آتش‌زدن کاهِ گندم به قیمت جانِ مردم
پدیده آتش‌زدن کاه و کلش طی سالهای اخیر در میان گندم‌کاران رواج یافته است. پدیده‌ای که عواقب نگران‌کننده‌ای نظیر آسیب به محیط زیست و آلودگی هوا را به دنبال دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، گندم‌ها که یکی‌یکی به خوشه می‌روند، نسیم پرخروش‌تر از همیشه در دامنِ کشتزار پهن می‌شود تا عطر نانِ لابه‌لای این دانه‌های طلایی را تا عرش بالا ببرد. دانه‌هایی که تبلور نعمت خداوند بر روی زمین است و غایتِ آروزی دست‌های پینه‌بسته‌ای است که روزها و ماه‌ها به شاخه‌های سبز چشم دوخته بودند به امید پایان خوشِ قصه‌ی گندم.
گندم‌ها دسته دسته، خرمن می‌شوند و کشتزار، بخشنده و با سخاوت، از ثمره‌ی جانش در جانِ حیات می‌دمد و به زمین و مردمانش قوت و روزی می‌بخشد. کشتزار اما نمی‌داند که پس از ایثارِ گندم، آتشِ سوزان درانتظار خاک و اقلیم‌اش است. آتشی که کاه و کلش باقیمانده‌ی آن ساقه‌های رنگین را می‌سوزاند و خاکستر می‌کند.
پایان فصل برداشت که از راه می‌رسد کم‌کم خوشه‌های پربارِ گندم و جو از زمین‌های کشاورزی جمع می‌شوند تا حاصل کار کشاورزان به سفره‌ی مردم برود و در این میان، برخی از کشاورزان اقدام به آتش‌زدن بقایای محصولات بر زمین مانده می‌کنند تا به گمانِ خویش زمین را برای کاشتی دیگر مهیا سازند.
پدیده آتش‌زدن کاه و کلش طی سالهای اخیر در میان گندم‌کاران رواج یافته است. پدیده‌ای که در پس آن می‌توان عواقب نگران‌کننده‌ای را برای محیط زیست متصور شد. عواقبی که در دراز مدت منجر به فقر عناصر مغذی موجود در خاک، کاهش راندمان محصولات کشاورزی و مرگ گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری خواهد شد.
در عین حال پوشش گیاهی، مراتع، جنگل‌ها، مزارع و فضای سبز در هر کشوری جزو سرمایه و ثروت ملی آن سرزمین به حساب می‌آیند و حفاظت از این گنجینه‌ی ارزشمند در آبادانی کشور نقش مهمی ایفا می‌کند.
آتش‌زدن بقایای محصولات کشاورزی جرم است
داوود میرشکار سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان در خصوص آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی در برخی از مناطق خوزستان اظهار کرد: متاسفانه مشاهده شده است که کشاورزان بعد از برداشت محصولات، بقایای آن را آتش می‌زنند که این اقدام معایب و مشکلات زیادی را برای کشاورزی و محیط زیست ایجاد می‌کند.
وی با بیان اینکه آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی تخلف است و متخلفان به دستگاه قضایی معرفی می‌شوند، گفت: نشست‌هایی با دستگاه‌های مختلف برای برگزاری برنامه‌های ترویجی جهت جلوگیری از این اقدام انجام شده است تا از ظرفیت دانشگاه‌ها و پارک علم و فناوری برای بهره‌برداری مناسب از کاه و کلش و بقایای محصولات کشاورزی استفاده شود.
میرشکار همچنین گفت: آتش‌زدن بقایای محصولات کشاورزی برای طیف وسیعی از جانورانی که در خاک زندگی می‌کنند نیز مضر است و در کنار این آسیب، آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی باعث آلودگی هوا و ایجاد بیماری های تنفسی می‌شود.
سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان یادآور شد: اگر این آتش‌سوزی به جنگل‌ها برسد فاجعه ایجاد می‌شود از این رو دادستان‌ها در سراسر استان مکلف به برخورد با کشاورزانی هستند که بقایای محصولات کشاورزی خود را آتش می زنند.
معرفی متخلفان به مراجع قضایی
هادی جلالی سرپرست اداره حفاظت محیط زیست دشت آزادگان با اشاره به معرفی متخلفان به مراجع قضایی اظهار کرد: کشاورزان متخلفی که در این شهرستان باقی مانده محصول کشاورزی خود را آتش زدند به مراجع قضایی معرفی شدند.
وی با اشاره به برگزاری چندین نشست برنامه ریزی و هماهنگی برای جلوگیری از این بروز چنین تخلفاتی تحت عنوان مخاطرات زیست‌محیطی با همکاری فرمانداری گفت: با وجود اطلاع رسانی گسترده اما باز همچنان شاهد آتش زدن بقای محصولات کشاورزی در این شهرستان هستیم.
سوزاندن کاهِ گندم به دلیل ناآگاهی کشاورزان است
سید یعقوب هاشمی مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی استان خوزستان در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در این خصوص اظهار کرد: تعداد اندکی از کشاورزان به دلیل اطلاعات ناکافی از مزایای کاه و کلش، برای سهولت اجرای عملیات شخم‌زدن اقدام به سوزاندان زمین کشاورزی می‌کنند و ندانسته صدمات اقتصادی و زیست‌محیطی زیادی را متوجه زمین‌های کشاورزی و محیط زیست می‌کنند.
وی ادامه داد: البته با بررسی‌هایی که انجام دادیم اغلب کشاورزان ابراز می‌دارند که آتش از اطراف وارد مزارع آنها می‌شود و مزارع به صورت غیرعمدی آتش می‌گیرد. البته گرمای هوا که همراه با وزش باد است، همچنین خشک بودن کاه و کلش نیز این موضوع را تشدید می‌کند.
هاشمی با اشاره به اینکه نگهداری بقایای گیاهان در زمین‌های کشاورزی مزایای زیادی دارد، بیان کرد: سوزاندن کاه و کلش آتش زدن بخشی از سرمایه ملی و کشاورزان محسوب می‌شود و ما باید تلاش کنیم تا این سرمایه را حفظ کنیم.
وی گفت: آب و خاک از منابع بسیار مهم برای حیات بشر هستند و کاهش فرسایش آبی و بادی یکی از مزیت‌های مهم نگهداری کاه و کلش در زمین‌های کشاورزی است. از سوی دیگر بقایای گیاهان به عنوان یک ماده مغذی برای خاک‌های کشاورزی به شمار می‌آیند که سبب حاصلخیزی و افزایش ماده آلی در خاک می‌شود.
بقایای گیاهی رطوبت خاک را افزایش می‌دهد
هاشمی بیان کرد: در عین حال کاه و کلش سبب افزایش میکروارگانیسم‌های خاک می‌شوند و نقش مهمی در افزایش تولید و رشد گیاهان ایفا می‌کنند. در عین حال بقایای گیاهی سبب جلوگیری از هدر رفت سطحی آب و افزایش نفوذپذیری آب در عمق خاک می‌شود و باعث می‌شود که رطوبت خاک بیشتر حفظ شود.
مدیر هماهنگی ترویج کشاورزی استان خوزستان ادامه داد: نگهداری بقایای گیاهی در عین حال نقش مهمی در کاهش شوری زمین‌های کشاورزی دارد.
وی با اشاره به اینکه سوزندان کاه و کلش آسیب‌های زیادی به زمین‌های کشاورزی و محیط زیست وارد می‌کند، گفت: کاهش شدید رطوبت خاک، فشرده شدن خاک و کم شدن نفوذپذیری ریشه در خاک، آلودگی زیست‌محیطی ناشی از دود بقایای کشاورزی، از دست رفتن خاک حاصلخیزی که طی سالیان طولانی ایجاد شده است و از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانواری اکوسیستم‌ها تنها بخشی از معایب سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی است.
هاشمی افزود: مدیریت هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان همه ساله با هدف آگاه‌سازی کشاورزان، یک برنامه ترویجی جامع برای اجرا در سطح کلیه شهرستان‌ها تدوین می‌کند که در تمامی 95 مرکز ترویجی دهستان‌های به صورت گروهی انجام می‌شود.
مزارع را آتش نزنیم!
وی بیان کرد: برگزاری کلاسها و کارگاههای آموزشی، بازدید از مزارع، نصب پوستر و تهیه بنر، همچنین ایجاد محتوا به صورت کلیپ در فضای مجازی بخشی از اقدامات ما در این راستا است.
به گزارش خبرگزاری فارس، اوایل تابستان زمان برداشت برخی محصولات کشاورزی پاییزه است که با برداشت آنها کشاورزان باید مزرعه را برای کشت دوم آماده کنند. در این شرایط، زمان برای کشاورز اهمیت زیادی دارد از این رو به کوتاه‌ترین راه برای آماده سازی زمین که همان آتش‌زدن است، روی می‌آورد.
به اعتقاد کارشناسان آتش‌زدن بقایای گیاهی علاوه بر اینکه مشکلاتی جدی برای حاصلخیزی خاک ایجاد می‌کند معضلات محیط زیستی زیادی را نیز به همراه دارد.
پایان پیام/