پاسخ می‌خواهیم - پاسخی کاملاً واضح - ما به تضمینی نیاز داریم که این تحریم‌ها به هیچ وجه روابط تجاری-اقتصادی و سرمایه‌گذاری را که در برنامه جامع اقدام مشترک تعیین شده است، تحت تأثیر قرار نخواهد داد. وی افزود: ما ضمانت نامه کتبی خواسته ایم که روند کنونی آغاز شده توسط آمریکا به هیچ وجه به حق ما برای همکاری آزاد و کامل تجاری، اقتصادی و سرمایه گذاری و همکاری های فنی-نظامی با جمهوری اسلامی لطمه ای وارد نمی کند. یک قانونگذار ارشد ایرانی گفته است که تقاضای روسیه برای ضمانت از آمریکا موضوعی «دوجانبه» بین مسکو و واشنگتن است. ابوالفضل عمویی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت که خواسته روسیه ناشی از نگرانی‌های گسترده‌تر در جهان نسبت به پایبندی آمریکا به تعهداتش است. عمویی در ادامه اظهار داشت که ایران تقاضای روس‌ها درباره ضمانت‌نامه‌ها را مطرح نکرده است و «در واقع این موضوع باید بین روسیه و آمریکا حل و فصل شود زیرا به مسائل دوجانبه‌ای مربوط می‌شود که در حال حاضر بین این دو کشور درباره اوکراین در حال وقوع است. وی افزود: ایران تمام تلاش خود را برای فاصله گرفتن مذاکرات وین از روابط جاری در اوراسیا، اروپای شرقی و تحولات اوکراین انجام داده است. به همین دلیل، آمریکایی‌ها باید بتوانند همه طرف‌ها را در مورد نیات خود متقاعد کنند. به یک معنا، اکنون مسئولیت متقاعد کردن سایر شرکای مذاکرات وین بر عهده ایالات متحده است تا به آنچه در مذاکرات شکل می گیرد، ادامه دهند. به گفته عمویی، سابقه آمریکا در عدم پایبندی به تعهداتش نگرانی‌هایی را در کشورهای فراتر از ایران نیز برانگیخته است. وی گفت: واقعیت این است که امروز نگرانی در مورد اجرای تعهدات آمریکا یک نگرانی فراتر از ایران است و کشورهای مختلف نگران این هستند که آیا در صورت احیای برجام، آمریکایی ها به تعهدات خود در توافق عمل خواهند کرد یا خیر.